Pozytywizm to kluczowy okres w literaturze polskiej, który ukształtował się po upadku powstania styczniowego w 1864 roku. Najważniejsze wydarzenia pozytywizmu obejmowały rozwój myśli naukowej, industrializację oraz walkę o równouprawnienie różnych grup społecznych. Literatura pozytywizmu koncentrowała się na realizmie, racjonalizmie i pracy organicznej.
W ramach Pozytywizm lektury obowiązkowe znajdują się dzieła takie jak "Lalka" Bolesława Prusa, "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej oraz nowele pozytywistyczne. Najwybitniejsi pisarze pozytywizmu to między innymi Bolesław Prus, Eliza Orzeszkowa, Henryk Sienkiewicz i Maria Konopnicka. Twórcy pozytywizmu i ich dzieła poruszali tematykę społeczną, asymilację Żydów (jak w przypadku Mendel Gdański - streszczenie), emancypację kobiet oraz problemy chłopów i robotników. Utylitaryzm pozytywizm był jedną z głównych idei epoki, podkreślającą użyteczność społeczną jako najwyższą wartość.
Przedstawiciele pozytywizmu w Europie to między innymi Charles Dickens, Honoré de Balzac i Emil Zola, którzy w swoich dziełach przedstawiali realistyczny obraz społeczeństwa. Charakterystyka pozytywizmu w punktach obejmuje: pracę u podstaw, pracę organiczną, scjentyzm, realizm w literaturze oraz zaangażowanie społeczne. Pozytywizm wydarzenia historyczne w Polsce były ściśle związane z sytuacją po powstaniu styczniowym, rusyfikacją, germanizacją oraz rozwojem przemysłu. Epoka ta przyniosła znaczące zmiany w sposobie myślenia o społeczeństwie i jego rozwoju, kładąc nacisk na edukację, postęp naukowy i reformy społeczne.
