makbet

Alternatywny zapis:

krwawe sceny brak zasady 3 jedności - miejsca (rozgrywa się w Szkocji i Anglii), czasu (trwa dłużej niż dobę) i akcji (kluczowe wątki przeplatają się z epizodami) psychologia - ukazana psychologiczna motywacja bohaterów, a nie metafizyczna (zło nie przychodzi z zewnątrz, ale wynika z ewolucji charakteru Makbeta - ma wolną wolę i sam decyduje o swoich czynach, bohaterowie antyczni zależni od fatum) sceny zbiorowe - w tragedii antycznej jednocześnie na scenie mogło przebywać najwyżej 3 aktorów postacie z ludu - w dramacie antycznym wyłącznie wysoko urodzeni bohaterowie brak chóru - widz sam obserwuje akcję i wyciąga wnioski fantastyka - świat realny i nadprzyrodzony (wiedźmy, duchy, zjawy) nastrój grozy, tajemniczości - wiele scen nocnych, na odludziu, w ponurych zamkach, zachowanie bohaterów bliskie szaleństwa przyroda buduje nastrój - burze, wiatr, błyskawice odzwierciedlają stan bohaterów, w dramacie antycznym przyroda była nieobecna. Bohaterowie MAKBET > Z początku szlachetny i wierny poddany króla Dunkana, swojego krewnego. Dowódca wojsk szkockich. Przepowiednia rozbudza w nim żądzę władzy. Uważa wróżby za fakt, więc działa tak, by jak najszybciej się wypełniły. Staje się okrutnym tyranem. > Postać dynamiczna. LADY MAKBET Ambitna. Manipuluje Makbetem - tłumi jego opory moralne i namawia do zbrodni. Obmyśla plan zamordowania króla. Wyrzuty sumienia wpędzają ją w obłęd. Popełnia samobójstwo. DUNKAN Król Szkocji zamordowany przez Makbeta. Dobry, sprawiedliwy i szlachetny władca. MALKOLM I DONALBEIN Synowie króla Dunkana. Po śmierci ojca w obawie przed zamachem uciekają za granicę. Malkolm po śmierci Makbeta zostaje królem. BANKO Przyjaciel Makbeta. Rozsądny, nie ufa wiedźmom (choć jedna z przepowiedni dotyczy jego rodu). Nabiera podejrzeń wobec Makbeta i ginie. MAKDUF Lord szkocki, stronnik Dunkana. Gdy ruszył do Anglii po pomoc, Makbet zlecił zabójstwo jego żony i synka. To on w myśl ostatniej przepowiedni (Makbeta nie zabije nikt zrodzony z kobiety) może zgładzić Makbeta, bo urodził się przez cesarskie cięcie. Problematyka Studium zbrodni > Ukazanie mechanizmu zbrodni i jej konsekwencji. Makbet to szlachetny rycerz, lecz nadmierna ambicja i żądza władzy popychają go do koljenych zbrodni. Tyran zdaje sobie sprawę, że jego władza jest nielegalna, stosuje więc coraz większy terror. Staje się podejrzliwy. Popada w obłęd. Człowiek między dobrem a złem Kwestia, na ile człowiek ma wolną wolę i sam decyduje o swoich czynach. Makbeta ciągną na ścieżkę zbrodni wiedźmy i Lady Makbet, ale bohater może nie ulec. Poddaje się jednak żądzy władzy i dokonuje wyboru, który doprowadzi go do klęski. Femme fatale > Złym duchem Makbeta jest jego żona. Ma na męża wielki wpływ, bo jest od niego silniejsza psychicznie i umie nim manipulować. Sama Lady Makbet nie dąży do władzy, ale pragnie, aby spełniły się ambicje jej męża. Początkowo kontroluje sytuację. Nękana wyrzutami sumienia, popada w obłęd. Świat jako teatr Makbet mówi: ..To życie tylko cieniem jest przelotnym, / Nędznym aktorem, co przez swą godzinę / Na scenie świata pawi się i puszy, / I milknie potem; to opowiadana / Z krzykiem i furią powieść przez idiotę, / Nic nie znacząca" (tłum. L. Urlich). Motyw theatrum mundi - człowiek jest aktorem/marionetką w teatrze świata. Wszyscy grają narzucone role i nie mogą się od nich uwolnić.