Wesele Stanisława Wyspiańskiego to dzieło bogate w symbolikę, która przenika każdy aspekt dramatu. Symbole w Weselu i ich znaczenie są kluczowe dla zrozumienia głębszego przesłania utworu i jego odniesień do polskiej historii i teraźniejszości.

Symbole - postacie

Wyspiański wprowadza do dramatu postacie-symbole, które reprezentują różne aspekty polskiej historii i mentalności:

1. Widmo - symbol miłości romantycznej
2. Stańczyk - symbol mądrości politycznej
3. Rycerz - symbol honoru i patriotyzmu
4. Hetman - symbol zdrady narodowej
5. Upiór - symbol krwawej zemsty na panach
6. Wernyhora - zwiastun czynu i niepodległości

Highlight: Postacie-symbole w "Weselu" nie są jedynie fantastycznymi zjawami, ale reprezentują konkretne idee i postawy obecne w polskim społeczeństwie.

Symbole - rzeczy

Przedmioty w dramacie również niosą głębokie znaczenia symboliczne:

1. Złoty róg symbol Wesele - reprezentuje wezwanie do walki o niepodległość
2. Czapka z pawim piórem - symbol próżności i przywiązania do błahostek
3. Złota podkowa Wesele - symbol szczęścia odłożonego na później, ale też chciwości
4. Sznur - symbol niewoli narodowej

Vocabulary: Kaduceusz symbol Wesele - choć nie wymieniony bezpośrednio w tekście, kaduceusz często pojawia się w interpretacjach jako symbol pojednania i mediacji między różnymi grupami społecznymi.

Symbole - sceny

Kluczowe sceny dramatu również mają wymiar symboliczny:

1. Taniec chocholi - symbol zniewolenia i marazmu narodowego
2. Zasłuchanie - symbolizuje bierne oczekiwanie na cud
3. Zgromadzenie chłopów z kosami - symbol gotowości do walki

Example: Scena tańca chocholego, gdzie goście weselni tańczą w rytm usypiającej muzyki chochoła, symbolizuje uśpienie narodu polskiego i jego niezdolność do podjęcia skutecznego działania.

Bronowicka chata symbol - chata, w której odbywa się wesele, symbolizuje całą Polskę, miejsce, gdzie krzyżują się wszystkie problemy i konflikty narodowe.

Problem powstania jest jednym z centralnych tematów dramatu. Wernyhora powierza misję Gospodarzowi, wręczając mu złoty róg i nakazując zwołanie wszystkich stanów. Ta scena symbolizuje szansę na odzyskanie niepodległości, którą jednak inteligencja zaprzepaszcza.

Quote: "Gospodarz nie spełnił misji - inteligencja zaprzepaściła szansę na odzyskanie niepodległości."

Ta cytat podsumowuje krytyczne spojrzenie Wyspiańskiego na rolę inteligencji w dążeniach niepodległościowych. Autor ukazuje, jak brak odpowiedzialności i skupienie na błahostkach prowadzą do zmarnowania szansy na narodowe odrodzenie.

W trzeciej części dramatu Stanisława Wyspiańskiego "Wesele" pojawiają się zjawy, które odgrywają kluczową rolę w pogłębieniu symboliki utworu i ukazaniu złożoności polskiej mentalności narodowej. Każda z tych postaci niesie ze sobą głębokie znaczenie i odnosi się do konkretnych aspektów polskiej historii i teraźniejszości.

Chochoł i jego rola

Chochoł, przedstawiony jako róża owinięta w słomę, jest jedną z najbardziej enigmatycznych postaci dramatu.

Definition: Chochoł w "Weselu" może symbolizować polski naród uśpiony, który kiedyś się odrodzi. Jest to symbol ambiwalentny, łączący w sobie potencjał odrodzenia $róża$ z marazmem i bezwładem $słomiana osłona$.

Spotkanie Isi z Chochołem ma charakter zapowiedzi przybycia kolejnych zjaw, wprowadzając element fantastyczny do realistycznej dotąd akcji dramatu.

Widmo i Marysia

Widmo, będące duchem malarza de Laveaux, pojawia się przed Marysią, swoją dawną narzeczoną.

Highlight: Spotkanie Marysi z Widmem symbolizuje niemożność uwolnienia się od przeszłości i niespełnionych obietnic. Jest to również nawiązanie do romantycznej koncepcji miłości trwającej poza grób.

Stańczyk i Dziennikarz

Stańczyk, błazen królewski z czasów Zygmunta Augusta, pojawia się przed Dziennikarzem.

Quote: "Spotkanie ucznia z mistrzem. Stańczyk symbolizuje frakcję polityczną, do której należy Dziennikarz - konserwatystów. Błazen jest obrazem sumienia redaktora."

Ta scena jest krytyką postawy konserwatywnej części polskiej inteligencji, reprezentowanej przez Dziennikarza.

Rycerz i Poeta

Rycerz, utożsamiany z Zawiszą Czarnym, pojawia się przed Poetą.

Example: Poeta pragnie, by pojawił się rycerz, który swoją odwagą i męstwem zainspiruje cały naród do wielkich czynów. Ta scena ilustruje tęsknotę za bohaterskim przywództwem i wielkim czynem narodowym.

Hetman i Pan Młody

Hetman, symbolizujący zdradę narodową, pojawia się przed Panem Młodym.

Vocabulary: Hetman Branicki, przywoływany w tej scenie, jest historycznym symbolem zdrady ojczyzny, co odnosi się do problemu wierności narodowym ideałom.

Upiór i Dziad

Upiór, utożsamiany z Jakubem Szelą, przywódcą rabacji galicyjskiej, pojawia się przed Dziadem.

Highlight: Ta scena symbolizuje odwieczny konflikt między panami a chłopami, przypominając o krwawych wydarzeniach z przeszłości i ich wpływie na relacje społeczne.

Wernyhora i Gospodarz

Wernyhora, legendarny wieszcz ukraiński, pojawia się przed Gospodarzem.

Quote: "Spotkanie jest spowodowane obustronną intencją. Wernyhora szukał odpowiedniego człowieka do poprowadzenia powstania, w którym wspólną siłę będą stanowić chłopi i inteligencja. Gospodarz był do tego celu idealnym kandydatem."

Ta scena jest kluczowa dla całego dramatu, symbolizując szansę na narodowe odrodzenie poprzez zjednoczenie wszystkich warstw społeczeństwa.

Wesele powstanie listopadowe - choć dramat nie odnosi się bezpośrednio do powstania listopadowego, scena z Wernyhorą nawiązuje do idei narodowego zrywu i walki o niepodległość, która była żywa w polskiej świadomości od czasów rozbiorów.

Podsumowując, zjawy w "Weselu" Wyspiańskiego są nośnikami głębokich znaczeń symbolicznych, odnoszących się do kluczowych problemów polskiej historii, tożsamości narodowej i relacji społecznych. Ich pojawienie się w dramacie pozwala na wielowymiarową analizę polskiej mentalności i wyzwań stojących przed narodem u progu XX wieku.

Wesele Stanisława Wyspiańskiego to dzieło, którego geneza jest głęboko zakorzeniona w rzeczywistym wydarzeniu. Geneza Wesela S Wyspiańskiego sięga autentycznego wesela, które odbyło się 20 listopada 1900 roku w Bronowicach, w domu Włodzimierza Tetmajera. To właśnie to wydarzenie stało się inspiracją dla poety do stworzenia jednego z najważniejszych dramatów w historii polskiej literatury.

Wesele jako dramat młodopolski czerpie z rzeczywistości, ale jednocześnie przenosi ją na wyższy, symboliczny poziom. Wyspiański, tworząc postacie dramatu, oparł się na realnych pierwowzorach, co nadaje utworowi szczególną autentyczność i głębię.

Bohaterowie Wesela to mieszanka postaci z różnych warstw społecznych, co pozwala na ukazanie złożoności polskiego społeczeństwa przełomu XIX i XX wieku:

1. Pan Młody - Lucjan Rydel, pisarz z Krakowa
2. Panna Młoda - Jadwiga Mikołajczyk, chłopka
3. Gospodarz - Włodzimierz Tetmajer, malarz z Krakowa
4. Poeta - Kazimierz Przerwa-Tetmajer
5. Dziennikarz - Rudolf Starzewski, redaktor gazety "Czas"

Highlight: Wesele pierwowzory postaci są kluczowe dla zrozumienia dramatu. Kto stanowił pierwowzór postaci Gospodarza Wesele? Był nim Włodzimierz Tetmajer, malarz i działacz społeczny, który symbolizuje próbę połączenia świata inteligencji ze światem chłopskim.

Dramat porusza istotne kwestie społeczne, w tym zjawisko ludomanii $chłopomanii$, czyli przesadnej fascynacji wsią i życiem chłopów wśród inteligencji. To zjawisko jest kluczowe dla zrozumienia relacji między bohaterami i napięć społecznych ukazanych w utworze.

Definition: Ludomania $chłopomania$ to przesadna fascynacja wsią i życiem chłopów, obejmująca zainteresowanie stylem życia, ubiorem, przyrodą i językiem wiejskim.

Wesele rodzaj literacki to dramat symboliczny, który łączy w sobie elementy realistyczne z fantastycznymi, co pozwala na głębszą analizę problemów narodowych i społecznych. Wyspiański mistrzowsko wykorzystuje formę dramatu, aby ukazać złożoność polskiej rzeczywistości i mentalności.

Quote: "Chłopi - Wzajemne relacje $chłopi - inteligencja$: Te dwie grupy społeczne dzieli przepaść intelektualna, obyczajowa; pamięć o rzezi $rabacji$ galicyjskiej $1846r.$; zbratanie jest sztuczne, pozorne; chłopi wiedzą, że inteligencja nimi gardzi."

Ta cytat doskonale oddaje istotę konfliktu społecznego, który stanowi jeden z głównych tematów "Wesela". Wyspiański ukazuje, jak pozorne zbliżenie między inteligencją a chłopstwem jest w rzeczywistości pełne napięć i nieporozumień.