Czynniki wpływające na fotosyntezę

Alternatywny zapis:

z większą intensywnością niż oddychanie ( obserwujemy pobieranie CO₂ i wydzielanie O₂). Następny ważny punkt na krzywej (świetlny punkt wysycenia) określa natężenie światła, powyżej którego intensywność fotosyntezy już nie wzrasta. wydzielanie CO₂ pobieranie CO₂ przewaga asymilacji przewaga wydzielania Czynniki egzogenne (zewnętrzne) 1 świetlny punkt wysycenia świetny punki kompensacyjny Ryc. 1. Wpływ natężenia światla na intensywność fotosyntezy Podział roślin ze względu na wymagania świetlne: A Rośliny światłolubne gatunki rosnące w miejscach nasłonecznionych, np. większość drzew, zboża, rośliny ruderalne np. pokrzywa. Do procesu fotosyntezy potrzebują pelnego oświetlenia, ograniczenie procesu fotosyntezy następuje tylko przy bardzo dużym natężeniu światła. Sheliosity B) Rośliny cieniolubne - np. rośliny runa leśnego (najniższe piętro lasu), pełne natężenie fotosyntezy występuje już przy świetle sto kowo abym (niskie natężenie światła), dalsze zwiększanie natężenia światła nie powoduje u → skiosity tych roślin wzrostu intensywności procesu. VAY toślina światłolubna roślina cleniolubna natężenie światla (jednostki względne) intensywność oświetlenia Światło jest niezbędne do zachodzenia fazy jasnej fotosyntezy, Przyczynia się do powstawania chloroplastów z proplastydów, Wpływa na rozmieszczenie chloroplastów w komórkach, co obrazują poniższe rysunki. "/ 793 680 D O 609 0 bog 2. TEMPERATURA. Wzrost temperatury przyspiesza intensywność fotosyntezy, ale tylko do pewnego momentu (ok. 20-35°C - dla większości roślin), po przekroczeniu optimum następuje szybki spadek intensywności fotosyntezy. Wyjaśnienie - temperatura wpływa przede wszystkim na fazę ciemna fotosyntezy, ze względu na dużą ilość enzymów katalizujących cykl Calvina. Powyżej pewnej wartości temperatury następuje denaturacja białek enzymatycznych (zniszczenie ich Ill rzędowej struktury) -przez co stają się one nieaktywne. intensywność folosyntezy temperatura optymalna Rośliny w zależności od strefy klimatycznej wykazują w procesie fotosyntezy bardzo zróżnicowane wymagania w stosunku do temperatury. U roślin arktycznych i wysokogórskich fotosynteza może zachodzić w temperaturze nawet poniżej 0°C, a u roślin tropikalnych nawet w 50°C. Jest to wyrazem adaptacji danych gatunków do środowiska. rośliny strefy umiarkowanej -5 0 5 10 20 40 SO temperatura (°C) Ryc. 3. Wpływ temperatury na intensywność fotosyntezy rośliny strefy tropikalnej 30 3. WODA Ma wieloraki wpływ na tempo procesu fotosyntezy: A) Jest substratem tego procesu →→ źródłem elektronów i protonów w fazie jasnej fotosyntezy. B) Niedobór wody w liściu i całej roślinie może powodować zamykanie aparatów szparkowych, a tym samym ograniczać wymianę gazową między liściem a atmosferą-powoduje to niedobór CO₂i ogranicza intensywność fotosyntezy. C) Jest środowiskiem zachodzenia fotosyntezy (faza ciemna-stroma chloroplastu). 4. DWUTLENEK WĘGLA Stężenie CO₂w atmosferze wynosi ok. 0,03% - jest to wartość poniżej optymalnej dla procesu fotosyntezy (jest to czynnik ograniczający fotosyntezę). W celu zwiększenia plonów roślin uprawnych korzystne byłoby zwiększenie stężenia CO₂ w atmosferze. Z powodzeniem stosuje się ten zabieg w szklarniach poprzez: -umieszczanie zestalonego CO₂ (tzw. suchy lód); -źródłem CO₂ jest też fermentacja nawozu, podczas której uwalniają się duże ilości tego gazu, 5.ODŻYWIANIE MINERALNE ROŚLIN - niedobór Mg hamuje syntezę chlorofilu; - niedobór Mg, N-hamuje syntezę innych ważnych związków uczestniczących w fotosyntezie np. cytochromów (przenośniki elektronów), nukleotydów; - niedobór K, Mn, Cl (aktywatory enzymów fotosyntetycznych)-ogranicza aktywność enzymów katalizujących przebieg fotosyntezy. 6. CZYNNIKI ENDOGENNE ilość i rozmieszczenie aparatów szparkowych-decydują o wymianie gazowej (CO₂10₂); - powierzchnia blaszki liściowej i grubość kutikuli, przez którą do liścia przenika światło; - rozmieszczenie w komórkach miękiszu chloroplastów (patrz punkt 1); - zawartość chlorofilu w chloroplastach.