Knowunity
Dziel się wiedzą
Język polski /
Mitologia grecka
Amelia Kowalewska
65 Followers
62
Udostępnij
Zapisz
Mit, bogowie greccy, tragicy greccy, budowa dramatu, cechy tragedii greckiej, konflikty tragiczne, cechy rycerza doskonałego, związki frazeologiczne Książki: - Mit o rodzinie Labdakidów - Król Edyp - Antygona - Mit o wojnie trojańskiej - Iliada
1
Notatka
Mit - opowieść o bogach, istotach nadprzyrodzonych i bohaterach dotycząca zwłaszcza tego, co wydarzyło się na początku istnienia świata. Tematem mitu mogą być np. powstanie świata, narodziny bogów, stworzenie człowieka albo rodowód władców lub herosów. Zbiór mitów nazywamy mitologia. Bogowie greccy: - - Afrodyta - róża, gołębie - bogini piękna, miłości Apollo - lira, drzewo laurowe - bóg sztuki, poezji Ares - miecz, tarcza - bóg wojny Artemida - łuk, półksiężyc - bogini łowów Atena - sowa, drzewo oliwne - bogini mądrości Demeter - zboże - bogini urodzaju, roślinności Dionizos - puchar wina - bóg wina Eros strzały, łuk - bóg miłości, przyjaźni, wierności Hades - klucze, berło bóg podziemia, zmarłych Helios - słońce, cztery rumaki - bóg słońca Hera - paw, owoc granatu - bogini rodzin, małżeństwa, płodności Hermes - skrzydlate sandały - bóg podróżnych, pasterzy, kupców, złodziei Hestia - piec kuchenny z ogniem - bogini ogniska domowego Nike - gałązka oliwna, wieniec na głowie - bogini zwycięstwa Posejdon - trójząb - władca mórz Zeus - piorun, orzeł - najwyższy z bogów, pan nieba i ziemi, ojciec bogów i ludzi Dionizos - bóg płodności, dzikiej natury, winnej latorośli i wina puchar wina. Dionizos ma związek z teatrem, ponieważ to on dał jemu początek. Ludzie najpierw organizowali mu uroczyste procesje, które później przerodziły się w przedstawienia teatralne a one następnie w teatr. Tragicy greccy: Sofokles - w swoich...
Pobierz aplikację
sztukach o tragicznych losach władców Teb i ich potomków przekonywał, że człowiek jest bezsilny wobec wyroków losu, ale równocześnie podkreślał potrzebę moralnego wyboru, nawet jeśli dokonuje się go w sytuacji pozornie bez wyjścia. W jego dramatach ważną rolę odgrywa psychologia postaci. Eurypides-wprowadził do tragedii wiele posatco kobieet i wnikliwie analizował motywy ich postępowania. Ograniczył rolę wątków religijnych, a wzniosłych herosów zastąpił bohaterami z krwi i kości. Ajschylos - tworzył tragedię, w których ukazywał uniwersalne problemy moralne. Najważniejszym tematem jego dzieł problem winy i kary. Tworzył monumentalne postacie, które bardziej ucieleśniały okreśolne wartości, niż pokazywały rzeczywistych ludzi. Mit o rodzinie Labdakidów Labdakidzi - mityczny ród grecki obejmujący potomków Labdakosa. Jego członkami byli Lajos, Polinik, Eteokles i Ismena. 1. Przepowiednia (zabicie ojca, ślub z matka). 2. Porzucenie Edypa przez rodziców. 3. Adopcja" Edypa. 4. Wizyta Edypa w wyroczni. 5. Ucieczka Edypa z Koryntu. 6. Droga do Teb (mniejsza urodzenia). 7. Zabicie starszego faceta (Lajosa - ojca). [I część przepowiedni] 8. Rozwiązanie zagadki Sfinksa. 9. Ślub z Jokastą (matka). [II część przepowiedni] 10. Czworo dzieci Edypa i Jokasty. Król Edyp Osoby: - Edyp Kapłan Kreon chór Teban Tyrezjasz Jokasta posłaniec z Koryntu sługa Lajosa posłaniec domowy Budowa dramatu: - - prolog (wprowadzenie do tematu) parodos (I pieśń chóru) epejsodion I (aktorzy i komentarze chóru) stasimon I (chór) epejsodion II stasimon II epejsodion III stasimon III epejsodion IV stasimon IV exodos (podsumowanie) 1. Dobre czasy dla Teb. 2. Katastrofy w mieście. 3. Wizyta Edypa w wyroczni. trzeba szukać zabójcy króla Lajosa 4. Poszukiwania Kreona, informacja o śmierci Lajosa w wąwozie. EDYP może zakończyć śledztwo → „śmierć" miasta rozwiązać zagadkę śmierci Lajosa (to on tam jest zabójca) → uratować Teby - potępienie Edypa Cechy tragedii greckiej zasada 3 jedności czas (24 godziny) miejsce (w jednym miejscu) akcja (I problem) 3 aktorów na scenie (max) - - obecność chóru konieczny konflikt tragiczny (sytuacja bardzo trudnego wyboru) zasada decorum - w tragedii mówi się tylko poważnie (bez żartów) nie może być brutalnych scen celem tragedii było osiągnięcie katharsis (oczyszczenie przez strach lub litość) Między ,,Królem Edypem" a Antygona" 1. Wygnanie Edypa. 2. Ustalanie podziału władzy między synów Edypa: Eteoklesa i Polinejkesa. 3. Eteokles jako pierwszy król Teb, bez rezygnacji. 4. Polinejkes zawiedziony, oszukany, emigruje. 5. Ślub Polinejkesa w obcym kraju. 6. Najazd Polinejkesa na Teby z wojskami teścia. - 7. Polinejkes uznany za zdrajcę. 8. Walka Eteoklesa z Polinejkesem (śmieć obu). 9. Kreon władcą Teb. 10. Zakaz grzebania zwłok Polinejkesa (bo to zdrajca). Konflikty tragiczne Konflikt wewnętrzny: - pochować + śmierć nie pochować + wyrzuty sumienia Konflikt z Kreonem Antygona prawo boskie prawo rodzinne → trzeba grzebać zmarłych Kreon trzeba ukarać zdrajcę chęć uporządkowania kraju po wojnie pokaz władzy Horacy - poeta rzymski. Autor pieśni - w swoich zbierał swoje przemyślenia na różne tematy, m.in. sławy poetyckiej, przemijania, wartości życia. Ideały Horacego: „złoty środek" [aurea mediocritas] - zadowolenie się z tego co się ma, pamiętajmy o zmienności losu Przyczyny wojny trojańskiej 1. Kłótnia o jabłko niezgody. 2. Zwycięstwo Afrodyty (bo obiecała Parysowi najpiękniejszą kobietę na nie wszystek umrę [non omnis moriar] wybudowałem pomnik [exegi monumentum] ziemi). 3. Powrót Parysa na dwór w Troi. 4. 5. Porwanie Heleny. 6. Początek wojny trojańskiej. 7. Przybycie Achillesa. 8. Spór Achillesa z Agamemnonem i wycofanie się z walki. - Cechy eposy homeryckiego inwokacja, bezpośredni zwrot autora we wstępie utworu do muz z prośbą o natchnienie obiektywizm i zdystansowanie się autora wobec opisywanych wydarzeń paralelizm: równoległość dwóch akcji - w świecie bohaterów i świecie bogów mitologiczna motywacja zdarzeń: wola bogów główną motywacją działania postaci ziemskich decydowanie o końcowym wyniku akcji przez przeznaczenie, któremu podlegali zarówno ludzie jak bogowie, a nawet Zeus wplatanie szeregu epizodów w główny tok akcji opis scen batalistycznych (pojedynki, bitwy oblężenia) realistyczny i szczegółowy opis przedmiotów i sytuacji podniosły, patetyczny styl, bogaty w stałe epitety i porównanie (tzw. homeryckie) miara wierszowa - heksametr - Udział Parysa w poselstwie do Sparty. - Cechy rycerza doskonałego: z królewskiego rodu przystojny dobrze zbudowany męski odważny dobrze walczy Mitologia w języku - związki frazeologiczne: - koń trojański [zdobycz przynoszącą zgubę, złowrogi, niebezpieczny podarunek] pięta Achillesa [słaby punkt] - jabłko niezgody [przyczyna konfliktu, kłótni] stajnia Augiasza [miejsce bardzo zaniedbane, przeważają w nim śmieci] róg obfitości [symbol dostatku i dobrobytu] pod egida [pod opieką, przywództwem] po nitce do kłębka [dojść/trafić do celu] syzyfowa praca [praca bez celu, sensu] ikarowy lot [cel szybko osiągnięty, ale równocześnie kończący się niepowodzeniem] męki Tantala [nieustające cierpienie, wypływające z braku możliwości osiągnięcia czegoś] nić Ariadny [pomoc w rozwiązaniu skomplikowanego problemu, ułatwienie trudnego zadania] puszka Pandory [symbol nieszczęścia] węzeł gordyjski [problem trudny do rozwiązania] paniczny strach [panika, nagły napad lęku, przerażenia] syreni śpiew [coś, co jest kuszące, zwodnicze]
Język polski /
Mitologia grecka
Amelia Kowalewska
65 Followers
Mit, bogowie greccy, tragicy greccy, budowa dramatu, cechy tragedii greckiej, konflikty tragiczne, cechy rycerza doskonałego, związki frazeologiczne Książki: - Mit o rodzinie Labdakidów - Król Edyp - Antygona - Mit o wojnie trojańskiej - Iliada
21
575
król edyp- notatka
notatka z lektury król edyp, dla klas 1 liceum/technikum zawiera plan wydarzeń.
966
9184
Król edyp
Król Edyp notatka
3210
33734
Antygona
Antygona notatka
0
15
Antygona
Notatka
0
11
Antygona
Notatka
6
201
król edyp
lektura- najważniejsze informacje, ród labdakidów, pojęcia, tragedia antyczna
Mit - opowieść o bogach, istotach nadprzyrodzonych i bohaterach dotycząca zwłaszcza tego, co wydarzyło się na początku istnienia świata. Tematem mitu mogą być np. powstanie świata, narodziny bogów, stworzenie człowieka albo rodowód władców lub herosów. Zbiór mitów nazywamy mitologia. Bogowie greccy: - - Afrodyta - róża, gołębie - bogini piękna, miłości Apollo - lira, drzewo laurowe - bóg sztuki, poezji Ares - miecz, tarcza - bóg wojny Artemida - łuk, półksiężyc - bogini łowów Atena - sowa, drzewo oliwne - bogini mądrości Demeter - zboże - bogini urodzaju, roślinności Dionizos - puchar wina - bóg wina Eros strzały, łuk - bóg miłości, przyjaźni, wierności Hades - klucze, berło bóg podziemia, zmarłych Helios - słońce, cztery rumaki - bóg słońca Hera - paw, owoc granatu - bogini rodzin, małżeństwa, płodności Hermes - skrzydlate sandały - bóg podróżnych, pasterzy, kupców, złodziei Hestia - piec kuchenny z ogniem - bogini ogniska domowego Nike - gałązka oliwna, wieniec na głowie - bogini zwycięstwa Posejdon - trójząb - władca mórz Zeus - piorun, orzeł - najwyższy z bogów, pan nieba i ziemi, ojciec bogów i ludzi Dionizos - bóg płodności, dzikiej natury, winnej latorośli i wina puchar wina. Dionizos ma związek z teatrem, ponieważ to on dał jemu początek. Ludzie najpierw organizowali mu uroczyste procesje, które później przerodziły się w przedstawienia teatralne a one następnie w teatr. Tragicy greccy: Sofokles - w swoich...
Pobierz aplikację
Knowunity
Dziel się wiedzą
sztukach o tragicznych losach władców Teb i ich potomków przekonywał, że człowiek jest bezsilny wobec wyroków losu, ale równocześnie podkreślał potrzebę moralnego wyboru, nawet jeśli dokonuje się go w sytuacji pozornie bez wyjścia. W jego dramatach ważną rolę odgrywa psychologia postaci. Eurypides-wprowadził do tragedii wiele posatco kobieet i wnikliwie analizował motywy ich postępowania. Ograniczył rolę wątków religijnych, a wzniosłych herosów zastąpił bohaterami z krwi i kości. Ajschylos - tworzył tragedię, w których ukazywał uniwersalne problemy moralne. Najważniejszym tematem jego dzieł problem winy i kary. Tworzył monumentalne postacie, które bardziej ucieleśniały okreśolne wartości, niż pokazywały rzeczywistych ludzi. Mit o rodzinie Labdakidów Labdakidzi - mityczny ród grecki obejmujący potomków Labdakosa. Jego członkami byli Lajos, Polinik, Eteokles i Ismena. 1. Przepowiednia (zabicie ojca, ślub z matka). 2. Porzucenie Edypa przez rodziców. 3. Adopcja" Edypa. 4. Wizyta Edypa w wyroczni. 5. Ucieczka Edypa z Koryntu. 6. Droga do Teb (mniejsza urodzenia). 7. Zabicie starszego faceta (Lajosa - ojca). [I część przepowiedni] 8. Rozwiązanie zagadki Sfinksa. 9. Ślub z Jokastą (matka). [II część przepowiedni] 10. Czworo dzieci Edypa i Jokasty. Król Edyp Osoby: - Edyp Kapłan Kreon chór Teban Tyrezjasz Jokasta posłaniec z Koryntu sługa Lajosa posłaniec domowy Budowa dramatu: - - prolog (wprowadzenie do tematu) parodos (I pieśń chóru) epejsodion I (aktorzy i komentarze chóru) stasimon I (chór) epejsodion II stasimon II epejsodion III stasimon III epejsodion IV stasimon IV exodos (podsumowanie) 1. Dobre czasy dla Teb. 2. Katastrofy w mieście. 3. Wizyta Edypa w wyroczni. trzeba szukać zabójcy króla Lajosa 4. Poszukiwania Kreona, informacja o śmierci Lajosa w wąwozie. EDYP może zakończyć śledztwo → „śmierć" miasta rozwiązać zagadkę śmierci Lajosa (to on tam jest zabójca) → uratować Teby - potępienie Edypa Cechy tragedii greckiej zasada 3 jedności czas (24 godziny) miejsce (w jednym miejscu) akcja (I problem) 3 aktorów na scenie (max) - - obecność chóru konieczny konflikt tragiczny (sytuacja bardzo trudnego wyboru) zasada decorum - w tragedii mówi się tylko poważnie (bez żartów) nie może być brutalnych scen celem tragedii było osiągnięcie katharsis (oczyszczenie przez strach lub litość) Między ,,Królem Edypem" a Antygona" 1. Wygnanie Edypa. 2. Ustalanie podziału władzy między synów Edypa: Eteoklesa i Polinejkesa. 3. Eteokles jako pierwszy król Teb, bez rezygnacji. 4. Polinejkes zawiedziony, oszukany, emigruje. 5. Ślub Polinejkesa w obcym kraju. 6. Najazd Polinejkesa na Teby z wojskami teścia. - 7. Polinejkes uznany za zdrajcę. 8. Walka Eteoklesa z Polinejkesem (śmieć obu). 9. Kreon władcą Teb. 10. Zakaz grzebania zwłok Polinejkesa (bo to zdrajca). Konflikty tragiczne Konflikt wewnętrzny: - pochować + śmierć nie pochować + wyrzuty sumienia Konflikt z Kreonem Antygona prawo boskie prawo rodzinne → trzeba grzebać zmarłych Kreon trzeba ukarać zdrajcę chęć uporządkowania kraju po wojnie pokaz władzy Horacy - poeta rzymski. Autor pieśni - w swoich zbierał swoje przemyślenia na różne tematy, m.in. sławy poetyckiej, przemijania, wartości życia. Ideały Horacego: „złoty środek" [aurea mediocritas] - zadowolenie się z tego co się ma, pamiętajmy o zmienności losu Przyczyny wojny trojańskiej 1. Kłótnia o jabłko niezgody. 2. Zwycięstwo Afrodyty (bo obiecała Parysowi najpiękniejszą kobietę na nie wszystek umrę [non omnis moriar] wybudowałem pomnik [exegi monumentum] ziemi). 3. Powrót Parysa na dwór w Troi. 4. 5. Porwanie Heleny. 6. Początek wojny trojańskiej. 7. Przybycie Achillesa. 8. Spór Achillesa z Agamemnonem i wycofanie się z walki. - Cechy eposy homeryckiego inwokacja, bezpośredni zwrot autora we wstępie utworu do muz z prośbą o natchnienie obiektywizm i zdystansowanie się autora wobec opisywanych wydarzeń paralelizm: równoległość dwóch akcji - w świecie bohaterów i świecie bogów mitologiczna motywacja zdarzeń: wola bogów główną motywacją działania postaci ziemskich decydowanie o końcowym wyniku akcji przez przeznaczenie, któremu podlegali zarówno ludzie jak bogowie, a nawet Zeus wplatanie szeregu epizodów w główny tok akcji opis scen batalistycznych (pojedynki, bitwy oblężenia) realistyczny i szczegółowy opis przedmiotów i sytuacji podniosły, patetyczny styl, bogaty w stałe epitety i porównanie (tzw. homeryckie) miara wierszowa - heksametr - Udział Parysa w poselstwie do Sparty. - Cechy rycerza doskonałego: z królewskiego rodu przystojny dobrze zbudowany męski odważny dobrze walczy Mitologia w języku - związki frazeologiczne: - koń trojański [zdobycz przynoszącą zgubę, złowrogi, niebezpieczny podarunek] pięta Achillesa [słaby punkt] - jabłko niezgody [przyczyna konfliktu, kłótni] stajnia Augiasza [miejsce bardzo zaniedbane, przeważają w nim śmieci] róg obfitości [symbol dostatku i dobrobytu] pod egida [pod opieką, przywództwem] po nitce do kłębka [dojść/trafić do celu] syzyfowa praca [praca bez celu, sensu] ikarowy lot [cel szybko osiągnięty, ale równocześnie kończący się niepowodzeniem] męki Tantala [nieustające cierpienie, wypływające z braku możliwości osiągnięcia czegoś] nić Ariadny [pomoc w rozwiązaniu skomplikowanego problemu, ułatwienie trudnego zadania] puszka Pandory [symbol nieszczęścia] węzeł gordyjski [problem trudny do rozwiązania] paniczny strach [panika, nagły napad lęku, przerażenia] syreni śpiew [coś, co jest kuszące, zwodnicze]