Dzieje starożytnej Grecji

Alternatywny zapis:

w 594 r. p.n.e. - Solon, dzięki któremu dostęp do urzędów oparto na kryterium zamożności, a do udziału w zgromadzeniu dopuszczono wszystkich obywateli. Ustrój demokratyczny wprowadził Klejstenes w 508 r. p.n.e. Odtąd ateńska polis dzieliła się na 10 fyl, z których corocznie losowano członków Rady Pięciuset. Rada przygotowywała obrady zgromadzenia ludowego (eklezji), w których udział mogli brać wszyscy obywatele. Natomiast podczas wyborów strategów (dowódców armii) obywatele głosowali na konkretne osoby. Podstawą demokracji był powszechny dostęp do urzędów, ograniczenie liczby kadencji do jednej oraz diety wypłacane uboższym obywatelom. STAROŻYTNA SPARTA IX w. p.n.e. powstanie Sparty 480 r. p.n.e. bitwa pod Termopilami 404 r. p.n.e. zwycięstwo w wojnie peloponeskiej 404-371 p.n.e. szczyt potęgi Sparty Sparta (Lacedemon) została utworzona w IX w. p.n.e. Wyróżniała się znacznym obszarem i specyficznymi prawami i obyczajami, których twórcą miał być Likurg. Sparta była oligarchią - władzę sprawowała nieliczna grupa przedstawicieli najznamienitszych rodów: dwaj dziedziczni królowie, kolegium 5 eforów (wybieranych na roczne kadencje) i rada złożona z 28 osób powyżej 60. roku życia (geruzja). O ważniejszych kwestiach decydowało zgromadzenie obywateli (apella). Społeczeństwo Sparty składało się z trzech grup. Pełnoprawni obywatele - spartiaci - byli nieliczni i formalnie równi, a ich głównym zadaniem było doskonalenie się w walce. Periojkowie byli wolni, ale nie posiadali praw politycznych. Trudnili się uprawą ziemi, rzemiosłem i handlem. Najniżej w hierarchii znajdowali się heloci - niewolni chłopi. W Sparcie obowiązywał wyjątkowy system wychowania - agoge, który obejmował wszystkich obywateli i prowadzony był pod nadzorem państwa. Jego celem było kształtowanie sprawności fizycznej i posłuszeństwa, a więc cech przydatnych na polu bitwy. WOJNY GRECKO - PERSKIE 547 r. p.n.e. podbój królestwa Lidyjczyków przez Persów 539 r. p.n.e. podbój Babilonii przez Persów 499 493 p.n.e. powstanie greckie w Azji Mniejszej 490 r. p.n.e. bitwa pod Maratonem 480 r. p.n.e. bitwa pod Termopilami 480 r. p.n.e. bitwa pod Salamina 479 r. p.n.e. bitwa pod Platejami 449 r. p.n.e. pokój grecko - W połowie VI w. p.n.e. Persowie utworzyli rozległe imperium, które obejmowało ziemie od Indusu po wybrzeża Morza Śródziemnego. W 499 r. p.n.e. w greckich miastach w Azji Mniejszej doszło do wybuchu antyperskiego powstania, które wspierały m.in. Ateny. W odpowiedzi w 490 r. p.n.e. Persowie uderzyli na Grecję, jednak ich siły zostały rozbite w bitwie pod Maratonem. Bitwa ukazała wyższość hoplitów i ich szyku bojowego-falangi - nad armia perską. Kolejna wyprawa Persów odbyła się w 480 r. p.n.e. Po sforsowaniu bronionego przez Spartan przesmyku Termopile Persowie złupili Ateny, ale ich flota została zniszczona w bitwie pod Salaminą. Rok później Grecy rozbili perskie siły lądowe w bitwie pod Platejami. W celu prowadzenia dalszych walk z Persami w 478 r. p.n.e. Grecy utworzyli Związek Morski, który zrzeszał 200 państw pod przewodnictwem (hegemonia) Aten. Ostatecznie pokój z Persją zawarto w 449 r. p.n.e. PODBOJE ALEKSANDRA MACEDOŃSKIEGO 431-404 p.n.e. wojna peloponeska 371 r. p.n.e. bitwa pod Leuktrami 338 r. p.n.e. bitwa pod Cheronea 334 331 p.n.e. podbój Persji przez Aleksandra Wielkiego 326 r. p.n.e. wyprawa do Indii 323 r. p.n.e. śmierć Aleksandra Wielkiego W czwartym wieku przed naszą erą Macedonia byłam Królestwem położony no północnych Obrze jest świata greckiego. Od 360 r. p.n.e. panował tu Filip II. Konflikty wśród greckich poleis doprowadziły do załamania się potęgi Aten (w 404 r. p.n.e.) i Sparty (w 371 r. p.n.e.). W połowie IV w. p.n.e., na skutek reform Filipa II, wzrosła potęga Macedonii. W bitwie pod Cheronea (338 r. p.n.e.) jej armia pokonała koalicję greckich poleis. Następnie Grekom narzucono członkostwo w utworzonym do walki z Persją Związku Korynckim. Panowanie następcy Filipa II - Aleksandra III (336-323 p.n.e.) - wypełniały wojny i podboje, w trakcie których jego siły opanowały rozległe perskie imperium. Po śmierci Aleksandra jego imperium podzielono pomiędzy jego wodzów (diadochów). Z czasem części te stały się niezależnymi królestwami monarchiami hellenistycznymi. Epoka hellenistyczna trwała od 323 do 30 r. p.n.e. Był to okres ekspansji greckiej kultury i rozwoju nauki, wspieranego przez patronat poszczególnych władców hellenistycznych. Symbolem tego ożywienia była biblioteka w Aleksandrii. KULTURA STAROŻYTNEJ GRECJI 776 r. p.n.e. pierwsze igrzyska olimpijskie VIII w. p.n.e. Iliada i Odyseja Homera koniec VII w. p.n.e. początek filozofii starożytnej koniec VII w. p.n.e. wykształcenie się stylu jońskiego i doryckiego V w. p.n.e. złoty wiek (Ateny) 387 r. p.n.e. założenie Akademii Platońskiej Starożytna Grecja jest ojczyzną filozofii - rozumowych dociekań, prowadzących do pełniejszego objaśnienia praw rządzących światem. W V-IV w. p.n.e. w Atenach działali Sokrates, Platon i Arystoteles. Najwcześniejsze znane greckie dzieła literackie to eposy autorstwa Homera (Iliada, Odyseja) i poemat epicki Hezjoda (Prace i dnie) spisane w VIII w. p.n.e. W późniejszym okresie rozwijała się także grecka liryka. W V i IV w. p.n.e. tworzyli pierwsi greccy historycy: Herodot - autor Dziejów opowiadających o wojnach grecko - perskich, oraz Tukidydes - autor Wojny peloponeskiej. Grecki teatr wywodził się z obrzędów ku czci boga Dionizosa, a same sztuki pisano i wystawiano w ramach zawodów. Do najwybitniejszych tragików zalicza się Ajschylosa, Sofoklesa i Eurypidesa, do komików - Arystofanesa. W architekturze monumentalnej dominowały budowle kamienne wznoszone w trzech porządkach: doryckim, jońskim lub korynckim. W społeczeństwie greckim ważną rolę odgrywała rywalizacja. Urządzane ku czci bóstw (Zeusa i Apollina) zawody sportowe - igrzyska - składały się z wielu konkurencji (m.in. biegów, wyścigów rydwanów, zapasów).