Ontogeneza roślin okrytonasiennych i kiełkowanie nasion
Rozwój roślin obejmuje zmiany ilościowe (wzrost) oraz jakościowe (różnicowanie się komórek, tkanek i powstawanie organów). Etapy ontogenezy rośliny okrytonasiennej dzielą się na stadium wegetatywne i generatywne.
Stadium wegetatywne składa się z:
- Rozwoju zarodkowego (embriogenezy)
- Kiełkowania nasion
- Rozwoju wegetatywnego
Stadium generatywne obejmuje:
Ostatnim etapem jest starzenie się i obumieranie rośliny.
Definicja: Ontogeneza to rozwój osobniczy organizmu od zapłodnienia do śmierci.
Nasiona mogą znajdować się w stanie spoczynku względnego lub bezwzględnego. Spoczynek względny wynika z nieodpowiednich warunków środowiska, takich jak brak wody czy nieodpowiednia temperatura. Spoczynek bezwzględny jest spowodowany brakiem gotowości nasion do kiełkowania, np. z powodu nieprzepuszczalnej łupiny nasiennej lub niedojrzałości zarodka.
Highlight: Fitohormony odgrywają kluczową rolę w regulacji spoczynku i kiełkowania nasion. Kwas abscysynowy (ABA) jest inhibitorem kiełkowania, podczas gdy gibereliny i cytokininy stymulują ten proces.
Rozróżniamy dwa rodzaje kiełkowania nasion:
- Kiełkowanie podziemne (hipogeiczne) - liścienie pozostają w glebie, a szybciej wydłuża się epikotyl.
- Kiełkowanie nadziemne (epigeiczne) - liścienie są wynoszone ponad powierzchnię gleby, a szybciej wydłuża się hipokotyl.
Example: Przykładem kiełkowania podziemnego jest kiełkowanie grochu, a nadziemnego - fasoli.
Rozwój wegetatywny i generatywny roślin jest ściśle związany z biegunowoścą rośliny, która jest zdeterminowana genetycznie. Polega ona na występowaniu bieguna korzeniowego i pędowego po przeciwnych końcach rośliny.
Vocabulary: Biegunowość rośliny - genetycznie uwarunkowana cecha określająca rozmieszczenie organów rośliny.
Najważniejsze czynniki wpływające na kiełkowanie nasion to woda, tlen i temperatura. Fitohormony roślinne odgrywają kluczową rolę w regulacji wzrostu i rozwoju roślin, w tym w procesie kiełkowania nasion.