Lament świętokrzyski to anonimowy średniowieczny utwór poetycki przedstawiający cierpienie Matki Boskiej pod krzyżem. Ten poruszający monolog, znany również jako "Posłuchajcie, bracia miła…" lub "Plankt Świętokrzyski", jest jednym z najważniejszych zabytków literatury staropolskiej.
- Utwór pochodzi z ok. 1470 roku i prawdopodobnie był częścią misterium
- Przedstawia motyw Stabat Mater Dolorosa - cierpiącej Matki Bożej pod krzyżem
- Łączy elementy lamentu i planktu, wyrażając rozpacz i bezradność Maryi
- Składa się z ośmiu strof o różnej długości
- Tematyka zaczerpnięta z Ewangelii św. Jana i apokryfów