Zmienność organizmów i rekombinacja
Każdy z nas jest wyjątkowy genetycznie - a to dzięki zmienności rekombinacyjnej. To proces, który miesza materiał genetyczny rodziców, tworząc nowe kombinacje genów u potomstwa.
Crossing-over w profazie I mejozy to jak tasowanie kart - chromosomy wymieniają się fragmentami. Dodatkowo losowa segregacja chromosomów podczas mejozy sprawia, że każda gameta ma unikalny zestaw genów. Na końcu losowe łączenie gamet przy zapłodnieniu daje miliony możliwych kombinacji.
U bakterii dzieje się coś jeszcze ciekawszego - poziomy transfer genów. Przez koniugację bakterie łączą się i wymieniają DNA, przez transformację pobierają geny z otoczenia, a transdukcja wykorzystuje wirusy jako "kurierów" genetycznych.
Mutacje chromosomowe to zmiany na większą skalę. Liczbowe obejmują aneuploidie (jak zespół Downa z trisomią 21) i poliploidie. Strukturalne to delecje, duplikacje, inwersje i translokacje - każda zmienia organizację genów.
💡 Ciekawostka: Poliploidia u roślin jest często korzystna (większe owoce!), ale u zwierząt zazwyczaj letalna.