Strona 1: Podstawy i charakterystyka oświecenia

Oświecenie to epoka w historii kultury europejskiej, której nazwa symbolizuje rozproszenie mroków zabobonu, ignorancji i zacofania przez światło rozumu. Początek oświecenia w Europie datuje się na lata 80. XVII wieku, wraz z publikacją rozpraw Isaaca Newtona w Anglii. Koniec oświecenia w Europie przypada na lata 1789-1799, co zbiega się z rewolucją francuską. Ramy czasowe oświecenia w Polsce to lata 60. XVIII wieku do początku lat 20. XIX wieku.

Główne idee oświecenia obejmowały:

• Rozum jako najlepsze źródło wiedzy i narzędzie poznania
• Prawo naturalne jako nadrzędne wobec norm wywodzonych z religii lub tradycji
• Umowę społeczną jako podstawę ładu politycznego
• Doświadczenie i nauki ścisłe jako kluczowe metody poznawcze

Wielka Encyklopedia Francuska, wydawana w latach 1751-1780, miała na celu popularyzację nauki i była trybuną dla elity intelektualnej epoki.

Highlight: Wielka Encyklopedia Francuska, redagowana przez Denisa Diderota, była kluczowym dziełem oświecenia, mającym na celu upowszechnienie wiedzy naukowej.

Cechy oświecenia obejmowały narodziny nowoczesnego społeczeństwa, charakteryzujące się:

• Liberalizmem w gospodarce, społeczeństwie i ustroju politycznym
• Ideą konstytucji (najpierw w USA, potem w Polsce i Francji)
• Trójpodziałem władzy
• Wolnością i równością obywateli
• Ogłoszeniem "Deklaracji praw człowieka i obywatela"

Definicja: Liberalizm to doktryna polityczna i ekonomiczna podkreślająca wolność jednostki, równość wobec prawa oraz ograniczenie władzy państwowej.