Transport przez błony komórkowe
Transport przez błony biologiczne jest fundamentalnym procesem dla funkcjonowania komórki. Dzieli się on na dwa główne typy: transport bez zmian w strukturze błony oraz transport ze zmianami w strukturze błony.
Definicja: Transport bierny to proces, który zachodzi zgodnie z gradientem stężeń i nie wymaga nakładu energii.
Dyfuzja prosta to rodzaj transportu biernego, w którym nie uczestniczą białka transportujące. Umożliwia ona przemieszczanie małych cząsteczek niepolarnych, takich jak CO₂ i O₂, oraz cząsteczek polarnych bez ładunku elektrycznego, jak H₂O.
Przykład: Przykładem dyfuzji prostej jest transport tlenu z płuc do krwi.
Dyfuzja ułatwiona, inaczej zwana dyfuzją wspomaganą, wymaga obecności białek transportujących - nośnikowych lub kanałowych. Jest odpowiedzialna za transport niektórych jonów i dużych cząsteczek bez ładunku, takich jak glukoza.
Highlight: Osmoza jest szczególnym rodzajem dyfuzji prostej, gdzie rozpuszczalnik najczęsˊciejwoda przemieszcza się przez błonę półprzepuszczalną.
Transport czynny zachodzi wbrew gradientowi stężeń, wymaga udziału białek transportujących i nakładu energii w postaci ATP. Przykładem jest działanie pompy sodowo-potasowej.
Vocabulary: Gradient stężeń to różnica w stężeniu danej substancji po obu stronach błony komórkowej.
