Efekt cieplarniany i globalne ocieplenie

Efekt cieplarniany to naturalne zjawisko polegające na ogrzewaniu się atmosfery w wyniku pochłaniania przez nią większości promieniowania cieplnego pochodzącego z Ziemi ogrzanej przez promienie słoneczne. Jest on kluczowy dla życia na Ziemi, jednak jego nadmierne nasilenie stanowi poważne zagrożenie.

Definicja: Nadmierny efekt cieplarniany powstaje w wyniku zbyt dużej koncentracji gazów cieplarnianych w powietrzu atmosferycznym i prowadzi do globalnego ocieplenia.

Gazy cieplarniane można podzielić na dwie główne kategorie:

1. Powstające na skutek spalania paliw: dwutlenek węgla (CO2), metan (CH4), podtlenek azotu (N2O)
2. Powstające na skutek prowadzenia działalności przemysłowej: fluorowęglowodory (HFCs), sześciofluorek siarki (SF6) i inne

Highlight: Efekt cieplarniany a globalne ocieplenie różnice polegają na tym, że efekt cieplarniany jest naturalnym zjawiskiem, podczas gdy globalne ocieplenie jest skutkiem jego nadmiernego nasilenia.

Skutki efektu cieplarnianego i związanego z nim globalnego ocieplenia klimatu obejmują:

1. Podwyższanie się granicy wiecznego śniegu i topnienie lodowców górskich
2. Topnienie lądolodów i lodu morskiego
3. Zwiększenie siły ekstremalnych zjawisk pogodowych
4. Długotrwałe susze i pustynnienie prowadzące do zmiany granic stref roślinnych

Example: Przykładem skutków efektu cieplarnianego może być obserwowane w ostatnich latach topnienie lodowców w Alpach czy na Grenlandii.

Zanieczyszczenia powietrza i ich źródła

Zanieczyszczenie powietrza to obecność w atmosferze substancji, które nie są jej naturalnymi składnikami lub występują w stężeniach przekraczających naturalne wartości. Źródła zanieczyszczeń dzielą się na naturalne i antropogeniczne.

Definicja: Zanieczyszczenia powietrza to substancje w stanie stałym, ciekłym i gazowym, które znajdują się w powietrzu, ale nie są jego naturalnymi składnikami, lub substancje, które występują w powietrzu w stężeniu przekraczającym średnie naturalne wartości.

Do naturalnych źródeł zanieczyszczeń należą wybuchy wulkanów, pożary lasów, burze pyłowe i pyły kosmiczne. Źródła antropogeniczne, czyli wynikające z działalności człowieka, obejmują:

1. Działalność przemysłową (przemysł mineralny, metalurgiczny, chemiczny, spożywczy)
2. Energetykę cieplną
3. Transport (lądowy, powietrzny, wodny)
4. Działalność rolniczą
5. Czynniki bytowe (paleniska domowe, lokalne kotłownie)
6. Gromadzenie i utylizację odpadów stałych i ścieków

Highlight: Przyczyny zanieczyszczenia powietrza przez człowieka są różnorodne i obejmują niemal wszystkie sfery ludzkiej działalności, od przemysłu po codzienne życie.

Rodzaje zanieczyszczeń powietrza można podzielić na dwie podstawowe grupy:

1. Zanieczyszczenia gazowe (dwutlenek węgla, tlenek węgla, dwutlenek siarki, tlenki azotu)
2. Zanieczyszczenia pyłowe (głównie pyły zawieszone, opisywane za pomocą liter PM oraz liczby)