Bogurodzica - arcydzieło średniowiecznej poezji polskiej
Bogurodzica to najdawniejsza polska pieśń religijna, uznawana za arcydzieło średniowiecznej poezji polskiej. Pełniła rolę pierwszego hymnu Polski i była śpiewana m.in. podczas bitwy pod Grunwaldem.
Oto fragment tekstu Bogurodzicy:
Quote: "Bogurodzica dziewica, Bogiem sławiena Maryja. U twego syna, Gospodzina, matko zwolena, Maryja! Zyszczy nam, spuści nam. Kyrie eleison."
W utworze występuje motyw Deesis, czyli pośrednictwa Maryi między ludźmi a Bogiem. Tekst Bogurodzicy zawiera liczne archaizmy, które można podzielić na kilka rodzajów:
- Leksykalne: np. "dziela" dla
- Fleksyjne: np. "dziewica" dziewico
- Słowotwórcze: np. "Bogurodzica"
- Fonetyczne: np. "sławiena" sławiona
- Składniowe: np. "Twego dziela Krzciciela" dlaTwegoChrzciciela
Highlight: Najstarszy zabytek języka polskiego zawierający polskie nazwy to Bogurodzica, pełniąca rolę pierwszego hymnu Polski.
Innym ważnym utworem średniowiecznym jest "Lament świętokrzyski" z XV wieku, znany też jako "Żale Matki Bożej pod krzyżem". Utwór ten przedstawia Maryję z ludzkiej, emocjonalnej strony, ukazując jej cierpienie jako matki.