Przedmioty

Przedmioty

Więcej

Oświecenie - Początek i Geneza

Otwórz

179

0

user profile picture

Nicola Rydzoń

15.03.2023

Język polski

Oświecenie cz.1

Oświecenie - Początek i Geneza

Oświecenie - epoka rozumu i postępu - ukształtowała się jako okres głębokich przemian intelektualnych i społecznych w Europie XVIII wieku.

Główne punkty:

  • Ramy czasowe oświecenia w Europie to okres od lat 80. XVII wieku do rewolucji francuskiej (1789-1799)
  • Początek oświecenia w Polsce datuje się na lata 40. XVIII wieku
  • Epoka charakteryzowała się racjonalizmem, empiryzmem i dążeniem do reform społecznych
  • Kluczowe idee to: rozum, postęp, tolerancja i krytycyzm
  • Literatura służyła celom dydaktycznym i reformatorskim
...

15.03.2023

5009

Oświecenie
nazwa epoki
Phełomowi, który dokonał się w myśli sytuacji politycanej XVIII-wiecznej Europy,
nadano nazwe, oswiecenie. Rozpowszec

Zobacz

Główne idee i pojęcia oświecenia

Idee oświecenia opierały się na kilku kluczowych koncepcjach filozoficznych i społecznych. Racjonalizm oświecenie to jeden z najważniejszych prądów myślowych epoki, zakładający, że rozum jest najlepszym narzędziem poznania rzeczywistości.

Definicja: Racjonalizm to przekonanie, że najważniejszym narzędziem poznania jest rozum, co prowadziło do kwestionowania autorytetów religijnych i tradycyjnych.

Empiryzm i sensualizm to kolejne ważne koncepcje, według których rzeczywistość można poznawać odpowiednio poprzez doświadczenie lub za pomocą zmysłów.

Vocabulary: Empiryzm - pogląd filozoficzny głoszący, że źródłem poznania jest doświadczenie.

Vocabulary: Sensualizm - kierunek filozoficzny uznający wrażenia zmysłowe za jedyne źródło poznania.

Główne hasła oświecenia obejmowały dążenie do postępu, tolerancję religijną, wolność jednostki oraz równość wobec prawa. Te idee znalazły odzwierciedlenie w literaturze i filozofii epoki.

Highlight: Pojęcia w epoce oświecenia takie jak utylitaryzm, deizm i ateizm odzwierciedlały nowe podejście do moralności i religii.

Oświecenie
nazwa epoki
Phełomowi, który dokonał się w myśli sytuacji politycanej XVIII-wiecznej Europy,
nadano nazwe, oswiecenie. Rozpowszec

Zobacz

Filozofia oświecenia

Filozofia oświeceniowa charakteryzowała się różnorodnością nurtów i koncepcji. Jednym z kluczowych myślicieli był John Locke, którego empiryzm zakładał, że człowiek rodzi się jako "czysta karta" (tabula rasa), a wiedza pochodzi z doświadczenia.

Example: Według Locke'a, ludzie podlegają prawom naturalnym, które są poznawalne rozumowo i wynikają z natury człowieka.

Immanuel Kant rozwinął filozofię krytyczną, która łączyła elementy racjonalizmu i empiryzmu. Kant twierdził, że poznanie rzeczy samej w sobie jest niemożliwe, a przedmiot poznania dostosowuje się do osoby poznającej.

Jean-Jacques Rousseau propagował ideę "powrotu do natury", krytykując cywilizację i postęp techniczny. Uważał, że miarą człowieczeństwa są wartości moralne, a nie rozum.

Quote: Rousseau twierdził: "Człowieka oświeca nie rozum, ale serce i głos sumienia."

Wolter, przedstawiciel liberalizmu, głosił ideę prawa naturalnego jako podstawy moralności i sprzeciwiał się nietolerancji religijnej.

Highlight: 3 cechy oświecenia to: racjonalizm, empiryzm i dążenie do reform społecznych.

Oświecenie
nazwa epoki
Phełomowi, który dokonał się w myśli sytuacji politycanej XVIII-wiecznej Europy,
nadano nazwe, oswiecenie. Rozpowszec

Zobacz

Literatura oświeceniowa

Literatura oświeceniowa charakteryzowała się dydaktyzmem i dążeniem do wychowania czytelnika. Cechy oświecenia w literaturze obejmowały propagowanie nowych idei, postaw i wzorców, a także krytycyzm wobec zastanego porządku społecznego.

Highlight: Głównym celem literatury oświeceniowej było "uczyć bawiąc" oraz szerzenie tolerancji religijnej i wiary w postęp naukowy.

W Europie ważnymi twórcami byli:

  • Jean de La Fontaine (bajki)
  • Wolter ("Kandyd czyli optymizm")
  • Jean-Jacques Rousseau ("Nowa Heloiza")
  • Jonathan Swift ("Podróże Guliwera")
  • Denis Diderot (redaktor "Wielkiej encyklopedii francuskiej")

W Polsce literatura oświeceniowa rozwijała się nieco później. Do najważniejszych twórców należeli:

  • Ignacy Krasicki (bajki, poematy heroikomiczne, satyry)
  • Franciszek Karpiński (sielanki, wiersze religijne)
  • Julian Ursyn Niemcewicz (komedia polityczna "Powrót posła")
  • Wojciech Bogusławski (opera komiczna "Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale")

Example: Ignacy Krasicki w swoich bajkach, takich jak "Dewotka" czy "Przyjaciele", krytykował wady społeczne i propagował oświeceniowe wartości.

Literatura oświeceniowa odegrała kluczową rolę w kształtowaniu nowego światopoglądu i przygotowaniu gruntu pod przyszłe reformy społeczne i polityczne.

Oświecenie
nazwa epoki
Phełomowi, który dokonał się w myśli sytuacji politycanej XVIII-wiecznej Europy,
nadano nazwe, oswiecenie. Rozpowszec

Zobacz

Strona 4: Nurty literackie

Pojęcia w epoce oświecenia obejmowały dwa główne nurty literackie: klasycyzm i sentymentalizm.

Definition: Klasycyzm to nurt nawiązujący do wzorców antycznych, charakteryzujący się przestrzeganiem ścisłych reguł.

Example: Satyry Ignacego Krasickiego jako przykład krytyki zacofania i bezmyślnego naśladownictwa.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

17 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 17 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.

Oświecenie - Początek i Geneza

user profile picture

Nicola Rydzoń

@xnicolavx

·

31 Obserwujących

Obserwuj

Oświecenie - epoka rozumu i postępu - ukształtowała się jako okres głębokich przemian intelektualnych i społecznych w Europie XVIII wieku.

Główne punkty:

  • Ramy czasowe oświecenia w Europie to okres od lat 80. XVII wieku do rewolucji francuskiej (1789-1799)
  • Początek oświecenia w Polsce datuje się na lata 40. XVIII wieku
  • Epoka charakteryzowała się racjonalizmem, empiryzmem i dążeniem do reform społecznych
  • Kluczowe idee to: rozum, postęp, tolerancja i krytycyzm
  • Literatura służyła celom dydaktycznym i reformatorskim
...

15.03.2023

5009

 

2/3

 

Język polski

179

Oświecenie
nazwa epoki
Phełomowi, który dokonał się w myśli sytuacji politycanej XVIII-wiecznej Europy,
nadano nazwe, oswiecenie. Rozpowszec

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Główne idee i pojęcia oświecenia

Idee oświecenia opierały się na kilku kluczowych koncepcjach filozoficznych i społecznych. Racjonalizm oświecenie to jeden z najważniejszych prądów myślowych epoki, zakładający, że rozum jest najlepszym narzędziem poznania rzeczywistości.

Definicja: Racjonalizm to przekonanie, że najważniejszym narzędziem poznania jest rozum, co prowadziło do kwestionowania autorytetów religijnych i tradycyjnych.

Empiryzm i sensualizm to kolejne ważne koncepcje, według których rzeczywistość można poznawać odpowiednio poprzez doświadczenie lub za pomocą zmysłów.

Vocabulary: Empiryzm - pogląd filozoficzny głoszący, że źródłem poznania jest doświadczenie.

Vocabulary: Sensualizm - kierunek filozoficzny uznający wrażenia zmysłowe za jedyne źródło poznania.

Główne hasła oświecenia obejmowały dążenie do postępu, tolerancję religijną, wolność jednostki oraz równość wobec prawa. Te idee znalazły odzwierciedlenie w literaturze i filozofii epoki.

Highlight: Pojęcia w epoce oświecenia takie jak utylitaryzm, deizm i ateizm odzwierciedlały nowe podejście do moralności i religii.

Oświecenie
nazwa epoki
Phełomowi, który dokonał się w myśli sytuacji politycanej XVIII-wiecznej Europy,
nadano nazwe, oswiecenie. Rozpowszec

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Filozofia oświecenia

Filozofia oświeceniowa charakteryzowała się różnorodnością nurtów i koncepcji. Jednym z kluczowych myślicieli był John Locke, którego empiryzm zakładał, że człowiek rodzi się jako "czysta karta" (tabula rasa), a wiedza pochodzi z doświadczenia.

Example: Według Locke'a, ludzie podlegają prawom naturalnym, które są poznawalne rozumowo i wynikają z natury człowieka.

Immanuel Kant rozwinął filozofię krytyczną, która łączyła elementy racjonalizmu i empiryzmu. Kant twierdził, że poznanie rzeczy samej w sobie jest niemożliwe, a przedmiot poznania dostosowuje się do osoby poznającej.

Jean-Jacques Rousseau propagował ideę "powrotu do natury", krytykując cywilizację i postęp techniczny. Uważał, że miarą człowieczeństwa są wartości moralne, a nie rozum.

Quote: Rousseau twierdził: "Człowieka oświeca nie rozum, ale serce i głos sumienia."

Wolter, przedstawiciel liberalizmu, głosił ideę prawa naturalnego jako podstawy moralności i sprzeciwiał się nietolerancji religijnej.

Highlight: 3 cechy oświecenia to: racjonalizm, empiryzm i dążenie do reform społecznych.

Oświecenie
nazwa epoki
Phełomowi, który dokonał się w myśli sytuacji politycanej XVIII-wiecznej Europy,
nadano nazwe, oswiecenie. Rozpowszec

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Literatura oświeceniowa

Literatura oświeceniowa charakteryzowała się dydaktyzmem i dążeniem do wychowania czytelnika. Cechy oświecenia w literaturze obejmowały propagowanie nowych idei, postaw i wzorców, a także krytycyzm wobec zastanego porządku społecznego.

Highlight: Głównym celem literatury oświeceniowej było "uczyć bawiąc" oraz szerzenie tolerancji religijnej i wiary w postęp naukowy.

W Europie ważnymi twórcami byli:

  • Jean de La Fontaine (bajki)
  • Wolter ("Kandyd czyli optymizm")
  • Jean-Jacques Rousseau ("Nowa Heloiza")
  • Jonathan Swift ("Podróże Guliwera")
  • Denis Diderot (redaktor "Wielkiej encyklopedii francuskiej")

W Polsce literatura oświeceniowa rozwijała się nieco później. Do najważniejszych twórców należeli:

  • Ignacy Krasicki (bajki, poematy heroikomiczne, satyry)
  • Franciszek Karpiński (sielanki, wiersze religijne)
  • Julian Ursyn Niemcewicz (komedia polityczna "Powrót posła")
  • Wojciech Bogusławski (opera komiczna "Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale")

Example: Ignacy Krasicki w swoich bajkach, takich jak "Dewotka" czy "Przyjaciele", krytykował wady społeczne i propagował oświeceniowe wartości.

Literatura oświeceniowa odegrała kluczową rolę w kształtowaniu nowego światopoglądu i przygotowaniu gruntu pod przyszłe reformy społeczne i polityczne.

Oświecenie
nazwa epoki
Phełomowi, który dokonał się w myśli sytuacji politycanej XVIII-wiecznej Europy,
nadano nazwe, oswiecenie. Rozpowszec

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Strona 4: Nurty literackie

Pojęcia w epoce oświecenia obejmowały dwa główne nurty literackie: klasycyzm i sentymentalizm.

Definition: Klasycyzm to nurt nawiązujący do wzorców antycznych, charakteryzujący się przestrzeganiem ścisłych reguł.

Example: Satyry Ignacego Krasickiego jako przykład krytyki zacofania i bezmyślnego naśladownictwa.

Oświecenie
nazwa epoki
Phełomowi, który dokonał się w myśli sytuacji politycanej XVIII-wiecznej Europy,
nadano nazwe, oswiecenie. Rozpowszec

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Geneza i ramy czasowe oświecenia

Początek oświecenia w Europie datuje się na lata 80. XVII wieku, co wiąże się z publikacją przełomowych prac Isaaca Newtona i Johna Locke'a. Ramy czasowe oświecenia w Europie obejmują okres do rewolucji francuskiej (1789-1799). Początek oświecenia w Polsce nastąpił później, w latach 40. XVIII wieku.

Definicja: Oświecenie w Polsce trwało od lat 40. XVIII wieku do początku lat 20. XIX wieku, kończąc się symbolicznym wydaniem "Ballad i romansów" Adama Mickiewicza w 1822 roku.

Nazwa epoki oświecenie została spopularyzowana przez Immanuela Kanta, który definiował ją jako wyjście człowieka z niepełnoletności intelektualnej. Epokę tę nazywano również "wiekiem rozumu" lub "wiekiem filozofów", co podkreślało jej racjonalistyczny charakter.

Cytat: Immanuel Kant określił oświecenie jako "wyjście człowieka z niepełnoletności, w którą popadł z własnej winy", gdzie niepełnoletność rozumiał jako niezdolność do samodzielnego posługiwania się własnym rozumem.

Europa i świat w okresie oświecenia doświadczyły znaczących zmian, w tym rewolucji przemysłowej, walki o prawa mieszczan oraz rozwoju miast i edukacji. Te wydarzenia miały kluczowy wpływ na kształtowanie się światopoglądu oświeceniowego.

Highlight: Kluczowe pojęcia oświecenia to racjonalizm, empiryzm i sensualizm, które stanowiły fundamenty nowego sposobu myślenia i postrzegania świata.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

17 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 17 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.