Zróżnicowanie środowiska Tatr

Alternatywny zapis:

górnośląskiej. Wieje najczęściej w chłodnej połowie roku, najrzadziej w czerwcu i lipcu. Jego podmuchy są porywiste, suche, ciepłe i gwałtowne. Ogrzane, nieregularne i pulsacyjne, wieją znad chłodnych, często ośnieżonych grzbietów górskich ku dolinom. Halnemu towarzyszy występowanie specyficznego zachmurzenia. Piętra klimatyczno-roślinne w Tatrach turnie hale kosodrzewina - Tatry Zachodnie - Tatry Wysokie -Tatry Bielskie (leżące w całości na Słowacji) regiel górny Wysokości bezwzględne często przekraczają 2000m n.p.m Najwyższy szczyt - leżący na Słowacji Gerlach (2655 m n.p.m). W polskiej części największą wysokością (2499 m n.p.m) odznacza się północno- wschodni wierzchołek Rysów Piętro pogórza: - umiarkowanie ciepte do 900 m n.p.m. średnie roczne powietrza przekraczają 6°C - pola uprawne i pastwiska Podział tatr: regiel dolny temperatury, Procesy krasowe w Tatrach W Tatrach, szczególnie w zachodniej części, znajduje się wiele form krasu powierzchniowego i podziemnego. Powstały one w wapieniach lub dolomitách. Do najliczniejszych form krasowych należą jaskinie. Najgłębszą i najdłuższą jaskinią jest Jaskinia Wielka Śnieżna. Tworzy ją system korytarzy o długości 24 km i różnicy wysokości przekraczającej 800 m. Formy krasu powierzchniowego: - wywierzyska, czyli żródła, których podziemne strumienie wypływają na powierzchnie, np. Lodowe Źródło - żłobki sowe, czyli rynienki wyżłobione w skałach wapiennych i dolomitow Dolinie Miętusiej - bramy, czyli charakterystyczne zwężenia utworzone w miejscach, w których - występują twardsze skały, np. Niżnia Kościeliska Brama - wąwozy, np. Wąwóz Kraków Piętro turni: zimne powyżej 2200 m n.p.m. - średnie roczne temperatury powietrza wynoszą mniej niż -2°C - nagie skały - mchy i porosty Piętro hal: - umiarkowanie zimne - 1800-2200 m n.p.m. średnie roczne temperatury powietrza wynoszą od -2°C do 0°C bardzo płytkie gleby - krzewinki, trawy, zioła Piętro kosodrzewiny: - bardzo chłodne - 1600-1800 m n.p.m. - kosodrzewina tatr Granica między Tatrami Zachodnimi a Wysokimi jest dość wyraźna - biegnie od przełęczy Liliowe przez Dolinę Gąsienicową, a dalej wzdłuż potoku o nazwie Sucha Woda - limby, karłowate świerki i jarzębiny -średnie roczne temperatury powietrza wynoszą od 0°C do 2°C Budowa geologiczna Tatr charakteryzuje się występowaniem płaszczowin - warstw skał osadowych sfałdowanych podczas ruchów górotwórczych, oderwanych i nasuniętych zi południa na północ. Piętro regla górnego: - chłodne 1200-1600 m n.p.m. średnie roczne temperatury powietrza wynoszą od 2°C do 4°C - świerki Piętro regla dolnego: - umiarkowanie chłodne 900-1200 m n.p.m. średnie roczne temperatury powietrza wynoszą od 4°C do 6°C lasy bukowo-jaworowo-jodłowe, które pokrywały to piętro W przeszłości, W wielu miejscach zostały zastąpione monokulturamil świerkowymi . Wody powierzchniowe Tatr Polska część Tatr znajduje się w dorzeczu Dunajca. Na progach skalnych potoków tworzą się wodospady. Świat zwierząt niedźwiedź brunatny - kozice świstaki -wilki. Działalność człowieka w Tatrach - wypas kulturowy górnictwo i hutnictwo -- turystyka np. w Tatry Wysokie Skały: granity i łupki krystaliczne Rzeźba terenu: strome szczyty, ostre granie, większe wysokości bezwzględne i różnice wysokości Wody powierzchniowe: jeziora.cyrkowe. Tatry Zachodnie Skały: wapienie i dolomity Rzeźba terenu: łagodna rzeźba, mniejsze wysokości bezwzględne i różnice wysokości Wody powierzchniowe: wywierzyska, ponory i suche doliny