Roślinność rzeczywista Polski

W tym rozdziale omówiona zostaje aktualna sytuacja szaty roślinnej Polski, która znacząco różni się od potencjalnej roślinności naturalnej. Działalność człowieka na przestrzeni wieków doprowadziła do istotnych zmian w krajobrazie i składzie gatunkowym roślinności.

Choć potencjalnie ponad 90% powierzchni Polski powinny porastać lasy, rzeczywistość jest zupełnie inna. Lesistość kraju znacząco się zmniejszyła z powodu zniszczeń wojennych, rabunkowej gospodarki, rozwoju kolei, elektryfikacji, ekspansji rolnictwa, osadnictwa i przemysłu. Jednak od zakończenia II wojny światowej obserwuje się stopniowy wzrost lesistości, która obecnie wynosi 29,6%.

Highlight: Największą lesistością charakteryzuje się województwo lubuskie, podczas gdy najmniejszą - województwo łódzkie.

Skład gatunkowy lasów również uległ znaczącym zmianom. Obecnie dominują gatunki iglaste, stanowiące 68% drzewostanu, głównie w formie monokultur sosnowych. Jednakże obserwuje się powolną tendencję do zwiększania udziału gatunków liściastych.

Definition: Mapa lasów w Polsce to graficzne przedstawienie rozmieszczenia i typów lasów na terenie kraju, uwzględniające zarówno lasy państwowe, jak i prywatne.

Naturalne zbiorowiska leśne stanowią obecnie tylko około 10% powierzchni kraju. Resztę stanowią zbiorowiska synantropijne, związane głównie z uprawą ziemi. Użytki rolne zajmują około 50% powierzchni Polski. Towarzyszą im rośliny dziko żyjące, określane jako chwasty, których skład gatunkowy zależy od podłoża, warunków wodnych oraz rodzaju roślin uprawnych.

Vocabulary: Szata roślinna to ogół roślinności występującej na danym obszarze, uwzględniający zarówno naturalne zbiorowiska, jak i te przekształcone przez człowieka.

Mapa roślinności rzeczywistej Polski przedstawia rozmieszczenie głównych kompleksów leśnych, wśród których wyróżniają się:

1. Bory Dolnośląskie
2. Bory Tucholskie
3. Puszcza Notecka
4. Puszcza Białowieska
5. Puszcza Kampinoska

Example: Bank Danych o Lasach mapa to narzędzie umożliwiające szczegółową analizę stanu i rozmieszczenia lasów w Polsce, zawierające informacje o składzie gatunkowym, wieku drzewostanów i formach ochrony przyrody.

Mapa pokazuje również udział procentowy poszczególnych gatunków drzew w drzewostanach nadleśnictw, co pozwala na dokładną analizę struktury lasów w różnych regionach kraju.

Roślinność potencjalna i rzeczywista Polski

Rozdział ten przedstawia charakterystykę szaty roślinnej Polski, zarówno w jej potencjalnej, naturalnej formie, jak i w rzeczywistym, obecnym stanie. Szata roślinna Polski jest niezwykle zróżnicowana, co wynika z położenia geograficznego kraju oraz jego historii geologicznej i klimatycznej.

Polska w przeważającej części leży w strefie lasów mieszanych środkowoeuropejskich. Północno-wschodnia część kraju wkracza w strefę lasów mieszanych wschodnioeuropejskich, gdzie dominują gatunki iglaste, zwłaszcza świerki. To wskazuje na zbliżanie się do południowej granicy tajgi. Na południowym wschodzie występują lasy liściaste wschodnioeuropejskie, a dalej na południe - stepy lesiste, znane jako murawy kserotermiczne.

Highlight: Przez obszar Polski przebiegają granice zasięgu wielu roślin, takich jak sosna, buk, dąb, jodła i świerk, co świadczy o przejściowości klimatu naszego kraju.

W górach obserwujemy zjawisko piętrowości klimatycznej, które przekłada się na charakterystyczne piętra roślinności:

1. Regiel dolny - lasy mieszane z bukami i jodłami
2. Regiel górny - lasy iglaste, głównie bory świerkowe
3. Piętro kosodrzewiny - karłowate sosny
4. Piętro alpejskie - wysokogórskie łąki $hale$
5. Piętro turni - mchy, porosty i roślinność kwiatowa

Vocabulary: Piętra roślinności w Tatrach - to charakterystyczny układ zbiorowisk roślinnych występujących na różnych wysokościach w górach, zmieniający się wraz ze wzrostem wysokości i zmianami warunków klimatycznych.

Na terenie Polski występują również zbiorowiska torfowisk wysokich i niskich, szczególnie na pojezierzach oraz w dolinach rzek takich jak Narew, Biebrza i Noteć. Wybrzeże Bałtyku charakteryzuje się obecnością muraw wydmowych.

Example: Przykładem reliktowej roślinności w Polsce są dębik ośmiopłatkowy i wierzba lapońska, które przetrwały z poprzednich epok geologicznych.

Warto zauważyć, że Polska charakteryzuje się niskim poziomem endemizmu, czyli występowaniem gatunków roślin charakterystycznych tylko dla tego obszaru. Jednym z nielicznych endemitów jest modrzew polski.