Relacje między człowiekiem a Bogiem w literaturze stanowią jeden z najważniejszych motywów kulturowych, szczególnie widoczny w tekstach biblijnych i mitologicznych.
Relacja człowieka z Bogiem w literaturze najpełniej ukazana jest w księgach biblijnych. W Księdze Rodzaju człowiek przedstawiony jest jako istota stworzona na obraz i podobieństwo Boga, ale jednocześnie niedoskonała i skłonna do grzechu. Księga Psalmów pokazuje różnorodność postaw człowieka wobec Stwórcy - od całkowitego zawierzenia, przez wątpliwości, aż po bunt. Szczególnie istotna jest Księga Hioba, która porusza fundamentalne pytania o sens cierpienia i sprawiedliwość Bożą. Historia Hioba stała się uniwersalnym symbolem niezawinionego cierpienia i próby wiary.
Motyw cierpienia w Biblii znajduje również odzwierciedlenie w kulturze antycznej. Prometeusz w obliczu cierpienia reprezentuje bunt przeciwko niesprawiedliwości bogów i gotowość do poświęcenia dla dobra ludzkości. Motyw cierpienia w mitologii greckiej często wiąże się z karą za przekroczenie boskich nakazów, jak w przypadku Syzyfa czy Tantala. W średniowieczu cierpienie nabiera nowego wymiaru - jest postrzegane jako droga do zbawienia i oczyszczenia. Motyw cierpienia w średniowieczu łączy się ściśle z ideą naśladowania Chrystusa i dobrowolnego przyjmowania trudów życia. Relacja człowieka z Bogiem i światem w literaturze różnych epok pokazuje, jak uniwersalne są pytania o sens cierpienia, sprawiedliwość boską i miejsce człowieka w planie stworzenia.
