Przedmioty

Przedmioty

Więcej

Ciekawostki o Metabolizmie Alkoholu i Alkohole Monohydroksylowe

Zobacz

Ciekawostki o Metabolizmie Alkoholu i Alkohole Monohydroksylowe
user profile picture

weronika maciesza

@weroniikaa

·

223 Obserwujących

Obserwuj

Alkohole to ważna grupa związków organicznych zawierających grupę hydroksylową -OH. Podział i nazewnictwo alkoholi opiera się na liczbie grup -OH, rodzaju grupy węglowodorowej oraz rzędowości atomu węgla z grupą -OH. Właściwości alkoholi monohydroksylowych wynikają z obecności grupy -OH i obejmują tworzenie wiązań wodorowych. Metabolizm alkoholi i ich utlenianie zależy od rzędowości alkoholu i prowadzi do aldehydów, ketonów lub kwasów karboksylowych.

• Alkohole dzielą się na mono- i polihydroksylowe oraz alifatyczne, cykliczne i aromatyczne
• Nazewnictwo uwzględnia pozycję grupy -OH i liczbę atomów węgla
• Właściwości fizyczne i chemiczne zależą od budowy cząsteczki alkoholu
• Reakcje alkoholi obejmują utlenianie, estryfikację i eliminację wody
• Metody otrzymywania to m.in. hydratacja alkenów i fermentacja alkoholowa

26.11.2022

2768

alkohole
w swajej
-Pochodne węglowodorów zawierające
cząsteczce grupę
-OH
R-OH
SZEREG HOMOLOGICZNY
CH₂OH
CH₂OH
C₂H5OH
C3H7OH
R- grupa węglow

Budowa i klasyfikacja alkoholi

Alkohole to pochodne węglowodorów zawierające grupę hydroksylową -OH. Ich ogólny wzór to R-OH, gdzie R oznacza grupę węglowodorową.

Klasyfikacja alkoholi obejmuje podział ze względu na:

  • Rodzaj grupy węglowodorowej: alifatyczne, cykliczne, aromatyczne
  • Liczbę grup -OH: monohydroksylowe, polihydroksylowe
  • Rzędowość atomu węgla z grupą -OH: I-, II-, III-rzędowe

Przykład: Propan-1-ol (CH₃-CH₂-CH₂-OH) to alkohol I-rzędowy

W nazewnictwie alkoholi nienasyconych grupa -OH ma pierwszeństwo przed wiązaniem wielokrotnym.

Highlight: Właściwości chemiczne alkoholi zależą od ich budowy i rzędowości

alkohole
w swajej
-Pochodne węglowodorów zawierające
cząsteczce grupę
-OH
R-OH
SZEREG HOMOLOGICZNY
CH₂OH
CH₂OH
C₂H5OH
C3H7OH
R- grupa węglow

Zobacz

Alkohole polihydroksylowe

Alkohole polihydroksylowe to związki zawierające więcej niż jedną grupę hydroksylową w cząsteczce.

Przykład: CH₂-CH₂ | | OH OH

C₂H₄(OH)₂ - glikol etylenowy (etano-1,2-diol)

Highlight: Właściwości chemiczne alkoholi polihydroksylowych różnią się od monohydroksylowych ze względu na obecność wielu grup -OH

Vocabulary: Glikol - alkohol zawierający dwie grupy hydroksylowe

Alkohole polihydroksylowe mają szereg zastosowań, np. glicerol w przemyśle kosmetycznym czy glikol etylenowy jako składnik płynów przeciwzamarzających.

alkohole
w swajej
-Pochodne węglowodorów zawierające
cząsteczce grupę
-OH
R-OH
SZEREG HOMOLOGICZNY
CH₂OH
CH₂OH
C₂H5OH
C3H7OH
R- grupa węglow

Zobacz

Właściwości i otrzymywanie alkoholi monohydroksylowych

Właściwości chemiczne alkoholi monohydroksylowych:

  • Autodysocjacja w bezwodnych roztworach
  • Spalanie (np. etanol spala się niebieskim płomieniem)
  • Obojętny odczyn wodnych roztworów

Otrzymywanie alkoholi monohydroksylowych:

  1. Addycja wody do alkenów
  2. Reakcja halogenków alkilowych z NaOH
  3. Redukcja tlenku węgla(II) z wodorem
  4. Fermentacja alkoholowa glukozy

Przykład: CH₂=CH₂ + H₂O → CH₃CH₂OH (addycja wody do etenu)

Highlight: Zastosowanie etanolu obejmuje produkcję napojów alkoholowych, rozpuszczalników i paliw

alkohole
w swajej
-Pochodne węglowodorów zawierające
cząsteczce grupę
-OH
R-OH
SZEREG HOMOLOGICZNY
CH₂OH
CH₂OH
C₂H5OH
C3H7OH
R- grupa węglow

Zobacz

Reakcje utleniania alkoholi

Utlenianie alkoholi zależy od ich rzędowości:

  1. Alkohole I-rzędowe utleniają się do aldehydów i kwasów karboksylowych
  2. Alkohole II-rzędowe utleniają się do ketonów
  3. Alkohole III-rzędowe nie ulegają utlenieniu

Przykład: Utlenianie alkoholi CuO: CH₃CH₂OH + CuO → CH₃CHO + Cu + H₂O

Próba Lucasa pozwala określić aktywność alkoholi o różnej rzędowości. Aktywność rośnie w szeregu: I-rzędowe < II-rzędowe < III-rzędowe.

Highlight: Utlenianie alkoholi do kwasów karboksylowych wymaga silnych utleniaczy jak KMnO₄ lub K₂Cr₂O₇

alkohole
w swajej
-Pochodne węglowodorów zawierające
cząsteczce grupę
-OH
R-OH
SZEREG HOMOLOGICZNY
CH₂OH
CH₂OH
C₂H5OH
C3H7OH
R- grupa węglow

Zobacz

Właściwości fizyczne alkoholi

Właściwości alkoholi wynikają z obecności grupy -OH i tworzenia wiązań wodorowych między cząsteczkami. Wpływa to na:

  • Wzrost temperatur wrzenia i topnienia
  • Wzrost gęstości
  • Polarność cząsteczek
  • Rozpuszczalność w wodzie (maleje wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej)

Definicja: Kontrakcja to zmniejszenie objętości roztworu alkoholu z wodą wskutek tworzenia wiązań wodorowych

Metanol, etanol i niższe alkohole są dobrze rozpuszczalne w wodzie. Wraz ze wzrostem długości łańcucha węglowego maleje rozpuszczalność i rośnie temperatura wrzenia alkoholi.

Vocabulary: Wiązanie wodorowe - oddziaływanie między atomem wodoru a silnie elektroujemnym atomem (np. tlenu)

alkohole
w swajej
-Pochodne węglowodorów zawierające
cząsteczce grupę
-OH
R-OH
SZEREG HOMOLOGICZNY
CH₂OH
CH₂OH
C₂H5OH
C3H7OH
R- grupa węglow

Zobacz

Reakcje utleniania i estryfikacji alkoholi

Utlenianie alkoholi za pomocą K₂Cr₂O₇ w środowisku kwaśnym:

CH₃CH₂OH + K₂Cr₂O₇ + H₂SO₄ → CH₃CHO + Cr₂(SO₄)₃ + K₂SO₄ + H₂O

Highlight: Zmiana barwy z pomarańczowej na zieloną i charakterystyczny zapach wskazują na utlenienie alkoholu

Estryfikacja to reakcja alkoholu z kwasem karboksylowym:

R-COOH + R'-OH ⇄ R-COO-R' + H₂O

Przykład: CH₃COOH + CH₃CH₂OH ⇄ CH₃COOCH₂CH₃ + H₂O (tworzenie octanu etylu)

Vocabulary: Estryfikacja - reakcja tworzenia estru z alkoholu i kwasu karboksylowego

alkohole
w swajej
-Pochodne węglowodorów zawierające
cząsteczce grupę
-OH
R-OH
SZEREG HOMOLOGICZNY
CH₂OH
CH₂OH
C₂H5OH
C3H7OH
R- grupa węglow

Zobacz

Reakcje alkoholi monohydroksylowych

Reakcje alkoholi monohydroksylowych obejmują:

  1. Reakcje z metalami aktywnymi (Na, K) - tworzenie alkoholanów
  2. Reakcje z fluorowcowodorami - tworzenie halogenków alkilowych
  3. Eliminacja wody - tworzenie alkenów
  4. Estryfikacja z kwasami karboksylowymi
  5. Utlenianie

Przykład: 2C₂H₅OH + 2Na → 2C₂H₅ONa + H₂ (reakcja z sodem)

Highlight: Reaktywność alkoholi w reakcji z metalem aktywnym: CH₃OH > I-rzędowe > II-rzędowe > III-rzędowe

Alkohole reagują z kwasami nieorganicznymi, tworząc estry, np. azotan(V) etylu czy siarczan(VI) dimetylu.

alkohole
w swajej
-Pochodne węglowodorów zawierające
cząsteczce grupę
-OH
R-OH
SZEREG HOMOLOGICZNY
CH₂OH
CH₂OH
C₂H5OH
C3H7OH
R- grupa węglow

Zobacz

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

13 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 12 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.

Ciekawostki o Metabolizmie Alkoholu i Alkohole Monohydroksylowe

user profile picture

weronika maciesza

@weroniikaa

·

223 Obserwujących

Obserwuj

Alkohole to ważna grupa związków organicznych zawierających grupę hydroksylową -OH. Podział i nazewnictwo alkoholi opiera się na liczbie grup -OH, rodzaju grupy węglowodorowej oraz rzędowości atomu węgla z grupą -OH. Właściwości alkoholi monohydroksylowych wynikają z obecności grupy -OH i obejmują tworzenie wiązań wodorowych. Metabolizm alkoholi i ich utlenianie zależy od rzędowości alkoholu i prowadzi do aldehydów, ketonów lub kwasów karboksylowych.

• Alkohole dzielą się na mono- i polihydroksylowe oraz alifatyczne, cykliczne i aromatyczne
• Nazewnictwo uwzględnia pozycję grupy -OH i liczbę atomów węgla
• Właściwości fizyczne i chemiczne zależą od budowy cząsteczki alkoholu
• Reakcje alkoholi obejmują utlenianie, estryfikację i eliminację wody
• Metody otrzymywania to m.in. hydratacja alkenów i fermentacja alkoholowa

26.11.2022

2768

 

4/3

 

Chemia

121

alkohole
w swajej
-Pochodne węglowodorów zawierające
cząsteczce grupę
-OH
R-OH
SZEREG HOMOLOGICZNY
CH₂OH
CH₂OH
C₂H5OH
C3H7OH
R- grupa węglow

Budowa i klasyfikacja alkoholi

Alkohole to pochodne węglowodorów zawierające grupę hydroksylową -OH. Ich ogólny wzór to R-OH, gdzie R oznacza grupę węglowodorową.

Klasyfikacja alkoholi obejmuje podział ze względu na:

  • Rodzaj grupy węglowodorowej: alifatyczne, cykliczne, aromatyczne
  • Liczbę grup -OH: monohydroksylowe, polihydroksylowe
  • Rzędowość atomu węgla z grupą -OH: I-, II-, III-rzędowe

Przykład: Propan-1-ol (CH₃-CH₂-CH₂-OH) to alkohol I-rzędowy

W nazewnictwie alkoholi nienasyconych grupa -OH ma pierwszeństwo przed wiązaniem wielokrotnym.

Highlight: Właściwości chemiczne alkoholi zależą od ich budowy i rzędowości

alkohole
w swajej
-Pochodne węglowodorów zawierające
cząsteczce grupę
-OH
R-OH
SZEREG HOMOLOGICZNY
CH₂OH
CH₂OH
C₂H5OH
C3H7OH
R- grupa węglow

Alkohole polihydroksylowe

Alkohole polihydroksylowe to związki zawierające więcej niż jedną grupę hydroksylową w cząsteczce.

Przykład: CH₂-CH₂ | | OH OH

C₂H₄(OH)₂ - glikol etylenowy (etano-1,2-diol)

Highlight: Właściwości chemiczne alkoholi polihydroksylowych różnią się od monohydroksylowych ze względu na obecność wielu grup -OH

Vocabulary: Glikol - alkohol zawierający dwie grupy hydroksylowe

Alkohole polihydroksylowe mają szereg zastosowań, np. glicerol w przemyśle kosmetycznym czy glikol etylenowy jako składnik płynów przeciwzamarzających.

alkohole
w swajej
-Pochodne węglowodorów zawierające
cząsteczce grupę
-OH
R-OH
SZEREG HOMOLOGICZNY
CH₂OH
CH₂OH
C₂H5OH
C3H7OH
R- grupa węglow

Właściwości i otrzymywanie alkoholi monohydroksylowych

Właściwości chemiczne alkoholi monohydroksylowych:

  • Autodysocjacja w bezwodnych roztworach
  • Spalanie (np. etanol spala się niebieskim płomieniem)
  • Obojętny odczyn wodnych roztworów

Otrzymywanie alkoholi monohydroksylowych:

  1. Addycja wody do alkenów
  2. Reakcja halogenków alkilowych z NaOH
  3. Redukcja tlenku węgla(II) z wodorem
  4. Fermentacja alkoholowa glukozy

Przykład: CH₂=CH₂ + H₂O → CH₃CH₂OH (addycja wody do etenu)

Highlight: Zastosowanie etanolu obejmuje produkcję napojów alkoholowych, rozpuszczalników i paliw

alkohole
w swajej
-Pochodne węglowodorów zawierające
cząsteczce grupę
-OH
R-OH
SZEREG HOMOLOGICZNY
CH₂OH
CH₂OH
C₂H5OH
C3H7OH
R- grupa węglow

Reakcje utleniania alkoholi

Utlenianie alkoholi zależy od ich rzędowości:

  1. Alkohole I-rzędowe utleniają się do aldehydów i kwasów karboksylowych
  2. Alkohole II-rzędowe utleniają się do ketonów
  3. Alkohole III-rzędowe nie ulegają utlenieniu

Przykład: Utlenianie alkoholi CuO: CH₃CH₂OH + CuO → CH₃CHO + Cu + H₂O

Próba Lucasa pozwala określić aktywność alkoholi o różnej rzędowości. Aktywność rośnie w szeregu: I-rzędowe < II-rzędowe < III-rzędowe.

Highlight: Utlenianie alkoholi do kwasów karboksylowych wymaga silnych utleniaczy jak KMnO₄ lub K₂Cr₂O₇

alkohole
w swajej
-Pochodne węglowodorów zawierające
cząsteczce grupę
-OH
R-OH
SZEREG HOMOLOGICZNY
CH₂OH
CH₂OH
C₂H5OH
C3H7OH
R- grupa węglow

Właściwości fizyczne alkoholi

Właściwości alkoholi wynikają z obecności grupy -OH i tworzenia wiązań wodorowych między cząsteczkami. Wpływa to na:

  • Wzrost temperatur wrzenia i topnienia
  • Wzrost gęstości
  • Polarność cząsteczek
  • Rozpuszczalność w wodzie (maleje wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej)

Definicja: Kontrakcja to zmniejszenie objętości roztworu alkoholu z wodą wskutek tworzenia wiązań wodorowych

Metanol, etanol i niższe alkohole są dobrze rozpuszczalne w wodzie. Wraz ze wzrostem długości łańcucha węglowego maleje rozpuszczalność i rośnie temperatura wrzenia alkoholi.

Vocabulary: Wiązanie wodorowe - oddziaływanie między atomem wodoru a silnie elektroujemnym atomem (np. tlenu)

alkohole
w swajej
-Pochodne węglowodorów zawierające
cząsteczce grupę
-OH
R-OH
SZEREG HOMOLOGICZNY
CH₂OH
CH₂OH
C₂H5OH
C3H7OH
R- grupa węglow

Reakcje utleniania i estryfikacji alkoholi

Utlenianie alkoholi za pomocą K₂Cr₂O₇ w środowisku kwaśnym:

CH₃CH₂OH + K₂Cr₂O₇ + H₂SO₄ → CH₃CHO + Cr₂(SO₄)₃ + K₂SO₄ + H₂O

Highlight: Zmiana barwy z pomarańczowej na zieloną i charakterystyczny zapach wskazują na utlenienie alkoholu

Estryfikacja to reakcja alkoholu z kwasem karboksylowym:

R-COOH + R'-OH ⇄ R-COO-R' + H₂O

Przykład: CH₃COOH + CH₃CH₂OH ⇄ CH₃COOCH₂CH₃ + H₂O (tworzenie octanu etylu)

Vocabulary: Estryfikacja - reakcja tworzenia estru z alkoholu i kwasu karboksylowego

alkohole
w swajej
-Pochodne węglowodorów zawierające
cząsteczce grupę
-OH
R-OH
SZEREG HOMOLOGICZNY
CH₂OH
CH₂OH
C₂H5OH
C3H7OH
R- grupa węglow

Reakcje alkoholi monohydroksylowych

Reakcje alkoholi monohydroksylowych obejmują:

  1. Reakcje z metalami aktywnymi (Na, K) - tworzenie alkoholanów
  2. Reakcje z fluorowcowodorami - tworzenie halogenków alkilowych
  3. Eliminacja wody - tworzenie alkenów
  4. Estryfikacja z kwasami karboksylowymi
  5. Utlenianie

Przykład: 2C₂H₅OH + 2Na → 2C₂H₅ONa + H₂ (reakcja z sodem)

Highlight: Reaktywność alkoholi w reakcji z metalem aktywnym: CH₃OH > I-rzędowe > II-rzędowe > III-rzędowe

Alkohole reagują z kwasami nieorganicznymi, tworząc estry, np. azotan(V) etylu czy siarczan(VI) dimetylu.

alkohole
w swajej
-Pochodne węglowodorów zawierające
cząsteczce grupę
-OH
R-OH
SZEREG HOMOLOGICZNY
CH₂OH
CH₂OH
C₂H5OH
C3H7OH
R- grupa węglow

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

13 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 12 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.