Epoki literackie - od Baroku do Młodej Polski
Epoki literackie to kluczowe okresy w historii literatury, które ukształtowały kulturę i myśl na przestrzeni wieków. Ta tabela epok literackich przedstawia pięć istotnych epok: Barok, Oświecenie, Pozytywizm, Romantyzm i Młodą Polskę.
Barok (XVII-XVIII wiek)
Barok charakteryzował się ozdobnością stylu i wpływem kontrreformacji.
Highlight: Główne cechy Baroku to dekoracyjność, sensualizm i skupienie na tematyce śmierci.
Example: Przedstawicielami Baroku byli Jan Andrzej Morsztyn i Mikołaj Sęp Szarzyński.
Oświecenie (XVIII-XIX wiek)
Oświecenie przyniosło racjonalizm i klasycyzm do literatury i sztuki.
Vocabulary: Racjonalizm - nurt filozoficzny podkreślający rolę rozumu w poznaniu.
Example: Ignacy Krasicki był jednym z najważniejszych twórców polskiego Oświecenia.
Pozytywizm (1848-1895)
Pozytywizm skupiał się na utylitaryzmie, pracy u podstaw i pracy organicznej.
Definition: Praca u podstaw - działalność oświatowa i ekonomiczna mająca na celu podniesienie poziomu życia najuboższych warstw społeczeństwa.
Highlight: Realizm i ewolucjonizm były kluczowymi koncepcjami w literaturze pozytywistycznej.
Example: Bolesław Prus i Henryk Sienkiewicz to czołowi przedstawiciele polskiego pozytywizmu.
Romantyzm (XVIII-XIX wiek)
Romantyzm wyróżniał się indywidualizmem, mesjanizmem i mistycyzmem.
Vocabulary: Mesjanizm - koncepcja przypisująca narodowi lub grupie społecznej szczególną rolę w historii.
Example: Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki i Cyprian Kamil Norwid to najwybitniejsi poeci polskiego romantyzmu.
Młoda Polska (1890-1918)
Młoda Polska charakteryzowała się dekadentyzmem, symbolizmem i hasłem "sztuka dla sztuki".
Definition: Dekadentyzm - nurt w sztuce i literaturze końca XIX wieku, wyrażający pesymizm i rozczarowanie cywilizacją.
Example: Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Stanisław Wyspiański i Władysław Reymont to ważni twórcy okresu Młodej Polski.
Ta charakterystyka epok literackich pokazuje, jak zmieniały się trendy i idee w literaturze polskiej na przestrzeni wieków. Znajomość tych epok literackich i ich przedstawicieli jest kluczowa dla zrozumienia rozwoju polskiej kultury i myśli.
