Właściwości i klasyfikacja enzymów
Enzymy są niesamowicie skuteczne! Nie tylko obniżają energię aktywacji, ale także wykazują swoistość wobec określonych substratów i reakcji. Co więcej, enzymy nie zużywają się podczas reakcji - jeden enzym może przeprowadzić tysiące reakcji, zanim ulegnie degradacji.
W organizmach wyróżniamy sześć głównych grup enzymów. Oksydoreduktazy odpowiadają za reakcje utleniania i redukcji, transferazy przenoszą grupy funkcyjne, a hydrolazy rozkładają związki z udziałem wody. Liazy rozrywają wiązania bez udziału wody, izomerazy zmieniają strukturę cząsteczek, a ligazy łączą cząsteczki ze sobą.
Poza klasycznymi enzymami białkowymi istnieją też nietypowe katalizatory biologiczne. Rybozymy to fragmenty RNA zdolne do katalizy, występujące naturalnie we wszystkich organizmach. Potrafią one tworzyć wiązania peptydowe i przeprowadzać modyfikacje innych cząsteczek RNA. Z kolei deoksyrybozymy to syntetyczne cząsteczki DNA o właściwościach katalitycznych.
💡 Zapamiętaj: Kataliza enzymatyczna opiera się na tworzeniu przejściowego kompleksu enzym-substrat (ES). Dopiero po utworzeniu tego kompleksu może zajść reakcja prowadząca do powstania produktów.