Podstawowe wiadomości o wyrażeniach wymiernych
Wyrażenia wymierne to ułamki algebraiczne z wielomianami w liczniku i mianowniku. Kluczowym aspektem pracy z nimi jest określenie ich dziedziny.
Definition: Wyrażenie wymierne to ułamek, który ma w liczniku i mianowniku wielomiany.
Przy określaniu dziedziny wyrażenia wymiernego, należy pamiętać o podstawowej zasadzie:
Highlight: Dla dowolnego wyrażenia wymiernego należy zrobić założenie, że mianownik jest różny od zera.
Przykłady określania dziedziny:
- Dla wyrażenia 4x+1/6x−18, dziedzina to D=R-{3}
- Dla wyrażenia 1/(x−5x+3), dziedzina to D=R-{-3,5}
Skracanie wyrażeń wymiernych odbywa się podobnie jak w przypadku zwykłych ułamków - dzielimy licznik i mianownik przez to samo wyrażenie.
Example: x2+2x−1/3x2 można skrócić do x2+2x−1/3x2 = x+3/3x dla D=R-{0}
Dodawanie i odejmowanie wyrażeń wymiernych wymaga sprowadzenia do wspólnego mianownika, a następnie sumowania liczników.
Highlight: Wyrażenia wymierne dodajemy i odejmujemy jak zwykłe ułamki. Najpierw sprowadzamy do wspólnego mianownika, a potem sumujemy liczniki.
Równania wymierne to równania zawierające wyrażenia wymierne. Przy ich rozwiązywaniu należy pamiętać o określeniu dziedziny i uwzględnieniu wszystkich ograniczeń.