"Dżuma" Alberta Camusa to powieść, która głęboko analizuje moralne powinności człowieka w obliczu zagrożenia i cierpienia.
W obliczu epidemii dżumy w algierskim mieście Oran, różni bohaterowie prezentują odmienne postawy wobec zagrożenia. Doktor Rieux, główny bohater, reprezentuje postawę aktywnego humanizmu - mimo świadomości beznadziejności sytuacji, niestrudzenie walczy z chorobą i pomaga chorym. Jego przeciwieństwem jest ojciec Paneloux, który początkowo interpretuje epidemię jako karę boską, by później zweryfikować swoje poglądy. Cottard widzi w epidemii szansę na własne korzyści, podczas gdy Rambert przechodzi przemianę od chęci ucieczki do zaangażowania w walkę z chorobą.
Najważniejszym przesłaniem powieści jest wartość ludzkiej solidarności i poświęcenia w obliczu zbiorowego zagrożenia. Camus pokazuje, że prawdziwy heroizm polega na codziennym, wytrwałym działaniu dla dobra innych, nawet gdy wydaje się to beznadziejne. Bohaterowie utworu, tacy jak doktor Rieux, Tarrou czy Grand, tworzą sanitarne oddziały pomocnicze i bezinteresownie narażają własne życie, by ratować innych. Ich postawa pokazuje, że w obliczu zła i cierpienia najważniejsza jest międzyludzka solidarność i odpowiedzialność za wspólnotę. Powieść uczy, że wobec nieuchronności śmierci i cierpienia, jedyną godną postawą jest aktywny opór i niesienie pomocy innym, nawet jeśli nie przynosi to natychmiastowych rezultatów. To uniwersalne przesłanie sprawia, że "Dżuma" pozostaje aktualna również współcześnie, skłaniając do refleksji nad moralnymi powinnościami człowieka w sytuacjach kryzysowych.
