Przedmioty

Przedmioty

Więcej

Cukry proste i złożone: Przykłady i właściwości

Zobacz

Cukry proste i złożone: Przykłady i właściwości
user profile picture

Małgorzata Pietrzak

@magorzatapietrzak_rffo

·

141 Obserwujących

Obserwuj

Cukry proste i złożone to ważne związki organiczne o wzorze ogólnym CnH2nOn. Dzielą się na monosacharydy (cukry proste) i oligosacharydy (cukry złożone). Cukry proste zawierają grupy hydroksylowe i aldehydową lub ketonową, występując w formie łańcuchowej lub pierścieniowej. Cukry złożone składają się z połączonych cukrów prostych. Oba rodzaje mają istotne funkcje biologiczne i zastosowania przemysłowe.

Cukry proste obejmują pentozy (5 atomów węgla) i heksozy (6 atomów węgla)
• Glukoza i fruktoza to powszechne monosacharydy o właściwościach redukujących
Cukry złożone jak sacharoza składają się z dwóch lub więcej cukrów prostych
• Właściwości fizyczne i chemiczne cukrów determinują ich funkcje i zastosowania

25.09.2022

5207

Cukry
CnH₂n On
lukry
dwucukry
(disaharydy)
proste
(monosaharydy)
1. Cukry proste
Cząsteczka cukru prostego zawiera jednocześnie dwie rózne g

Cukry złożone - dwucukry

Dwucukry (disacharydy) to cukry złożone zbudowane z dwóch reszt cukrów prostych połączonych wiązaniem O-glikozydowym. Do najważniejszych dwucukrów należą:

  • Sacharoza: zbudowana z reszt α-glukozy i β-fruktozy
  • Maltoza: zbudowana z dwóch reszt α-glukozy
  • Laktoza: zbudowana z reszt β-galaktozy i β-glukozy
  • Celobioza: zbudowana z dwóch reszt β-glukozy

Vocabulary: Wiązanie O-glikozydowe to wiązanie łączące reszty cukrów prostych w cukrach złożonych.

Występowanie dwucukrów:

  • Sacharoza: główny składnik cukru trzcinowego i buraczanego, występuje w owocach, liściach, nasionach i korzeniach roślin
  • Maltoza: powstaje podczas trawienia skrobi

Highlight: Cukry złożone pełnią ważne funkcje w przyrodzie i są szeroko wykorzystywane w przemyśle spożywczym.

Cukry
CnH₂n On
lukry
dwucukry
(disaharydy)
proste
(monosaharydy)
1. Cukry proste
Cząsteczka cukru prostego zawiera jednocześnie dwie rózne g

Zobacz

Funkcje biologiczne i zastosowania glukozy

Glukoza pełni kluczową rolę biologiczną jako główne źródło energii dla organizmów. Jest wykorzystywana w procesie oddychania komórkowego.

Quote: C6H12O6 + 6O2 → 6CO2 + 6H2O + energia

Nadmiar glukozy może prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak cukrzyca, otyłość i próchnica.

Zastosowania glukozy obejmują:

  • Medycynę: jako środek wzmacniający serce i w schorzeniach wątroby
  • Przemysł spożywczy: jako substancja słodząca
  • Produkcję etanolu poprzez fermentację alkoholową

Highlight: Glukoza jest szeroko stosowana w różnych gałęziach przemysłu i medycynie.

Cukry
CnH₂n On
lukry
dwucukry
(disaharydy)
proste
(monosaharydy)
1. Cukry proste
Cząsteczka cukru prostego zawiera jednocześnie dwie rózne g

Zobacz

Właściwości redukujące cukrów prostych

Cukry proste wykazują właściwości redukujące ze względu na obecność grup hydroksylowych. Glukoza i fruktoza dają pozytywny wynik próby Tollensa i Trommera, co świadczy o ich zdolnościach redukcyjnych.

Example: W próbie Tollensa, glukoza redukuje jony srebra do metalicznego srebra, tworząc charakterystyczne lustro srebrne.

Example: W próbie Trommera, glukoza redukuje jony miedzi(II) do tlenku miedzi(I), co objawia się ceglastoczerwonym osadem.

Można odróżnić glukozę od fruktozy za pomocą reakcji z wodą bromową w obecności wodorowęglanu sodu. Glukoza ulega utlenieniu do kwasu glukonowego, podczas gdy fruktoza nie reaguje.

Highlight: Wszystkie cukry proste wykazują właściwości redukujące i dają pozytywny wynik próby Tollensa i Trommera.

Cukry
CnH₂n On
lukry
dwucukry
(disaharydy)
proste
(monosaharydy)
1. Cukry proste
Cząsteczka cukru prostego zawiera jednocześnie dwie rózne g

Zobacz

Wprowadzenie do cukrów

Cukry to związki organiczne o ogólnym wzorze CnH2nOn. Dzielą się na cukry proste (monosacharydy) i cukry złożone (oligosacharydy, polisacharydy). Cukry proste zawierają co najmniej dwie grupy hydroksylowe (-OH) oraz grupę aldehydową (-CHO) lub ketonową (-CO-).

Definicja: Aldozy to cukry proste zawierające grupę aldehydową, a ketozy to cukry proste z grupą ketonową.

Cukry proste dzielą się na pentozy (5 atomów węgla) i heksozy (6 atomów węgla). Występują w formie łańcuchowej i pierścieniowej, przy czym forma pierścieniowa dominuje w przyrodzie (99,98%).

Przykład: Ryboza i 2-deoksyryboza to przykłady pentoz, natomiast glukoza i fruktoza to heksozy.

Highlight: Cukry proste mają kluczowe znaczenie w biochemii i fizjologii organizmów żywych.

Cukry
CnH₂n On
lukry
dwucukry
(disaharydy)
proste
(monosaharydy)
1. Cukry proste
Cząsteczka cukru prostego zawiera jednocześnie dwie rózne g

Zobacz

Wzory i właściwości cukrów prostych

Cukry proste można przedstawić za pomocą wzorów Fischera i Hawortha. Wzory Fischera pokazują strukturę liniową, a Hawortha - pierścieniową.

Vocabulary: Wzory Fischera to projekcje płaskie cząsteczek cukrów, gdzie główny łańcuch węglowy jest przedstawiony pionowo.

Właściwości fizyczne cukrów prostych obejmują:

  • Krystaliczną, białą postać stałą
  • Dobrą rozpuszczalność w wodzie
  • Słodki smak
  • Obojętny odczyn roztworów wodnych

Highlight: Glukoza jest wytwarzana przez rośliny zielone w procesie fotosyntezy i występuje m.in. w owocach i miodzie.

Właściwości chemiczne cukrów prostych można badać za pomocą próby Tollensa i próby Trommera.

Definition: Próba Tollensa polega na ogrzewaniu cukru z odczynnikiem Tollensa, co prowadzi do powstania srebrnego lustra na ściankach probówki.

Definition: Próba Trommera wykorzystuje reakcję cukru z siarczanem(VI) miedzi(II) i wodorotlenkiem sodu, co skutkuje powstaniem ceglastoczerwonego osadu.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

13 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 12 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.

Cukry proste i złożone: Przykłady i właściwości

user profile picture

Małgorzata Pietrzak

@magorzatapietrzak_rffo

·

141 Obserwujących

Obserwuj

Cukry proste i złożone to ważne związki organiczne o wzorze ogólnym CnH2nOn. Dzielą się na monosacharydy (cukry proste) i oligosacharydy (cukry złożone). Cukry proste zawierają grupy hydroksylowe i aldehydową lub ketonową, występując w formie łańcuchowej lub pierścieniowej. Cukry złożone składają się z połączonych cukrów prostych. Oba rodzaje mają istotne funkcje biologiczne i zastosowania przemysłowe.

Cukry proste obejmują pentozy (5 atomów węgla) i heksozy (6 atomów węgla)
• Glukoza i fruktoza to powszechne monosacharydy o właściwościach redukujących
Cukry złożone jak sacharoza składają się z dwóch lub więcej cukrów prostych
• Właściwości fizyczne i chemiczne cukrów determinują ich funkcje i zastosowania

25.09.2022

5207

 

3

 

Chemia

271

Cukry
CnH₂n On
lukry
dwucukry
(disaharydy)
proste
(monosaharydy)
1. Cukry proste
Cząsteczka cukru prostego zawiera jednocześnie dwie rózne g

Cukry złożone - dwucukry

Dwucukry (disacharydy) to cukry złożone zbudowane z dwóch reszt cukrów prostych połączonych wiązaniem O-glikozydowym. Do najważniejszych dwucukrów należą:

  • Sacharoza: zbudowana z reszt α-glukozy i β-fruktozy
  • Maltoza: zbudowana z dwóch reszt α-glukozy
  • Laktoza: zbudowana z reszt β-galaktozy i β-glukozy
  • Celobioza: zbudowana z dwóch reszt β-glukozy

Vocabulary: Wiązanie O-glikozydowe to wiązanie łączące reszty cukrów prostych w cukrach złożonych.

Występowanie dwucukrów:

  • Sacharoza: główny składnik cukru trzcinowego i buraczanego, występuje w owocach, liściach, nasionach i korzeniach roślin
  • Maltoza: powstaje podczas trawienia skrobi

Highlight: Cukry złożone pełnią ważne funkcje w przyrodzie i są szeroko wykorzystywane w przemyśle spożywczym.

Cukry
CnH₂n On
lukry
dwucukry
(disaharydy)
proste
(monosaharydy)
1. Cukry proste
Cząsteczka cukru prostego zawiera jednocześnie dwie rózne g

Funkcje biologiczne i zastosowania glukozy

Glukoza pełni kluczową rolę biologiczną jako główne źródło energii dla organizmów. Jest wykorzystywana w procesie oddychania komórkowego.

Quote: C6H12O6 + 6O2 → 6CO2 + 6H2O + energia

Nadmiar glukozy może prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak cukrzyca, otyłość i próchnica.

Zastosowania glukozy obejmują:

  • Medycynę: jako środek wzmacniający serce i w schorzeniach wątroby
  • Przemysł spożywczy: jako substancja słodząca
  • Produkcję etanolu poprzez fermentację alkoholową

Highlight: Glukoza jest szeroko stosowana w różnych gałęziach przemysłu i medycynie.

Cukry
CnH₂n On
lukry
dwucukry
(disaharydy)
proste
(monosaharydy)
1. Cukry proste
Cząsteczka cukru prostego zawiera jednocześnie dwie rózne g

Właściwości redukujące cukrów prostych

Cukry proste wykazują właściwości redukujące ze względu na obecność grup hydroksylowych. Glukoza i fruktoza dają pozytywny wynik próby Tollensa i Trommera, co świadczy o ich zdolnościach redukcyjnych.

Example: W próbie Tollensa, glukoza redukuje jony srebra do metalicznego srebra, tworząc charakterystyczne lustro srebrne.

Example: W próbie Trommera, glukoza redukuje jony miedzi(II) do tlenku miedzi(I), co objawia się ceglastoczerwonym osadem.

Można odróżnić glukozę od fruktozy za pomocą reakcji z wodą bromową w obecności wodorowęglanu sodu. Glukoza ulega utlenieniu do kwasu glukonowego, podczas gdy fruktoza nie reaguje.

Highlight: Wszystkie cukry proste wykazują właściwości redukujące i dają pozytywny wynik próby Tollensa i Trommera.

Cukry
CnH₂n On
lukry
dwucukry
(disaharydy)
proste
(monosaharydy)
1. Cukry proste
Cząsteczka cukru prostego zawiera jednocześnie dwie rózne g

Wprowadzenie do cukrów

Cukry to związki organiczne o ogólnym wzorze CnH2nOn. Dzielą się na cukry proste (monosacharydy) i cukry złożone (oligosacharydy, polisacharydy). Cukry proste zawierają co najmniej dwie grupy hydroksylowe (-OH) oraz grupę aldehydową (-CHO) lub ketonową (-CO-).

Definicja: Aldozy to cukry proste zawierające grupę aldehydową, a ketozy to cukry proste z grupą ketonową.

Cukry proste dzielą się na pentozy (5 atomów węgla) i heksozy (6 atomów węgla). Występują w formie łańcuchowej i pierścieniowej, przy czym forma pierścieniowa dominuje w przyrodzie (99,98%).

Przykład: Ryboza i 2-deoksyryboza to przykłady pentoz, natomiast glukoza i fruktoza to heksozy.

Highlight: Cukry proste mają kluczowe znaczenie w biochemii i fizjologii organizmów żywych.

Cukry
CnH₂n On
lukry
dwucukry
(disaharydy)
proste
(monosaharydy)
1. Cukry proste
Cząsteczka cukru prostego zawiera jednocześnie dwie rózne g

Wzory i właściwości cukrów prostych

Cukry proste można przedstawić za pomocą wzorów Fischera i Hawortha. Wzory Fischera pokazują strukturę liniową, a Hawortha - pierścieniową.

Vocabulary: Wzory Fischera to projekcje płaskie cząsteczek cukrów, gdzie główny łańcuch węglowy jest przedstawiony pionowo.

Właściwości fizyczne cukrów prostych obejmują:

  • Krystaliczną, białą postać stałą
  • Dobrą rozpuszczalność w wodzie
  • Słodki smak
  • Obojętny odczyn roztworów wodnych

Highlight: Glukoza jest wytwarzana przez rośliny zielone w procesie fotosyntezy i występuje m.in. w owocach i miodzie.

Właściwości chemiczne cukrów prostych można badać za pomocą próby Tollensa i próby Trommera.

Definition: Próba Tollensa polega na ogrzewaniu cukru z odczynnikiem Tollensa, co prowadzi do powstania srebrnego lustra na ściankach probówki.

Definition: Próba Trommera wykorzystuje reakcję cukru z siarczanem(VI) miedzi(II) i wodorotlenkiem sodu, co skutkuje powstaniem ceglastoczerwonego osadu.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

13 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 12 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.