Periodyzacja i rodzaje literackie
Periodyzacja to po prostu podział historii literatury na różne okresy i epoki. Dzieje się to na podstawie ważnych wydarzeń historycznych lub przełomowych momentów w literaturze.
Literatura dzieli się na epoki racjonalne (gdzie liczy się wiedza i rozum) jak antyk, renesans, oświecenie czy pozytywizm oraz epoki irracjonalne (gdzie dominuje wiara i uczucie) jak średniowiecze, barok, romantyzm czy Młoda Polska.
Liryka to rodzaj literacki zapisany w wierszach, podzielonych na wersy i strofy. Najważniejszy jest tu podmiot liryczny - głos, który opowiada o swoich uczuciach i przeżyciach. Może być bezpośrednia (gdy podmiot mówi wprost) lub pośrednia (gdy używa symboli).
Epika to utwory prozatorskie, w których narrator opowiada wydarzenia. Narrator może być pierwszoosobowy (ograniczona wiedza, subiektywny) lub trzecioosobowy (wszystkowiedzący). Do epiki należą powieści, opowiadania, baśnie czy legendy.
Dramat to utwory przeznaczone do wystawiania na scenie, gdzie bohaterowie sami opowiadają o wydarzeniach. Składa się z tekstu głównego (dialogi i monologi) oraz pobocznego (didaskalia). Dzieli się na komedie, tragedie i dramaty właściwe.
Pamiętaj: Te trzy rodzaje literackie to podstawa - każdy utwór, który przeczytasz, będzie należał do jednego z nich!