Osmoza i jej znaczenie w komórkach

Osmoza jest kluczowym procesem w funkcjonowaniu komórek, zarówno zwierzęcych, jak i roślinnych. Jest to odmiana dyfuzji prostej, w której rozpuszczalnik (najczęściej woda) przenika przez błonę biologiczną z roztworu o niższym stężeniu do roztworu o wyższym stężeniu.

Definicja: Toniczność to zdolność roztworu do powodowania poboru bądź utraty wody przez komórkę. Jest zależna od stężenia substancji, które nie są zdolne do przechodzenia przez błonę.

Wyróżniamy trzy rodzaje roztworów ze względu na ich toniczność:

1. Roztwór izotoniczny: Komórka wymienia osmotycznie wodę z otoczeniem, ale ilość wody wpływającej do komórki jest równa ilości wody wypływającej.

2. Roztwór hipertoniczny: Komórka oddaje osmotycznie wodę do otoczenia. W przypadku komórki zwierzęcej prowadzi to do jej kurczenia i ostatecznie obumarcia. W komórce roślinnej obserwujemy zjawisko plazmolizы.

3. Roztwór hipotoniczny: Komórka pobiera osmotycznie wodę z otoczenia. Komórka zwierzęca pęcznieje i może pęknąć, natomiast komórka roślinna osiąga stan maksymalnej jędrności.

Highlight: Zjawisko plazmolizы w komórkach roślinnych to kurczenie protoplastu i odstawanie go od sztywnej ściany komórkowej w roztworze hipertonicznym.

Vocabulary: Deplazmoliza to powrót komórki roślinnej do stanu sprzed plazmolizы po umieszczeniu jej w roztworze hipotonicznym.