Wojna krymska i rozpad Świętego Przymierza

Wojna krymska przebieg rozpoczął się w 1853 roku, gdy car Rosji Mikołaj I podjął próbę przejęcia kontroli nad strategicznymi cieśninami łączącymi Morze Czarne z Morzem Śródziemnym. Głównym celem było zwiększenie wpływów handlowych i politycznych w regionie Bałkanów.

Definicja: Święte Przymierze było sojuszem między Rosją, Prusami, Austrią, Francją i Wielką Brytanią, utworzonym podczas kongresu wiedeńskiego w 1815 roku.

Przyczyny wojny krymskiej były złożone. Car wykorzystał jako pretekst odmowę sułtana tureckiego dotyczącą ochrony ludności prawosławnej w Imperium Osmańskim. W odpowiedzi wojska rosyjskie zajęły Mołdawię i Wołoszczyznę, co doprowadziło do wypowiedzenia wojny przez Turcję.

Wojna krymska skutki okazały się znaczące dla układu sił w Europie. Rosja poniosła dotkliwą porażkę, a pokój paryski z 1856 roku zmusił ją do wycofania się z terytoriów tureckich i utracenia prawa do utrzymywania floty wojennej na Morzu Czarnym.

Wojna secesyjna w Stanach Zjednoczonych - przyczyny i przebieg

Stany Zjednoczone w XIX wieku dynamicznie się rozwijały, powiększając swoje terytorium poprzez zakup Luizjany od Francji, Alaski od Rosji oraz przyłączenie Teksasu po wojnie z Meksykiem. Ekspansja na zachód, określany jako Dziki Zachód, wiązała się z brutalnym wypieraniem rdzennej ludności indiańskiej.

Przykład: Rozwój terytorialny USA w XIX wieku:

• Zakup Luizjany (1803)
• Przyłączenie Teksasu (1845)
• Zakup Alaski (1867)

Głębokie różnice między uprzemysłowioną Północą a rolniczym Południem doprowadziły do konfliktu. Północ charakteryzowała się rozwojem przemysłu, pracą najemną i zakazem niewolnictwa, podczas gdy Południe opierało swoją gospodarkę na wielkich plantacjach i pracy niewolników. Wybór Abrahama Lincolna na prezydenta doprowadził do secesji 11 stanów południowych i utworzenia Konfederacji.

Rywalizacja Kolonialna w XIX wieku - Konflikty o Terytoria Afryki i Azji

Kolonializm XIX wieku przyniósł intensywną rywalizację między europejskimi mocarstwami o kontrolę nad terytoriami Afryki i Azji. Wielka Brytania, będąca wówczas najpotężniejszym imperium kolonialnym, prowadziła szczególnie agresywną politykę ekspansji, wchodząc w konflikty z Francją, Belgią oraz później z Niemcami o terytoria afrykańskie. Mocarstwa europejskie, dzieląc kontynent afrykański, całkowicie zignorowały istniejące granice plemienne i etniczne, co stało się źródłem konfliktów trwających do czasów współczesnych.

Definicja: Kolonializm XIX wieku to okres intensywnej ekspansji mocarstw europejskich, charakteryzujący się wyścigiem o terytoria zamorskie i eksploatację ich zasobów naturalnych oraz siły roboczej.

W Azji Południowo-Wschodniej główni gracze kolonialni skoncentrowali się na rozwoju gospodarki plantacyjnej i eksploatacji surowców naturalnych. Wielka Brytania zdominowała Malaje, gdzie rozwinęła plantacje kauczuku. Holandia kontrolowała Holenderskie Indie Wschodnie (obecną Indonezję), początkowo koncentrując się na handlu przyprawami, by później rozwinąć tam również system plantacyjny. Francja natomiast skupiła swoją uwagę na Indochinach, obejmujących tereny dzisiejszego Wietnamu, Laosu i Kambodży.

Przykład: Rywalizacja o Chiny stanowi modelowy przykład kolonialnej konkurencji. Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Rosja, Japonia i Stany Zjednoczone prowadziły tam intensywną walkę o wpływy gospodarcze i polityczne. Szczególnie intensywny konflikt rozegrał się między Rosją a Japonią o kontrolę nad Mandżurią, który przerodził się w wojnę w latach 1904-1905, zakończoną niespodziewanym zwycięstwem Japonii.