Budowa naczyń krwionośnych

Układ krwionośny budowa obejmuje trzy główne typy naczyń:

1. Tętnice:

   • Rozprowadzają krew z serca do tkanek
   • Mają grubą, trójwarstwową ścianę
   • Mogą się rozszerzać i zwężać

2. Żyły:

   • Prowadzą krew z tkanek do serca
   • Mają cienką, wiotką ścianę
   • Posiadają zastawki zapobiegające cofaniu się krwi

3. Naczynia włosowate:

   • Tworzą gęste sieci oplatające tkanki
   • Mają ściany zbudowane z jednowarstwowego nabłonka płaskiego (śródbłonka)
   • Umożliwiają wymianę substancji między krwią a płynem tkankowym

Highlight: Naczynia włosowate pełnią kluczową rolę w wymianie substancji między krwią a tkankami dzięki swojej cienkiej ścianie.

Wyróżniamy różne rodzaje sieci naczyń włosowatych:

• Tętniczo-żylne
• Tętniczo-tętnicze (np. w nerkach)
• Żylno-żylne (np. w wątrobie)

Vocabulary: Sieć dziwna - specyficzny układ naczyń włosowatych, gdzie krew przepływa między dwoma narządami.

Budowa i funkcje układu krwionośnego są ściśle powiązane, a każdy element ma swoją specyficzną rolę w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Skład i funkcje krwi

Układ krwionośny budowa rozpoczyna się od krwi, która jest płynną tkanką łączną. Krew składa się z osocza (około 55% objętości) oraz elementów morfotycznych (około 45%).

Osocze zawiera:

• Wodę (90%)
• Białka (w tym fibrynogen)
• Substancje odżywcze
• Hormony
• Produkty przemiany materii

Elementy morfotyczne to:

1. Krwinki czerwone (erytrocyty) - transport gazów oddechowych
2. Krwinki białe (leukocyty) - obrona immunologiczna
3. Płytki krwi (trombocyty) - udział w krzepnięciu krwi

Highlight: Funkcje układu krwionośnego obejmują transport tlenu, składników odżywczych, hormonów oraz udział w obronie immunologicznej i regulacji temperatury ciała.

Vocabulary: Hematokryt - stosunek objętości krwinek do całkowitej objętości krwi.

Anatomia człowieka układ krwionośny pokazuje, że krwinki czerwone mają charakterystyczny kształt dwuwklęsłego dysku, co zwiększa stosunek powierzchni do objętości i usprawnia transport gazów. Nie posiadają jądra ani mitochondriów, co pozwala na maksymalne wypełnienie hemoglobiną.

Example: Brak mitochondriów w erytrocytach umożliwia transport większej ilości tlenu do tkanek, ponieważ krwinka sama nie zużywa tego tlenu.