Hellada i greckie polis

Hellada to obszar zamieszkiwany przez starożytnych Greków, obejmujący górzystą Grecję właściwą, wyspy oraz zachodnie wybrzeże Azji Mniejszej. W II tysiącleciu p.n.e. rozwijały się tu cywilizacje minojska i mykeńska. Od VIII w. p.n.e. Grecy zaczęli tworzyć polis - ośrodki władzy, handlu, rzemiosła i kultu religijnego.

Kluczowe elementy greckich polis to:

1. Port - miejsce wymiany handlowej i transportu
2. Mury obronne - chroniące miasto przed atakami
3. Agora - główny plac, centrum życia społecznego i politycznego
4. Akropol - wzgórze świątynne z umocnieniami obronnymi

Definicja: Polis to miasto-państwo w starożytnej Grecji, stanowiące centrum życia politycznego, ekonomicznego i kulturalnego.

W VII-VI w. p.n.e. miała miejsce tzw. wielka kolonizacja, podczas której Grecy zakładali liczne kolonie na wybrzeżach Morza Śródziemnego i Czarnego. Bogate kolonie na Sycylii i południu Italii nazywano Wielką Grecją.

Highlight: Demokracja ateńska rozwijała się stopniowo, poprzez reformy prawa i ustroju, m.in. przeprowadzone przez Drakona (621 r. p.n.e.) i Solona (594 r. p.n.e.).

Instytucje demokracji ateńskiej

Demokracja ateńska - na czym polegała i jakie były jej główne instytucje:

1. Obywatele - prawa obywatelskie posiadali wyłącznie pełnoletni mężczyźni, których oboje rodzice byli Ateńczykami. Mogli oni uczestniczyć w eklezji i otrzymywali dietę za udział w obradach.

2. Rada Pięciuset - przygotowywała obrady eklezji i projekty ustaw.

3. Archonci - po reformach pełnili głównie funkcje kapłańskie i sądownicze.

4. Eklezja (Zgromadzenie Ludowe w Atenach) - otwarte dla wszystkich obywateli, podejmowało najważniejsze decyzje dotyczące polis.

5. Areopag - rada starszych, zajmująca się sprawami zabójstw i dbaniem o tradycję.

6. Heliaja - sąd ludowy składający się z 6000 sędziów.

7. Stratedzy - dowódcy armii i floty, wybierani corocznie.

Highlight: Podstawą demokracji ateńskiej był powszechny dostęp do urzędów, ograniczenie liczby kadencji do jednej oraz diety wypłacane uboższym obywatelom.

Quote: Czym jest demokracja dla Peryklesa: "Nasz ustrój polityczny nie jest naśladownictwem obcych praw, a my sami raczej jesteśmy wzorem dla innych niż inni dla nas." - Tukidydes, "Wojna peloponeska"

Uzbrojenie greckich wojowników

Hoplici stanowili trzon greckiej armii. Ich charakterystyczne uzbrojenie obejmowało:

1. Hoplon - duża okrągła tarcza chroniąca korpus i uda.
2. Włócznia - podstawowa broń hoplity.
3. Helm z brązu, często zdobiony pióropuszem.
4. Pancerz z brązu lub grubych warstw płótna lnianego.
5. Krótki miecz lub sztylet jako broń zapasowa.
6. Brązowe nagolenniki chroniące nogi.

Vocabulary: Hoplon - duża, okrągła tarcza używana przez greckich hoplitów, od której wzięli swoją nazwę.

Uzbrojenie "Nieśmiertelnych" (elitarnej jednostki perskiej) różniło się od greckiego i obejmowało:

1. Łuk refleksyjny do walki na dystans.
2. Tarcza z wikliny pokryta skórą.
3. Pancerz z metalowych łusek.
4. Krótka włócznia jako główna broń.

Highlight: Różnice w uzbrojeniu między greckimi hoplitami a perskimi "Nieśmiertelnymi" odzwierciedlały odmienne taktyki walki stosowane przez te formacje.