Heterotrofy, czyli organizmy cudzożywne, stosują różne strategie pobierania pokarmu z otoczenia. W przeciwieństwie do autotrofów, nie potrafią same wytwarzać związków organicznych i muszą je pobierać z zewnątrz.

Główne typy heterotrofów to:

1. Organizmy stosujące trawienie zewnętrzne: Grzyby Cudzożywne bakterie Pająki Skorpiony
2. Organizmy stosujące trawienie wewnętrzne: Prawie wszystkie zwierzęta
3. Pasożyty: Zewnętrzne $np. pchły, wszy, kleszcze$ - żyjące na powierzchni żywiciela Wewnętrzne $np. tasiemiec uzbrojony, glista ludzka, motylica wątrobowa$ - żyjące wewnątrz ciała żywiciela
4. Półpasożyty: Organizmy pobierające od żywiciela wodę i sole mineralne, ale jednocześnie przeprowadzające fotosyntezę Przykład: jemioła

Vocabulary: Trawienie zewnętrzne to proces, w którym organizm wydziela enzymy trawienne na zewnątrz ciała, a następnie wchłania strawione substancje.

Example: Czy grzyby są samożywne? Nie, grzyby są organizmami cudzożywnymi stosującymi trawienie zewnętrzne.

Highlight: Pasożyty to organizmy żyjące kosztem innych organizmów, pobierając od nich składniki pokarmowe. Mogą żyć na powierzchni lub wewnątrz ciała żywiciela.

Saprobionty to ważna grupa organizmów cudzożywnych, które odżywiają się martwą materią organiczną. Dzielą się na dwie główne kategorie:

1. Saprofagi - drobne zwierzęta żywiące się szczątkami organizmów
2. Saprofity - organizmy $głównie grzyby i bakterie$ trawiące szczątki roślinne i zwierzęce poprzez wydzielanie enzymów trawiennych do środowiska

Saprobionty pełnią kluczową rolę w ekosystemach, zapobiegając nadmiernemu gromadzeniu się martwej materii organicznej.

Sposoby odżywiania się organizmów klasa 4 obejmują zarówno organizmy samożywne, jak i cudzożywne, w tym saprobionty.

Oddychanie organizmów to proces uwalniania energii zmagazynowanej w pożywieniu. Wyróżniamy dwa główne typy oddychania:

1. Oddychanie tlenowe: Zachodzi w obecności tlenu Wymaga wilgotnych powierzchni wymiany gazowej Glukoza rozkładana jest do CO2 i wody, uwalniając energię
2. Fermentacja: Zachodzi u grzybów, pasożytów i niektórych bakterii Jest procesem beztlenowym Odbywa się w cytozolu komórki Dostarcza mniej energii niż oddychanie tlenowe

Definition: Wymiana gazowa to proces wymiany tlenu i dwutlenku węgla między organizmem a jego otoczeniem.

Highlight: Czy rośliny pobierają tlen w nocy? Tak, rośliny oddychają zarówno w dzień, jak i w nocy, pobierając tlen i wydzielając dwutlenek węgla.

Example: Schemat oddychania tlenowego: Glukoza + tlen -> dwutlenek węgla + woda + energia

Fotosynteza i oddychanie to dwa kluczowe procesy zachodzące w roślinach, które są ze sobą ściśle powiązane. Oto porównanie tych procesów:

1. Fotosynteza: Zachodzi w dzień Miejsce: chloroplasty Potrzebne składniki: CO2, H2O Produkty: glukoza, O2 Wymaga światła
2. Oddychanie: Zachodzi zarówno w dzień, jak i w nocy Miejsce: mitochondria Potrzebne składniki: glukoza, O2 Produkty: CO2, H2O, energia Nie wymaga światła

Przebieg fotosyntezy można podzielić na dwie fazy:

1. Faza jasna fotosyntezy - zachodzi tylko w obecności światła i polega na rozkładzie wody oraz produkcji ATP
2. Faza ciemna - nie wymaga bezpośrednio światła i polega na wiązaniu CO2 i produkcji glukozy

Definition: Co to fotosynteza? To proces, w którym rośliny i niektóre bakterie przekształcają energię świetlną w energię chemiczną, produkując glukozę i tlen z dwutlenku węgla i wody.

Highlight: Znaczenie fotosyntezy dla człowieka jest ogromne - dostarcza tlenu do oddychania oraz jest podstawą łańcuchów pokarmowych.

Example: Reakcja fotosyntezy: 6CO2 + 6H2O + energia świetlna -> C6H12O6 + 6O2

Czynniki wewnętrzne wpływające na intensywność fotosyntezy obejmują m.in. zawartość chlorofilu w liściach oraz wiek rośliny. Czynniki wpływające na intensywność fotosyntezy zadania często skupiają się na analizie wpływu różnych czynników zewnętrznych, takich jak natężenie światła czy stężenie CO2.

Organizmy samożywne i cudzożywne przykłady pokazują różnorodność sposobów odżywiania się organizmów. Organizmy samożywne przykłady to głównie rośliny i niektóre bakterie, które potrafią wytwarzać własny pokarm. Natomiast organizmy cudzożywne przykłady obejmują zwierzęta, grzyby i wiele mikroorganizmów.

Organizmy samożywne $autotrofy$ dzielą się na dwie główne grupy:

1. Wytwarzające pokarm w procesie fotosyntezy - głównie rośliny
2. Wytwarzające pokarm w procesie chemosyntezy - niektóre bakterie

Organizmy cudzożywne $heterotrofy$ obejmują:

1. Roślinożerne
2. Mięsożerne $drapieżne i padlinożerne$
3. Wszystkożerne
4. Pasożyty $zewnętrzne i wewnętrzne$
5. Saprofagi - odżywiające się martwą materią organiczną

Highlight: Fotosynteza najprościej to proces, w którym rośliny przekształcają dwutlenek węgla i wodę w glukozę i tlen, wykorzystując energię słoneczną i chlorofil.

Example: Organizmy cudzożywne to inaczej heterotrofy, np. lwy $drapieżniki$, grzyby $saprofity$ czy tasiemce $pasożyty$.

Definition: Czynniki wpływające na intensywność fotosyntezy to: światło, dwutlenek węgla, woda, temperatura i sole mineralne.