Przedmioty

Biologia

Układ wydalniczy

Budowa i funkcjonowanie układu wydalniczego

Przebieg cyklu mocznikowego (substraty i produkty, znaczenie tego procesu w utrzymaniu homeostazy organizmu)

Gospodarka wodna roślin - Notatka i zadania maturalne

Name: Knowunity
Brand: Knowunity

Zobacz

Gospodarka wodna roślin - Notatka i zadania maturalne

Julka Buczak

@julkabuczak_jqdm

297 Obserwujących

Obserwuj

• Gospodarka wodna roślin to kluczowy proces biologiczny obejmujący pobieranie, transport i wydalanie wody przez rośliny.
• Transport wody w roślinie odbywa się w trzech głównych etapach: pobieranie z gleby, pionowy transport przez łodygę oraz poziomy transport w liściach.
• Transpiracja i gutacja to dwa główne sposoby usuwania wody przez rośliny.
• Woda pełni wiele istotnych funkcji w roślinie, m.in. jako rozpuszczalnik, medium transportowe i regulator turgoru.
• Mechanizmy transportu wody w roślinie obejmują transport apoplastyczny, symplastyczny i transmembranowy.

10.01.2023

5810

Gospodarka wodna roślin
ROŚLINY LADOWE
ROŚLINY PIERWOTNIE
HODNE
chłonięcie H₂0
cato powienchnią ciała
TRANSPIRACJA
usuwanie H₂O w stanie
GAZ

Zobacz

Etapy transportu wody w roślinie

Transport wody w roślinie odbywa się w trzech głównych etapach:

Pobieranie wody z roztworu glebowego i jej poziomy transport w poprzek korzenia. Proces ten zachodzi głównie w strefie włośnikowej korzenia.
Pionowy transport wody z korzeni poprzez łodygę do liści. Ten etap odbywa się w elementach przewodzących drewna - cewkach i naczyniach.
Poziomy transport wody przez tkanki liścia, zakończony transpiracją lub gutacją.

W korzeniu woda może być transportowana na trzy sposoby:

Transport apoplastyczny - wzdłuż ścian komórkowych i w przestrzeniach międzykomórkowych
Transport symplastyczny - przez protoplasty sąsiadujących komórek za pomocą plazmodesm
Transport transmembranowy - przez błony komórkowe

Ważną rolę w pobieraniu wody przez korzenie odgrywają akwaporyny - specjalne kanały wodne w błonach komórkowych.

Definition: Akwaporyny to białkowe kanały w błonach komórkowych, które ułatwiają transport wody między komórkami.

Highlight: Transport wody w roślinie odbywa się zarówno biernie (dyfuzja, osmoza), jak i aktywnie (z udziałem energii metabolicznej).

Zobacz

Mechanizmy transportu wody w roślinie

Transport wody w roślinie odbywa się za pomocą różnych mechanizmów, które działają na różnych poziomach organizacji rośliny. Główne mechanizmy to:

Transport apoplastyczny - woda przemieszcza się wzdłuż ścian komórkowych i w przestrzeniach międzykomórkowych. Ten rodzaj transportu jest szczególnie ważny w korzeniach i łodydze.
Transport symplastyczny - woda przemieszcza się przez protoplasty sąsiadujących komórek za pomocą plazmodesm. Jest to istotny mechanizm transportu w tkankach miękiszowych.
Transport transmembranowy - woda przekracza błony komórkowe wielokrotnie, przechodząc z jednej komórki do drugiej. Ten rodzaj transportu jest kluczowy dla regulacji gospodarki wodnej na poziomie komórkowym.

Woda jest pobierana przez włośniki w korzeniach, a następnie transportowana przez wiązki przewodzące do liści. W liściach woda paruje przez otwarte aparaty szparkowe w procesie transpiracji.

Vocabulary: Plazmodesmy to mikroskopijne kanały łączące protoplasty sąsiadujących komórek roślinnych, umożliwiające transport symplastyczny.

Example: Przykładem transportu apoplastycznego jest ruch wody przez ściany komórkowe kory pierwotnej korzenia, natomiast transport symplastyczny można zaobserwować w ruchu wody przez miękisz liścia.

Zobacz

Parcie korzeniowe i transport wody

Parcie korzeniowe to mechanizm czynny pobierania wody przez rośliny, który wymaga dopływu energii metabolicznej. Jest to szczególnie ważne w sytuacjach, gdy transpiracja jest ograniczona, na przykład w nocy lub w warunkach wysokiej wilgotności powietrza.

Najszybszy przepływ wody obserwuje się w drzewach liściastych, co jest związane z ich dużą powierzchnią transpiracyjną i efektywnym systemem przewodzącym.

Parcie korzeniowe jest wynikiem aktywnego transportu jonów do ksylemu, co powoduje obniżenie potencjału osmotycznego i w konsekwencji napływ wody. Ten mechanizm jest szczególnie istotny dla młodych roślin i w okresach, gdy transpiracja jest ograniczona.

Definition: Parcie korzeniowe to aktywny mechanizm pobierania wody przez korzenie, wymagający nakładu energii metabolicznej.

Example: Zjawisko "płaczu" roślin, czyli wydzielania kropli wody na krawędziach liści, jest często wynikiem parcia korzeniowego, szczególnie widoczne u roślin takich jak pomidory czy truskawki.

Zobacz

Gospodarka wodna roślin lądowych

Gospodarka wodna roślin lądowych to złożony proces, który ewoluował wraz z przystosowaniem się roślin do życia na lądzie. W przeciwieństwie do roślin pierwotnie wodnych, które pobierają wodę całą powierzchnią ciała, rośliny lądowe wykształciły specjalne mechanizmy pobierania i transportu wody.

Transport wody w roślinie odbywa się głównie przez drewno. Woda pełni w roślinie wiele kluczowych funkcji, takich jak:

Rozpuszczalnik substancji hydrofilowych
Udział w reakcjach biochemicznych, np. fotosyntezie
Utrzymywanie turgoru komórek i tkanek
Transport substancji mineralnych i organicznych w obrębie rośliny
Ochrona tkanek przed przegrzaniem

Zawartość wody w różnych częściach rośliny jest zróżnicowana. Najmniej wody (5-15%) znajduje się w nasionach, podczas gdy soczyste owoce mogą zawierać nawet 85-95% wody.

Transpiracja to proces usuwania wody w stanie gazowym (jako pary wodnej) przez rośliny. Z kolei gutacja to usuwanie wody w stanie ciekłym.

Highlight: Transpiracja i gutacja to dwa główne mechanizmy regulujące gospodarkę wodną roślin lądowych.

Vocabulary: Gospodarka wodna roślin - zespół procesów związanych z pobieraniem, transportem i wydalaniem wody przez rośliny.

Zobacz

Potencjał wody w roślinie

Potencjał wody (Ψ) jest kluczowym pojęciem w zrozumieniu gospodarki wodnej roślin. Jest to miara zdolności komórki do pobierania lub oddawania wody w drodze osmozy. Potencjał wody zależy od dwóch głównych składników:

Potencjału osmotycznego (Ψs)
Potencjału ciśnienia turgorowego (Ψp)

Wzór na potencjał wody: Ψ = Ψs + Ψp

Ciśnienie osmotyczne (π) to wzrost ciśnienia w roztworze, który zawsze ma wartość dodatnią i rośnie wraz ze wzrostem stężenia roztworu. Można je zmierzyć za pomocą osmometru.

Turgor to stan napięcia ściany komórkowej poddanej działaniu ciśnienia hydrostatycznego wywieranego przez protoplast komórki. Ciśnienie turgorowe (P) odpowiada za jędrność tkanek roślinnych.

Potencjał ciśnienia turgorowego może przyjmować wartości:

Dodatnie: w komórkach nasyconych wodą
Zero: w komórkach splazmolizowanych
Ujemne: w elementach przewodzących drewna rośliny transpirującej (siła ssąca)

Definition: Potencjał wody to miara energii swobodnej wody w układzie, określająca kierunek jej przepływu.

Example: W komórce roślinnej o potencjale osmotycznym -0,5 MPa i ciśnieniu turgorowym 0,2 MPa, całkowity potencjał wody wynosi -0,3 MPa.

Zobacz

Mechanizmy transportu wody w roślinie

Transport wody w roślinie odbywa się zgodnie z gradientem potencjału wody, od wyższych wartości do niższych. W typowej roślinie lądowej, gradient potencjału wody wygląda następująco:

ROZTWÓR GLEBOWY (Ψw = -0,1 MPa) → KORZEŃ (Ψ = -0,4 MPa) → ŁODYGA (Ψw = -0,7 MPa) → LIŚĆ (Ψw = -1,5 MPa) → ATMOSFERA (Ψw = -80 MPa)

Głównym mechanizmem odpowiedzialnym za transport wody w roślinie jest siła ssąca, która wykorzystuje transpirację do podciągania wody w elementach przewodzących drewna wbrew sile grawitacji. Jest to mechanizm bierny dla rośliny, nie wymagający wydatkowania energii metabolicznej.

Warunkiem transportu wody jest istnienie nieprzerwanego słupa wody w naczyniach, który utrzymywany jest dzięki:

Kohezji (siła wzajemnego przyciągania się cząsteczek wody)
Adhezji (siła przylegania cząsteczek wody do ścian cewek/naczyń)

Highlight: Siła ssąca, będąca wynikiem transpiracji, jest głównym mechanizmem transportu wody w roślinie, działającym wbrew sile grawitacji.

Vocabulary: Kohezja i adhezja to kluczowe siły fizyczne umożliwiające transport wody w naczyniach roślin.

Podobne notatki

167

8347

4/5

Tkanki roślinne

Biologia rozszerzona, tkanki roślinne, klasa 2 ale nadaje się też do matury

Know czynniki wpływające na intensywność fotosyntezy - funkcjonowanie roślin thumbnail

346

6169

2/3

czynniki wpływające na intensywność fotosyntezy - funkcjonowanie roślin

biologia rozszerzona

Know Fotosynteza - streszczenie thumbnail

1018

2/6

Fotosynteza - streszczenie

Opis fotosyntezy, charakterystyka fazy jasnej i ciemnej

531

8468

1/2

Układ moczowy

Notatka z układu moczowego, robiona na podstawie sprawdzianów z nowej ery i podręcznika (nowa era "biologia na czasie 2")

402

5916

4/2

Fizjologia roślin

Notatka z fizjologii roślin na podstawie podręcznika z nowej ery, repetytoriow oraz kursu z biologii.

Know Pęd i łodyga - notatka szczegółowa thumbnail

222

1/2

Pęd i łodyga - notatka szczegółowa

Notatka szczegółowa z zajęć dotycząca pędu i łodygi

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

13 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 12 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.

Przedmioty

Biologia

Układ wydalniczy

Budowa i funkcjonowanie układu wydalniczego

Przebieg cyklu mocznikowego (substraty i produkty, znaczenie tego procesu w utrzymaniu homeostazy organizmu)

Gospodarka wodna roślin - Notatka i zadania maturalne

Julka Buczak

@julkabuczak_jqdm

297 Obserwujących

Obserwuj

10.01.2023

5810

2/3

Biologia

360

Etapy transportu wody w roślinie

Transport wody w roślinie odbywa się w trzech głównych etapach:

Pobieranie wody z roztworu glebowego i jej poziomy transport w poprzek korzenia. Proces ten zachodzi głównie w strefie włośnikowej korzenia.
Pionowy transport wody z korzeni poprzez łodygę do liści. Ten etap odbywa się w elementach przewodzących drewna - cewkach i naczyniach.
Poziomy transport wody przez tkanki liścia, zakończony transpiracją lub gutacją.

W korzeniu woda może być transportowana na trzy sposoby:

Transport apoplastyczny - wzdłuż ścian komórkowych i w przestrzeniach międzykomórkowych
Transport symplastyczny - przez protoplasty sąsiadujących komórek za pomocą plazmodesm
Transport transmembranowy - przez błony komórkowe

Ważną rolę w pobieraniu wody przez korzenie odgrywają akwaporyny - specjalne kanały wodne w błonach komórkowych.

Definition: Akwaporyny to białkowe kanały w błonach komórkowych, które ułatwiają transport wody między komórkami.

Highlight: Transport wody w roślinie odbywa się zarówno biernie (dyfuzja, osmoza), jak i aktywnie (z udziałem energii metabolicznej).

Mechanizmy transportu wody w roślinie

Transport wody w roślinie odbywa się za pomocą różnych mechanizmów, które działają na różnych poziomach organizacji rośliny. Główne mechanizmy to:

Transport apoplastyczny - woda przemieszcza się wzdłuż ścian komórkowych i w przestrzeniach międzykomórkowych. Ten rodzaj transportu jest szczególnie ważny w korzeniach i łodydze.
Transport symplastyczny - woda przemieszcza się przez protoplasty sąsiadujących komórek za pomocą plazmodesm. Jest to istotny mechanizm transportu w tkankach miękiszowych.
Transport transmembranowy - woda przekracza błony komórkowe wielokrotnie, przechodząc z jednej komórki do drugiej. Ten rodzaj transportu jest kluczowy dla regulacji gospodarki wodnej na poziomie komórkowym.

Woda jest pobierana przez włośniki w korzeniach, a następnie transportowana przez wiązki przewodzące do liści. W liściach woda paruje przez otwarte aparaty szparkowe w procesie transpiracji.

Vocabulary: Plazmodesmy to mikroskopijne kanały łączące protoplasty sąsiadujących komórek roślinnych, umożliwiające transport symplastyczny.

Example: Przykładem transportu apoplastycznego jest ruch wody przez ściany komórkowe kory pierwotnej korzenia, natomiast transport symplastyczny można zaobserwować w ruchu wody przez miękisz liścia.

Parcie korzeniowe i transport wody

Najszybszy przepływ wody obserwuje się w drzewach liściastych, co jest związane z ich dużą powierzchnią transpiracyjną i efektywnym systemem przewodzącym.

Definition: Parcie korzeniowe to aktywny mechanizm pobierania wody przez korzenie, wymagający nakładu energii metabolicznej.

Example: Zjawisko "płaczu" roślin, czyli wydzielania kropli wody na krawędziach liści, jest często wynikiem parcia korzeniowego, szczególnie widoczne u roślin takich jak pomidory czy truskawki.

Gospodarka wodna roślin lądowych

Transport wody w roślinie odbywa się głównie przez drewno. Woda pełni w roślinie wiele kluczowych funkcji, takich jak:

Rozpuszczalnik substancji hydrofilowych
Udział w reakcjach biochemicznych, np. fotosyntezie
Utrzymywanie turgoru komórek i tkanek
Transport substancji mineralnych i organicznych w obrębie rośliny
Ochrona tkanek przed przegrzaniem

Zawartość wody w różnych częściach rośliny jest zróżnicowana. Najmniej wody (5-15%) znajduje się w nasionach, podczas gdy soczyste owoce mogą zawierać nawet 85-95% wody.

Transpiracja to proces usuwania wody w stanie gazowym (jako pary wodnej) przez rośliny. Z kolei gutacja to usuwanie wody w stanie ciekłym.

Highlight: Transpiracja i gutacja to dwa główne mechanizmy regulujące gospodarkę wodną roślin lądowych.

Vocabulary: Gospodarka wodna roślin - zespół procesów związanych z pobieraniem, transportem i wydalaniem wody przez rośliny.

Potencjał wody w roślinie

Potencjału osmotycznego (Ψs)
Potencjału ciśnienia turgorowego (Ψp)

Wzór na potencjał wody: Ψ = Ψs + Ψp

Ciśnienie osmotyczne (π) to wzrost ciśnienia w roztworze, który zawsze ma wartość dodatnią i rośnie wraz ze wzrostem stężenia roztworu. Można je zmierzyć za pomocą osmometru.

Potencjał ciśnienia turgorowego może przyjmować wartości:

Dodatnie: w komórkach nasyconych wodą
Zero: w komórkach splazmolizowanych
Ujemne: w elementach przewodzących drewna rośliny transpirującej (siła ssąca)

Definition: Potencjał wody to miara energii swobodnej wody w układzie, określająca kierunek jej przepływu.

Example: W komórce roślinnej o potencjale osmotycznym -0,5 MPa i ciśnieniu turgorowym 0,2 MPa, całkowity potencjał wody wynosi -0,3 MPa.

Mechanizmy transportu wody w roślinie

Transport wody w roślinie odbywa się zgodnie z gradientem potencjału wody, od wyższych wartości do niższych. W typowej roślinie lądowej, gradient potencjału wody wygląda następująco:

ROZTWÓR GLEBOWY (Ψw = -0,1 MPa) → KORZEŃ (Ψ = -0,4 MPa) → ŁODYGA (Ψw = -0,7 MPa) → LIŚĆ (Ψw = -1,5 MPa) → ATMOSFERA (Ψw = -80 MPa)

Warunkiem transportu wody jest istnienie nieprzerwanego słupa wody w naczyniach, który utrzymywany jest dzięki:

Kohezji (siła wzajemnego przyciągania się cząsteczek wody)
Adhezji (siła przylegania cząsteczek wody do ścian cewek/naczyń)

Highlight: Siła ssąca, będąca wynikiem transpiracji, jest głównym mechanizmem transportu wody w roślinie, działającym wbrew sile grawitacji.

Vocabulary: Kohezja i adhezja to kluczowe siły fizyczne umożliwiające transport wody w naczyniach roślin.

Podobne notatki

Biologia - Tkanki roślinne

Biologia rozszerzona, tkanki roślinne, klasa 2 ale nadaje się też do matury

167

8347

Biologia - czynniki wpływające na intensywność fotosyntezy - funkcjonowanie roślin

biologia rozszerzona

346

6169

Biologia - Fotosynteza - streszczenie

Opis fotosyntezy, charakterystyka fazy jasnej i ciemnej

1018

Biologia - Układ moczowy

Notatka z układu moczowego, robiona na podstawie sprawdzianów z nowej ery i podręcznika (nowa era "biologia na czasie 2")

531

8468

Biologia - Fizjologia roślin

Notatka z fizjologii roślin na podstawie podręcznika z nowej ery, repetytoriow oraz kursu z biologii.

402

5916

Biologia - Pęd i łodyga - notatka szczegółowa

Notatka szczegółowa z zajęć dotycząca pędu i łodygi

222

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

4.9+

Średnia ocena aplikacji

13 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 12 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS