Alternatywny zapis:

inne monosacharydy, takie jak fruktoza i galaktoza, są w organizmach przekształcane w glukozę lub jej pochodne. Ponadto glukoza może być wykorzystywana do syntezy innych sacharydów. jest produktem przemian innych monosacharydów, np. galaktozy, ● jest substratem do syntezy innych monosacharydów, np. rybozy, która stanowi substrat do syntezy deoksyrybozy, jest substratem do syntezy disacharydów, np. maltozy, jest substratem do syntezy polisacharydów, np. skrobi. Maltoza Pełni funkcję źródła energii, ponieważ łatwo przekształca się w glukozę. Wchodzi w skład wielu oligosacharysdów i polisacharydów. Jest elementem budulcowym disacharydu laktozy. Wchodzi W skład niektórych polisacharydów. Oligosacharydy powstają przez połączenie się od dwóch do dziesięciu cząsteczek cukrów prostych wiązaniem O-glikozydowym. Podczas takiego połączenia wytwarza się woda. Wiązanie to może powstawać między różnymi atomami węgla. Najczęściej występuje wiązanie 1,4-glikozydowe, które tworzy się między pierwszym atomem węgla, a czwartym atomem węgla następnej cząsteczki. Disacharydy - należą do oligosacharydów, są dwucukrami, które są produktami kondensacji dwóch cząsteczek cukrów prostych. Ich właściwości fizykochemiczne są podobne do właściwości monosacharydów. Największe znaczenie mają: sacharoza (cukier buraczany, cukier trzcinowy), laktoza (cukier mlekowy) i maltoza (cukier słodowy). Determinują one grupy krwi, odgrywają też kluczową rolę w rozpoznawaniu się komórek. Budowa disacharydów Budowa ● Jest zbudowana z jednej cząsteczki glukozy i jednej cząsteczki fruktozy, połączonych wiązaniem 1,2-a-glikozydowym. ● ● PENTOZ!! Jest zbudowana z jednej cząsteczki glukozy i jednej cząsteczki galaktozy, połączonych wiązaniem 1,4-B-glikozydowym. HEKSOZ!! Jest zbudowana z dwóch cząsteczek glukozy, połączonych wiązaniem 1,4-a- glikozydowym. HEKSOZ!! ● Funkcje Jest formą transportową cukrów u roślin. Występuje w korzeniu buraka cukrowego i łodydze trzciny cukrowej - stanowi substancje zapasową. wchodzi w skład mleka ssaków - pełni funkcję odżywczą. Powstaje w wyniku trawienia skrobi i glikogenu. Występuje w nektarze i pyłku niektórych roślin, wabi zwierzęta zapylające. ● →Polisacharydy - (wielocukry) powstają na skutek łączenia się wielu cząsteczek cukrów prostych w jedną długą cząsteczkę. Nie rozpuszczają się w wodzie, ale moga być rozkładane za pomocą enzymów. Nie wykazują właściwości redukujących, jednak można je wykryć w materiale biologicznym innymi metodami, np Skrobię wykrywa się za pomocą jodyny (alkoholowego roztworu jodyny) lub płynu Lugola (roztworu jodu w jodku potasu) pod wpływem jodu barwi się na granatowy kolor. Do polisacharydów najbardziej rozpowszechnionych w przyrodzie należą: glikogen, skrobia, celuloza i chityna. Są one nierozpuszczalne w wodzie, dlatego pełnią w organizmach funkcję zapasową oraz budulcową. Budowa i funkcje polisacharydowe Budowa ● ● ● Przykłady Glikogen ● skrobia ● Amyloza Amylope- ktyna Celuloza Chityna ● ● ● ● ● Celulozę i chitynę rozkładają jedynie niektóre mikroorganizmy, np. bakterie i protisty żyjące w przewodach pokarmowych przeżuwaczy oraz termitów. Glikogen i skrobia mogą w razie potrze zostać rozłożone do cząsteczek glukozy i wykorzystane przez organizm jako źródło. ● Cukry redukujące Cukry redukujące to takie, które zawierają wolną grupę aldehydową. Aldozy nazywamy takimi cukrami, ponieważ mają zdolność redukowania związków miedzi zgodnie z równaniem reakcji chemicznej. Do takich cukrów zaliczamy wszystkie monosacharydy, łącznie z fruktozą, do cukrów redukujących należą także maltoza i laktoza. ● Jest zbudowany z około 100 tys. reszt glukozy, które są połączone wiązaniami 1,4-a-glikozydowymi co ok.8-12 reszt glukozowych łańcuch rozgałęzia się dzięki powstawaniu wiązań 1,6-a-glikozydowych składa się z dwóch frakcji: amylozy (20%) i amylopektyny (80%). ● ● Prosty łańcuch zbudowany z kilkuset reszt glukozy połączonych wiązaniami 1,4-a-glikozydowym zbudowana jest z kilku tysięcy reszt glukozy. Ma bardzo podobną budowę do glikogenu, ale rozgałęzienia ma co ok. 25 reszt glukozowych. Składa się z kilku tysięcy reszt glukozy połączonych wiązaniami 1,4-B-glikozydowymi. Pomiędzy łańcuchami tworzą się liczne wiązania wodorowe, dzięki czemu powstają grubsze włókna - mikrofibryle. ● składa się z kilku tysięcy reszt N-acetyloglukozaminy (aminowej pochodnej glukozy) połączonych wiązaniami 1,4-B -glikozydowymi ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● Funkcje Jest materiałem zapasowym zwierząt i grzybów. znajduje się w wątrobie i mięśniach. ● Jest materiałem zapasowym roślin i niektórych protistów. ● Jest głównym składnikiem ściny komórkowej i niektórych protistów. Jest głównym składnikiem szkieletów zewnętrznych stawonogów oraz ściany komórkowej w komórkach grzybów. ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● • ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● My ● ● ● ● ● ●