Polisacharydy - długołańcuchowe cukry

Polisacharydy to długie łańcuchy cukrowe, pełniące ważne funkcje strukturalne i zapasowe w organizmach.

Definicja: Polisacharydy to wielocukry zbudowane z wielu jednostek monosacharydowych połączonych wiązaniami glikozydowymi.

Właściwości polisacharydów:

• Nie rozpuszczają się w wodzie
• Rozkładane są za pomocą enzymów

Przykłady polisacharydów:

1. Skrobia:

   • Materiał zapasowy roślin i niektórych protistów
   • Składa się z dwóch frakcji: amylozy (ok. 20%) i amylopektyny (ok. 80%)

2. Glikogen:

   • Materiał zapasowy zwierząt i grzybów
   • U człowieka gromadzony głównie w wątrobie i mięśniach

3. Celuloza:

   • Główny składnik ściany komórkowej roślin i niektórych protistów
   • Rozkładana przez niektóre mikroorganizmy

4. Chityna:

   • Główny składnik szkieletów zewnętrznych stawonogów i ściany komórkowej grzybów
   • Rozkładana przez niektóre mikroorganizmy

Highlight: Zastosowanie polisacharydów jest szerokie, od funkcji strukturalnych (celuloza, chityna) po zapasowe (skrobia, glikogen).

Vocabulary: Wzór ogólny polisacharydów to (C₆H₁₀O₅)ₙ, gdzie n oznacza liczbę jednostek monosacharydowych.

Budowa polisacharydów opiera się na długich łańcuchach jednostek cukrowych, które mogą być liniowe lub rozgałęzione, co wpływa na ich właściwości i funkcje.

Monosacharydy - cukry proste

Monosacharydy to podstawowe jednostki budulcowe sacharydów. Charakteryzują się prostą budową i specyficznymi właściwościami.

Definicja: Monosacharydy to cukry proste, zawierające od 3 do 8 atomów węgla.

Właściwości monosacharydów obejmują:

• Słodki smak
• Dobrą rozpuszczalność w wodzie
• Obecność kilku grup hydroksylowych (-OH)
• Posiadanie jednej grupy karbonylowej (aldehydowej lub ketonowej)

Przykład: Glukoza to aldoza, podczas gdy fruktoza jest ketozą.

Podział monosacharydów ze względu na liczbę atomów węgla:

• Triozy (C3)
• Tetrozy (C4)
• Pentozy (C5)
• Heksozy (C6)

Highlight: Anomeryczny atom węgla odgrywa kluczową rolę w tworzeniu wiązań glikozydowych.

Budowa monosacharydów może być przedstawiona za pomocą wzorów strukturalnych, które pokazują rozmieszczenie grup funkcyjnych.