Budowa i działanie serca oraz naczynia krwionośne

Budowa i funkcje układu krwionośnego koncentrują się wokół serca i naczyń krwionośnych:

Serce:

• Zbudowane z mięśnia sercowego $tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana$
• Składa się z dwóch przedsionków i dwóch komór
• Otrzymuje tlen i substancje odżywcze przez naczynia wieńcowe
• Skurcze serca zachodzą w regularnych cyklach

Example: Kierunek przepływu krwi w sercu jest następujący: krew wpływa do przedsionków, następnie przechodzi do komór, skąd jest wypompowywana do naczyń krwionośnych.

Naczynia krwionośne:

1. Żyły - doprowadzają krew do serca
2. Tętnice - wyprowadzają krew z serca
3. Naczynia włosowate - umożliwiają wymianę substancji między krwią a tkankami

Highlight: Anatomia układu krążenia obejmuje serce jako centralną pompę oraz sieć naczyń krwionośnych, które transportują krew do wszystkich tkanek organizmu.

Układ limfatyczny i odporność

Budowa i funkcje układu limfatycznego są ściśle powiązane z układem krwionośnym:

Funkcje układu limfatycznego:

• Uczestnictwo w zwalczaniu drobnoustrojów chorobotwórczych
• Dostarczanie osocza do krwioobiegu
• Pośrednictwo w wymianie składników między osoczem a tkankami
• Transport substancji, np. tłuszczów
• Odprowadzanie zbędnych substancji i nadmiaru wody z komórek

Vocabulary: Narządy układu limfatycznego to: migdałki podniebienne, śledziona, grasica, węzły chłonne i naczynia chłonne.

Układ odpornościowy chroni organizm przed drobnoustrojami chorobotwórczymi:

• Makrofagi trawią drobnoustroje
• Limfocyty T niszczą obce antygeny
• Limfocyty B wytwarzają przeciwciała

Definition: Odporność to zdolność organizmu do obrony przed drobnoustrojami chorobotwórczymi.

Rodzaje odporności:

1. Wrodzona - naturalna zdolność białych krwinek do pochłaniania i trawienia drobnoustrojów
2. Nabyta - limfocyty B wytwarzają przeciwciała w odpowiedzi na obecność drobnoustrojów

Highlight: Jak działa układ limfatyczny - współpracuje z układem krwionośnym w obronie organizmu i transporcie substancji.

Choroby układu krwionośnego i profilaktyka

Choroby układu krwionośnego obejmują:

1. Anemia: Niedobór hemoglobiny i erytrocytów Objawy: osłabienie, szybkie męczenie się Profilaktyka: dieta bogata w żelazo, kwas foliowy, witaminę B12
2. Miażdżyca: Uszkodzenie ścian naczyń krwionośnych Objawy: początkowo bezobjawowa, później problemy z pamięcią i zmęczenie Leczenie: leki obniżające ciśnienie, w zaawansowanych przypadkach interwencja chirurgiczna
3. Białaczka: Zmiany w materiale genetycznym szpiku kostnego prowadzące do nadprodukcji leukocytów Objawy: anemia, krwawienia Leczenie: leki, chemioterapia, przeszczep szpiku kostnego
4. Nadciśnienie tętnicze: Przyczyny: zbyt szybkie pompowanie krwi, zwężenie naczyń, zła dieta, stres, używki, czynniki genetyczne Objawy: stale podwyższone ciśnienie krwi, bóle głowy, zmęczenie Leczenie: dieta, aktywność fizyczna, leki

Highlight: Profilaktyka chorób układu krwionośnego obejmuje odpowiednią dietę, unikanie alkoholu i papierosów oraz regularne ćwiczenia fizyczne.

Example: Układ krążenia - ściąga dla uczniów: pamiętaj o regularnych badaniach krwi, zdrowej diecie i aktywności fizycznej, aby utrzymać układ krwionośny w dobrej kondycji.

Choroby Układu Krwionośnego i Profilaktyka

Choroby układu limfatycznego i krwionośnego wymagają odpowiedniej profilaktyki i leczenia.

Definition: Anemia to niedobór hemoglobiny i erytrocytów, miażdżyca to uszkodzenie ścian naczyń, a białaczka to choroba szpiku kostnego.

Highlight: Profilaktyka obejmuje odpowiednią dietę, aktywność fizyczną, unikanie używek.

Example: Nadciśnienie tętnicze może być spowodowane złą dietą, stresem, używkami lub czynnikami genetycznymi.

Składniki i funkcje krwi

Budowa krwi obejmuje osocze oraz elementy morfotyczne. Do elementów morfotycznych zaliczamy:

1. Erytrocyty $krwinki czerwone$: Nie posiadają jądra komórkowego ani zdolności ruchu Transportują tlen z płuc do komórek organizmu
2. Leukocyty $krwinki białe$: Posiadają jądro komórkowe Niszczą i trawią drobnoustroje chorobotwórcze
3. Trombocyty $płytki krwi$: Nie mają jądra komórkowego ani zdolności ruchu Odpowiadają za krzepnięcie krwi

Highlight: Funkcje krwi obejmują dostarczanie tlenu i substancji odżywczych, regulację temperatury ciała, usuwanie szkodliwych produktów przemiany materii oraz zwalczanie drobnoustrojów chorobotwórczych.

Definition: Konflikt serologiczny to sytuacja, gdy przeciwciała z krwi matki atakują krwinki płodu, np. gdy matka ma grupę Rh-, a ojciec i dziecko Rh+.

Krążenie krwi klasa 7 obejmuje dwa obiegi:

1. Mały obieg krwi: od prawej komory serca do płuc i z powrotem do lewego przedsionka
2. Duży obieg krwi: od lewej komory serca do wszystkich części ciała i z powrotem do prawego przedsionka

Vocabulary: Układ krwionośny jest układem zamkniętym, co oznacza, że krew porusza się wyłącznie w naczyniach krwionośnych.