Wpływ temperatury i wody na fotosyntezę
Temperatura jest kolejnym kluczowym czynnikiem wpływającym na intensywność fotosyntezy. Jej wpływ jest szczególnie widoczny w fazie ciemnej procesu.
Highlight: Dla większości roślin optimum temperaturowe dla fotosyntezy mieści się w zakresie 20-35°C.
Wzrost temperatury przyspiesza intensywność fotosyntezy do pewnego punktu, po przekroczeniu którego następuje gwałtowny spadek. Jest to spowodowane denaturacją białek enzymatycznych biorących udział w cyklu Calvina.
Vocabulary: Denaturacja - proces niszczenia struktury przestrzennej białka, prowadzący do utraty jego funkcji.
Rośliny z różnych stref klimatycznych wykazują różne optima temperaturowe dla fotosyntezy. Na przykład, rośliny arktyczne mogą prowadzić fotosyntezę nawet w temperaturach poniżej 0°C, podczas gdy rośliny tropikalne mogą funkcjonować w temperaturach sięgających 50°C.
Woda jest kolejnym istotnym czynnikiem wpływającym na intensywność fotosyntezy. Jej rola jest wieloraka:
- Jest substratem w fazie jasnej fotosyntezy, dostarczając elektrony i protony.
- Reguluje wymianę gazową poprzez wpływ na otwieranie i zamykanie aparatów szparkowych.
- Stanowi środowisko, w którym zachodzi faza ciemna fotosyntezy.
Quote: "Niedobór wody w liściu i całej roślinie może powodować zamykanie aparatów szparkowych, a tym samym ograniczać wymianę gazową między liściem a atmosferą."
Dwutlenek węgla jest kolejnym kluczowym czynnikiem. Jego stężenie w atmosferze (około 0,03%) jest zwykle poniżej optymalnego dla procesu fotosyntezy, co czyni go czynnikiem ograniczającym.
Example: W szklarniach stosuje się zwiększone stężenie CO₂ dla poprawy plonów, na przykład poprzez umieszczanie zestalonego CO₂ (suchego lodu) w pobliżu roślin.
Zrozumienie wpływu tych czynników wpływających na intensywność fotosyntezy jest kluczowe dla optymalizacji upraw i zrozumienia adaptacji roślin do różnych środowisk.
