Najstarsze Cywilizacje i Kolonizacja Grecka

Pierwszą znaczącą cywilizacją na terenie Starożytnej Grecji była kultura minojska, rozwijająca się na Krecie w III tysiącleciu p.n.e. Jej centrum stanowiło Knossos, gdzie znajdują się ruiny słynnego pałacu Minosa.

Przykład: Pałac w Knossos był centrum administracyjnym i kulturowym, charakteryzującym się brakiem fortyfikacji, co świadczy o morskiej potędze Krety.

Następnie rozwinęła się cywilizacja mykeńska (od 1600 p.n.e.), z głównym ośrodkiem w Mykenach. W przeciwieństwie do kultury minojskiej, charakteryzowała się potężnymi fortyfikacjami i rozwiniętym systemem pisma.

Wielka kolonizacja grecka (VIII-VI wiek p.n.e.) była kluczowym okresem w rozwoju cywilizacji greckiej. Początki cywilizacji greckiej NOTATKA wskazuje, że główne przyczyny kolonizacji to: przeludnienie, poszukiwanie surowców naturalnych oraz konflikty polityczne prowadzące do wygnań.

Wierzenia i Rozwój Aten

Starożytna Grecja najważniejsze informacje obejmuje system wierzeń oparty na politeizmie. Grecy czcili wielu bogów, z Zeusem na czele, a każda polis miała swojego boskiego opiekuna.

Vocabulary: Mit - opowieść o bogach i herosach, stanowiąca fundament greckiej kultury i religii.

Położenie starożytnej Grecji i jej rozwój najlepiej obrazuje historia Aten. Miasto przeszło ewolucję od oligarchii, przez tyranię Pizystrata, aż po demokrację wprowadzoną przez Klejstenesa w 505 r. p.n.e. Reformy Solona i Klejstenesa położyły podwaliny pod system demokratyczny, który stał się wzorem dla późniejszych cywilizacji.

Sparta - Militarne Państwo Starożytnej Grecji

Starożytna Grecja nie była jednolita pod względem ustrojowym. Sparta, położona na Półwyspie Peloponeskim, stanowiła przeciwieństwo demokratycznych Aten. Jej ustrój, przypisywany legendarnemu Likurgowi, opierał się na ścisłej hierarchii i militarnym charakterze państwa.

System polityczny Sparty opierał się na kilku kluczowych instytucjach. Apella (zgromadzenie ludowe) gromadziła wszystkich spartiatów i decydowała o najważniejszych sprawach państwowych. Eforowie, w liczbie pięciu, sprawowali władzę wykonawczą i nadzorowali nawet królów, których w Sparcie było zawsze dwóch.

Highlight: Sparta jako jedyne greckie polis posiadała system dwóch królów, którzy w czasie pokoju pełnili głównie funkcje religijne, a podczas wojny dowodzili armią.

Społeczeństwo spartańskie dzieliło się na trzy grupy: spartiatów (pełnoprawnych obywateli), periojków (wolnych mieszkańców bez praw politycznych) oraz helotów (ludność zależną). Ten ścisły podział społeczny był podstawą funkcjonowania państwa spartańskiego.

Wychowanie Spartańskie i Wojny Grecko-Perskie

System wychowawczy Sparty, zwany agoge, był unikalnym elementem kultury starożytnej Grecji. Jego celem było kształtowanie doskonałych wojowników. Program rozpoczynał się od narodzin - słabe niemowlęta były porzucane. W wieku 7 lat chłopcy rozpoczynali właściwe szkolenie, a w wieku 12 lat trafiali do koszar.

Przykład: Spartańskie wychowanie obejmowało surowe ćwiczenia fizyczne, podstawową edukację (czytanie i pisanie) oraz naukę sztuki wojennej. Dopiero w wieku 30 lat Spartanin mógł założyć rodzinę.

Wojny grecko-perskie były kluczowym momentem w historii starożytnej Grecji. Rozpoczęły się od powstania Greków w Azji Mniejszej w 499 p.n.e. Najważniejsze bitwy to: Maraton (490 p.n.e.), Termopile i Salamina (480 p.n.e.) oraz Plateje (479 p.n.e.).