Filozofia i sztuka epoki oświecenia

Oświecenie notatka krótka na temat filozofii i sztuki epoki:

Filozofia oświecenia charakteryzowała się kilkoma kluczowymi kierunkami:

1. Empiryzm - głosił, że człowiek rodzi się jako "tabula rasa" (czysta tablica), a fundamentem poznania jest doświadczenie.
2. Filozofia krytyczna Kanta - twierdziła, że poznanie "rzeczy samej w sobie" jest niemożliwe.
3. Liberalizm - podkreślał, że prawa naturalne są podstawą moralności, a nietolerancja religijna jest sprzeczna z wiarą i prawem naturalnym.
4. Filozofia Rousseau - postulowała powrót do natury i krytykę cywilizacji.

W sztuce oświecenia dominowały dwa główne nurty:

1. Rokoko - charakteryzujące się motywami dworskimi, jasną, pastelową kompozycją i ozdobnymi detalami.
2. Klasycyzm - cechujący się symetrią, harmonią kompozycji i naśladowaniem wzorów antycznych.

Definition: Sentymentalizm - nurt w sztuce i literaturze oświecenia, charakteryzujący się ukazywaniem uczuciowości i pejzażu w sposób typowy dla literatury sentymentalnej.

Highlight: 3 cechy oświecenia w sztuce: racjonalizm, klasycyzm, sentymentalizm.

Ramy czasowe i pojęcia epoki oświecenia

Początek oświecenia w Polsce datuje się na lata 40. XVIII wieku, podczas gdy w Europie epoka ta rozpoczęła się już w latach 80. XVII wieku. Koniec oświecenia w Polsce przypada na lata 20. XIX wieku, co zbiegło się z zakończeniem Rewolucji Francuskiej (1789-1799) w Europie.

Nazwa epoki symbolizuje "światło rozumu" rozpraszające mroki zabobonów, ignorancji i zacofania. Oświecenie charakteryzowało się wiarą w rozum jako najlepsze źródło wiedzy. Epokę tę określano również mianem "wieku rozumu" lub "wieku filozofów".

Kluczowe pojęcia epoki oświecenia to:

1. Racjonalizm - przekonanie, że rozum jest najważniejszym narzędziem poznania.
2. Deizm - wiara w Boga jako stwórcę świata, który nie ingeruje w jego dzieje.
3. Empiryzm - pogląd, że rzeczywistość można poznawać poprzez doświadczenie i eksperyment.
4. Sensualizm - przekonanie, że rzeczywistość poznajemy za pomocą zmysłów.
5. Utylitaryzm - dążenie do zaspokajania potrzeb jednostkowych, które jest moralne, jeśli przynosi pożytek ogółowi.
6. Ateizm - negacja istnienia Boga.

Highlight: Oświecenie w Polsce notatka: Epoka ta przyniosła krytyczne podejście do religii, odrzucenie wiary w cuda i zjawiska nadprzyrodzone oraz krytykę kościoła.