Język polski
Biologia
Chemia
Geografia
Historia
Organizm człowieka jako funkcjonalna całość
Układ pokarmowy
Układ krążenia
Stawonogi. mięczaki
Genetyka molekularna
Bakterie i wirusy. organizmy beztkankowe
Komórka
Proste zwierzęta bezkręgowe
Genetyka
Rozmnażanie i rozwój człowieka
Ekologia
Chemiczne podstawy życia
Metabolizm
Genetyka klasyczna
Układ wydalniczy
Pokaż wszystkie tematy
Kwasy
Stechiometria
Roztwory
Sole
Węglowodory
Wodorotlenki a zasady
Budowa atomu a układ okresowy pierwiastków chemicznych
Gazy i ich mieszaniny
Układ okresowy pierwiastków chemicznych
Efekty energetyczne i szybkość reakcji chemicznych
Systematyka związków nieorganicznych
Świat substancji
Pochodne węglowodorów
Reakcje chemiczne w roztworach wodnych
Reakcje utleniania-redukcji. elektrochemia
Pokaż wszystkie tematy
Marysia
@maria_uomr
·
43 Obserwujących
Obserwuj
Sacharydy - budowa, rodzaje i funkcje
Sacharydy to związki organiczne powstające w procesie fotosyntezy, zbudowane głównie z węgla, wodoru i tlenu. Dzielą się na monosacharydy, oligosacharydy i polisacharydy, pełniąc kluczowe role w organizmach żywych.
10.11.2022
1093
Polisacharydy pełniące funkcje budulcowe:
Celuloza
Chityna
Highlight: Polisacharydy właściwości fizyczne i chemiczne wynikają z ich struktury i rodzaju wiązań między cząsteczkami cukrów prostych.
Example: Celuloza tworzy mocne włókna dzięki licznym wiązaniom wodorowym, co nadaje jej wytrzymałość mechaniczną.
Monosacharydy mogą występować w formie łańcuchowej lub pierścieniowej. Forma pierścieniowa jest bardziej stabilna i powszechna w naturze.
Example: Glukoza w postaci łańcuchowej i pierścieniowej:
H-C=O CH₂OH | O H H-C-OH H OH | OH H HO-C-H → H OH | OH H-C-OH | H-C-OH | CH₂OH
W formie pierścieniowej monosacharydy mogą tworzyć anomery α i β, różniące się położeniem grupy -OH przy węglu anomerycznym (C1 dla aldoz lub C2 dla ketoz).
Definition: Anomer α - grupa -OH skierowana w dół Definition: Anomer β - grupa -OH skierowana w górę
Highlight: Forma pierścieniowa monosacharydów jest kluczowa dla tworzenia wiązań glikozydowych w oligosacharydach i polisacharydach.
Sacharydy powstają w procesie fotosyntezy i są zbudowane głównie z węgla, wodoru i tlenu. Dzielą się na trzy główne grupy: monosacharydy, oligosacharydy i polisacharydy.
Monosacharydy (cukry proste) charakteryzują się słodkim smakiem i dobrą rozpuszczalnością w wodzie. Zawierają od 3 do 8 atomów węgla, co determinuje ich nazewnictwo (np. triozy, tetrozy, pentozy, heksozy). W ich cząsteczkach znajduje się kilka grup hydroksylowych (-OH) oraz jedna grupa karbonylowa - aldehydowa (-CHO) lub ketonowa (-CO-).
Vocabulary: Aldozy - monosacharydy zawierające grupę aldehydową Vocabulary: Ketozy - monosacharydy zawierające grupę ketonową
Example: Przykłady monosacharydów:
- Ryboza (pentoza) - wchodzi w skład RNA
- Glukoza (heksoza) - produkt końcowy fotosyntezy, źródło energii
- Fruktoza (heksoza) - składnik wielu oligosacharydów i polisacharydów
- Galaktoza (heksoza) - składnik budulcowy disacharydu laktozy
Highlight: Monosacharydy pełnią kluczowe role w organizmach żywych, będąc substratami w oddychaniu komórkowym, składnikami kwasów nukleinowych oraz monomerami złożonych cukrów.
Polisacharydy to związki zawierające powyżej 10 cukrów prostych w jednej cząsteczce. Pełnią one głównie funkcje zapasowe lub budulcowe w organizmach.
Polisacharydy o funkcji zapasowej:
Glikogen
Skrobia
Highlight: Polisacharydy zastosowanie w funkcji zapasowej jest kluczowe dla magazynowania energii w organizmach.
Oligosacharydy powstają przez połączenie od 2 do 10 cukrów prostych za pomocą wiązania O-glikozydowego. Najczęściej występuje wiązanie 1,4-glikozydowe, łączące węgiel C1 jednej cząsteczki z węglem C4 drugiej cząsteczki.
Vocabulary: Wiązanie O-glikozydowe - wiązanie chemiczne łączące cząsteczki cukrów prostych
Highlight: Wyróżniamy wiązania α i β glikozydowe. Wiązania α są łatwo rozkładane przez wszystkie organizmy, natomiast β tylko przez nieliczne.
Przykłady disacharydów:
Sacharoza (cukier buraczany, trzcinowy)
Laktoza
Maltoza
Highlight: Oligosacharydy pełnią ważne funkcje biologiczne, takie jak transport cukrów u roślin czy odżywianie młodych ssaków.
Cukry redukujące to sacharydy zawierające w cząsteczkach wolną grupę aldehydową. Można je odróżnić od innych cukrów za pomocą próby Fehlinga.
Próba Fehlinga polega na:
Reakcja chemiczna: aldoza + Cu(OH)₂ → kwas organiczny + Cu₂O + H₂O
Highlight: Pozytywny wynik próby Fehlinga (ceglasto-czerwona barwa) wskazuje na obecność wolnej grupy aldehydowej w cukrze.
Example: Do cukrów redukujących zaliczamy: monosacharydy, maltozę, laktozę.
Vocabulary: Próba Fehlinga - metoda chemiczna służąca do wykrywania cukrów redukujących
Definition: Cukry redukujące - sacharydy posiadające wolną grupę aldehydową, zdolne do redukcji jonów miedzi(II) w próbie Fehlinga
8
191
1
węglowodany - budowa u Znaczenie
budowa organizmów podział węglowodanów sposoby wykrywania węglowodanów
48
752
1
cukry
notatka z biologi rozszerzonej
159
3372
1/2
Węglowodany
opis,charakterystyka węglowodanów, (monosacharydy,disacharydy, polisacharydy)
37
1020
1
Węglowodany - budowa i znaczenie
monosacharydy, disacharydy, polisacharydy
6
200
1
Sacharydy biologia rozszerzona
sacharydy
4
139
1
sacharydy
Notatka z biologi dla poziomu rozszerzonego. Notatka dostosowana do wymogów nowej matury od 2023.
Średnia ocena aplikacji
Uczniowie korzystają z Knowunity
W rankingach aplikacji edukacyjnych w 12 krajach
Uczniowie, którzy przesłali notatki
Użytkownik iOS
Filip, użytkownik iOS
Zuzia, użytkownik iOS
Marysia
@maria_uomr
·
43 Obserwujących
Obserwuj
Sacharydy - budowa, rodzaje i funkcje
Sacharydy to związki organiczne powstające w procesie fotosyntezy, zbudowane głównie z węgla, wodoru i tlenu. Dzielą się na monosacharydy, oligosacharydy i polisacharydy, pełniąc kluczowe role w organizmach żywych.
Polisacharydy pełniące funkcje budulcowe:
Celuloza
Chityna
Highlight: Polisacharydy właściwości fizyczne i chemiczne wynikają z ich struktury i rodzaju wiązań między cząsteczkami cukrów prostych.
Example: Celuloza tworzy mocne włókna dzięki licznym wiązaniom wodorowym, co nadaje jej wytrzymałość mechaniczną.
Monosacharydy mogą występować w formie łańcuchowej lub pierścieniowej. Forma pierścieniowa jest bardziej stabilna i powszechna w naturze.
Example: Glukoza w postaci łańcuchowej i pierścieniowej:
H-C=O CH₂OH | O H H-C-OH H OH | OH H HO-C-H → H OH | OH H-C-OH | H-C-OH | CH₂OH
W formie pierścieniowej monosacharydy mogą tworzyć anomery α i β, różniące się położeniem grupy -OH przy węglu anomerycznym (C1 dla aldoz lub C2 dla ketoz).
Definition: Anomer α - grupa -OH skierowana w dół Definition: Anomer β - grupa -OH skierowana w górę
Highlight: Forma pierścieniowa monosacharydów jest kluczowa dla tworzenia wiązań glikozydowych w oligosacharydach i polisacharydach.
Sacharydy powstają w procesie fotosyntezy i są zbudowane głównie z węgla, wodoru i tlenu. Dzielą się na trzy główne grupy: monosacharydy, oligosacharydy i polisacharydy.
Monosacharydy (cukry proste) charakteryzują się słodkim smakiem i dobrą rozpuszczalnością w wodzie. Zawierają od 3 do 8 atomów węgla, co determinuje ich nazewnictwo (np. triozy, tetrozy, pentozy, heksozy). W ich cząsteczkach znajduje się kilka grup hydroksylowych (-OH) oraz jedna grupa karbonylowa - aldehydowa (-CHO) lub ketonowa (-CO-).
Vocabulary: Aldozy - monosacharydy zawierające grupę aldehydową Vocabulary: Ketozy - monosacharydy zawierające grupę ketonową
Example: Przykłady monosacharydów:
- Ryboza (pentoza) - wchodzi w skład RNA
- Glukoza (heksoza) - produkt końcowy fotosyntezy, źródło energii
- Fruktoza (heksoza) - składnik wielu oligosacharydów i polisacharydów
- Galaktoza (heksoza) - składnik budulcowy disacharydu laktozy
Highlight: Monosacharydy pełnią kluczowe role w organizmach żywych, będąc substratami w oddychaniu komórkowym, składnikami kwasów nukleinowych oraz monomerami złożonych cukrów.
Polisacharydy to związki zawierające powyżej 10 cukrów prostych w jednej cząsteczce. Pełnią one głównie funkcje zapasowe lub budulcowe w organizmach.
Polisacharydy o funkcji zapasowej:
Glikogen
Skrobia
Highlight: Polisacharydy zastosowanie w funkcji zapasowej jest kluczowe dla magazynowania energii w organizmach.
Oligosacharydy powstają przez połączenie od 2 do 10 cukrów prostych za pomocą wiązania O-glikozydowego. Najczęściej występuje wiązanie 1,4-glikozydowe, łączące węgiel C1 jednej cząsteczki z węglem C4 drugiej cząsteczki.
Vocabulary: Wiązanie O-glikozydowe - wiązanie chemiczne łączące cząsteczki cukrów prostych
Highlight: Wyróżniamy wiązania α i β glikozydowe. Wiązania α są łatwo rozkładane przez wszystkie organizmy, natomiast β tylko przez nieliczne.
Przykłady disacharydów:
Sacharoza (cukier buraczany, trzcinowy)
Laktoza
Maltoza
Highlight: Oligosacharydy pełnią ważne funkcje biologiczne, takie jak transport cukrów u roślin czy odżywianie młodych ssaków.
Cukry redukujące to sacharydy zawierające w cząsteczkach wolną grupę aldehydową. Można je odróżnić od innych cukrów za pomocą próby Fehlinga.
Próba Fehlinga polega na:
Reakcja chemiczna: aldoza + Cu(OH)₂ → kwas organiczny + Cu₂O + H₂O
Highlight: Pozytywny wynik próby Fehlinga (ceglasto-czerwona barwa) wskazuje na obecność wolnej grupy aldehydowej w cukrze.
Example: Do cukrów redukujących zaliczamy: monosacharydy, maltozę, laktozę.
Vocabulary: Próba Fehlinga - metoda chemiczna służąca do wykrywania cukrów redukujących
Definition: Cukry redukujące - sacharydy posiadające wolną grupę aldehydową, zdolne do redukcji jonów miedzi(II) w próbie Fehlinga
Biologia - węglowodany - budowa u Znaczenie
budowa organizmów podział węglowodanów sposoby wykrywania węglowodanów
8
191
0
Biologia - cukry
notatka z biologi rozszerzonej
48
752
0
Biologia - Węglowodany
opis,charakterystyka węglowodanów, (monosacharydy,disacharydy, polisacharydy)
159
3372
2
Biologia - Węglowodany - budowa i znaczenie
monosacharydy, disacharydy, polisacharydy
37
1020
0
Biologia - Sacharydy biologia rozszerzona
sacharydy
6
200
0
Biologia - sacharydy
Notatka z biologi dla poziomu rozszerzonego. Notatka dostosowana do wymogów nowej matury od 2023.
4
139
0
Średnia ocena aplikacji
Uczniowie korzystają z Knowunity
W rankingach aplikacji edukacyjnych w 12 krajach
Uczniowie, którzy przesłali notatki
Użytkownik iOS
Filip, użytkownik iOS
Zuzia, użytkownik iOS
