Akt III: Próba zamachu i wewnętrzne rozterki
Akt III dramatu "Kordian" Juliusza Słowackiego koncentruje się na kulminacyjnym momencie fabuły - próbie zamachu na cara Mikołaja I podczas jego koronacji w Warszawie. Ta część dramatu jest kluczowa dla analizy dramatu Kordian Słowacki, ukazując wewnętrzne rozterki bohatera i jego ostateczną porażkę.
Akcja rozpoczyna się na placu przed Zamkiem Królewskim w Warszawie, gdzie tłum gromadzi się, by obserwować koronację cara. Słowacki krytycznie ocenia postawę Polaków, którzy traktują to wydarzenie jak rozrywkę.
Highlight: Postawa tłumu jest ukazana jako hańba dla narodu polskiego, co podkreśla krytyczny stosunek Słowackiego do społeczeństwa.
W lochach katedry odbywa się zebranie konspiratorów, podczas którego Kordian proponuje radykalne działanie - zabicie cara i jego rodziny. Gdy jego plan zostaje odrzucony, Kordian postanawia działać samodzielnie, co podkreśla jego indywidualizm i determinację.
Vocabulary: Winkelriedyzm - postawa aktywna, gotowość do podjęcia walki o niepodległość narodu, nawet w obliczu pewnej klęski.
Kluczową sceną jest próba zamachu w komnacie cara. Kordian, dręczony przez widma Imaginacji i Strachu, ulega słabości psychicznej i nie jest w stanie dokonać zamachu. Zostaje aresztowany i umieszczony w szpitalu psychiatrycznym.
Quote: "Jam jest posąg człowieka, na posągu świata" - te słowa Kordiana wyrażają jego poczucie wyobcowania i tragizmu.
W rozmowie z Doktorem (prawdopodobnie uosobieniem Diabła) Kordian zmaga się z wątpliwościami co do sensu poświęcenia jednostki dla ludzkości. Monolog Kordiana w finale dramatu ukazuje jego rozgoryczenie i nadzieję, że jego czyn poruszy serca rodaków.
Tematyka dojrzewania w Kordianie osiąga tu swój punkt kulminacyjny. Bohater, który przeszedł długą drogę od młodzieńczej rozpaczy do patriotycznego poświęcenia, ostatecznie ponosi klęskę z powodu własnej słabości. Słowacki ukazuje tragizm jednostki, której emocjonalna wrażliwość staje się jednocześnie siłą napędową i największą przeszkodą w realizacji celu.
Wątki romantyczne w Kordianie są silnie obecne w tym akcie, obejmując konflikt jednostki ze społeczeństwem, walkę wewnętrzną bohatera oraz ideę poświęcenia dla ojczyzny. Dramat kończy się pesymistyczną refleksją nad kondycją narodu polskiego i rolą jednostki w historii.
