Postanowienia konferencji paryskiej i traktatu wersalskiego doprowadziły do powstania nowych państw w Europie, w tym Polski, Czechosłowacji, Litwy, Łotwy, Estonii, Finlandii oraz Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców $SHS$. Ponadto, niektóre istniejące państwa znacząco powiększyły swoje terytoria:

• Rumunia dwukrotnie powiększyła swoje terytorium
• Grecja powiększyła swoje terytorium o połowę
• Serbia powiększyła swoje terytorium trzykrotnie

Highlight: Powstanie nowych państw i zmiany terytorialne doprowadziły do znaczących przesunięć ludności i utworzenia licznych mniejszości narodowych w nowo powstałych lub powiększonych krajach.

W celu uregulowania kwestii mniejszości narodowych wprowadzono tzw. małe traktaty wersalskie. Miały one służyć ochronie praw mniejszości narodowych w nowo powstałych państwach, gdzie znajdowały się liczne grupy etniczne. Przykładowo, w Czechosłowacji oprócz Czechów i Słowaków mieszkali m.in. Niemcy, Węgrzy, Ukraińcy, Polacy i Romowie.

Definition: Małe traktaty wersalskie - dokumenty mające na celu ochronę praw mniejszości narodowych w nowo powstałych lub powiększonych państwach po I wojnie światowej.

Niestety, respektowanie tych dokumentów pozostawiało wiele do życzenia. Prawa mniejszości narodowych nie były w pełni przestrzegane, a władze państwowe na różne sposoby dążyły do wynarodowienia lub asymilacji mniejszości. Prowadziło to do napięć wewnętrznych i międzynarodowych.

W celu dalszego stabilizowania sytuacji międzynarodowej, w latach 1921-1922 odbyła się konferencja waszyngtońska. Wypracowano na niej porozumienie w kwestii stosunku wielkości flot wojennych głównych mocarstw - USA, Wielkiej Brytanii, Japonii, Francji i Włoch. Ustalono, że flota amerykańska mogła być równa brytyjskiej, co miało zapobiec nowemu wyścigowi zbrojeń morskich i zmniejszyć prawdopodobieństwo kolejnych wojen.

Example: Zgodnie z ustaleniami konferencji waszyngtońskiej, Stany Zjednoczone mogły posiadać flotę wojenną o takiej samej wielkości jak Wielka Brytania, co było znaczącą zmianą w dotychczasowym układzie sił morskich.

Kolejnym krokiem w kierunku zapewnienia trwałego pokoju był pakt Brianda-Kellogga $pakt przeciwwojenny$ z 1928 roku. Został on wypracowany w ramach Ligi Narodów, a jego sygnatariusze - 63 państwa - zobowiązywali się do powstrzymania użycia siły w stosunkach międzynarodowych.

Vocabulary: Pakt Brianda-Kellogga - międzynarodowe porozumienie z 1928 roku, w którym państwa-sygnatariusze zobowiązywały się do niestosowania siły w rozwiązywaniu konfliktów międzynarodowych.

Podsumowując, postanowienia konferencji paryskiej w sprawie polskiej oraz innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej doprowadziły do znaczących zmian na mapie politycznej kontynentu. Mimo że traktat wersalski i towarzyszące mu porozumienia miały na celu stworzenie trwałego i sprawiedliwego ładu międzynarodowego, w praktyce doprowadziły do powstania wielu napięć i konfliktów, które w kolejnych latach przyczyniły się do wybuchu II wojny światowej.

Konferencja paryska, która rozpoczęła się 18 stycznia 1919 roku, była kluczowym wydarzeniem kształtującym ład międzynarodowy po zakończeniu I wojny światowej. Wzięli w niej udział delegaci 27 państw zwycięskiej koalicji, których głównym celem było formalne zakończenie wojny, zawarcie pokoju i stworzenie nowego, trwałego i sprawiedliwego porządku międzynarodowego.

Highlight: Najważniejszym zadaniem konferencji było zawarcie traktatów pokojowych z państwami pokonanymi, ze szczególnym uwzględnieniem Niemiec.

Warto zauważyć, że do udziału w obradach nie zaproszono przedstawicieli państw zwyciężonych ani delegatów Rosji. Pod koniec obrad konferencji paryskiej wezwano delegację niemiecką do Wersalu i zażądano podpisania przygotowanego już dokumentu, grożąc wznowieniem działań wojennych w przypadku odmowy.

Quote: "Niemieccy dyplomaci nie mieli wyboru, więc złożyli swoje podpisy pod dokumentem."

Traktat wersalski, podpisany 28 czerwca 1919 roku, nałożył na Niemcy surowe warunki:

1. Utrata 14% terytorium, w tym Alzacji i Lotaryngii na rzecz Francji oraz Wielkopolski, Górnego Śląska i Pomorza Gdańskiego na rzecz Polski.
2. Ograniczenie armii niemieckiej do 100 tys. żołnierzy ochotników.
3. Prawo zwycięzców do okupacji terytorium Niemiec na lewym brzegu Renu przez 15 lat.
4. Utrata wszystkich kolonii.

Vocabulary: Rewanżyzm - dążenie jakiegoś państwa do odwetu na innym państwie, co często wiąże się z chęcią odzyskania utraconych ziem, dóbr czy też roli na arenie międzynarodowej.

Konferencja paryska doprowadziła również do zawarcia traktatów pokojowych z pozostałymi państwami pokonanymi:

• Austria $traktat w Saint Germain, 10 września 1919$
• Bułgaria $traktat w Neuilly, 27 listopada 1919$
• Węgry $traktat w Trianon, 4 czerwca 1920$
• Turcja $traktat w Sèvres, 10 sierpnia 1920$

Każde z tych państw poniosło znaczące straty terytorialne i ludnościowe, co miało istotny wpływ na kształtowanie się nowego ładu w Europie po I wojnie światowej.