Literatura wojny i okupacji to jeden z najważniejszych okresów w historii polskiej literatury, obejmujący lata 1939-1945. W tym czasie twórcy musieli zmierzyć się z traumatycznymi doświadczeniami wojny, okupacji i Holocaustu. Literatura II wojny światowej powstawała zarówno w kraju, jak i na emigracji, przyjmując różne formy wyrazu - od poezji konspiracyjnej po prozę dokumentalną.
Główne tematy poruszane w literaturze wojennej to martyrologia narodu polskiego, życie w okupowanym kraju, doświadczenia obozowe i łagrowe, walka w konspiracji oraz Holocaust. Wśród najważniejszych twórców tego okresu należy wymienić Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Tadeusza Borowskiego, Zofię Nałkowską czy Tadeusza Różewicza. Ich dzieła, takie jak "Medaliony" czy "Opowiadania oświęcimskie", stały się kanonicznymi przykładami literatury wojny i okupacji. Charakterystyczne dla tego okresu było również powstanie nowych form wyrazu artystycznego, jak poezja okupacyjna czy literatura faktu.
Po zakończeniu wojny rozpoczął się okres literatury powojennej, który trwał do 1989 roku. W tym czasie twórcy musieli zmierzyć się z traumą wojenną, jednocześnie funkcjonując w nowej rzeczywistości politycznej. Literatura lat 1945-1989 charakteryzowała się różnorodnością tematyczną i formalną, od rozliczeń z wojną po utwory podejmujące problematykę współczesną. Szczególnie ważne miejsce zajmowały wspomnienia i relacje świadków, które stały się podstawą wielu znaczących dzieł literackich. Okres ten wywarł ogromny wpływ na rozwój polskiej literatury i ukształtował świadomość kolejnych pokoleń czytelników.
