Podstawy liryki
Liryka wyróżnia się bogactwem środków stylistycznych i charakterystyczną budową. Utwory liryczne zazwyczaj dzielą się na wersy i strofy, często zawierają rymy. Najważniejszą cechą jest obecność podmiotu lirycznego, który dzieli się swoimi przeżyciami w formie monologu.
Gdy czytasz wiersz, zwróć uwagę na kilka kluczowych elementów. Podmiot liryczny to fikcyjna osoba wyrażająca w wierszu swoje emocje i myśli - pamiętaj, że nie zawsze jest to sam autor! Adresat utworu to osoba, do której zwraca się podmiot. Podstawowe elementy budowy to wers (jedna linijka) oraz strofa (wyodrębniona część z co najmniej dwóch wersów).
W wierszach często występują rymy - powtórzenia podobnych zakończeń wyrazów. Mogą być dokładne tesamegłoski,np.młodzi−głodzi lub niedokładne podobniebrzmiącegłoski,np.mysˊli−wyszli. Rozróżniamy też rymy żeńskie (obejmujące półtorej sylaby) i męskie (jedną sylabę).
Ciekawostka! Układ rymów może wiele powiedzieć o charakterze wiersza. Rymy sąsiadujące (aabb) nadają utworowi rytmiczność, krzyżowe (abab) wprowadzają harmonię, a okalające (abba) tworzą kompozycyjne zamknięcie strof.