Wojny i konflikty kolonialne

Ekspansja kolonialna nieuchronnie prowadziła do licznych konfliktów zbrojnych. Jednym z najbardziej znanych były walki Burów, potomków holenderskich osadników w Afryce Południowej. Burowie początkowo walczyli z plemionami Bantu, w tym z Zulusami, a następnie musieli rywalizować z Brytyjczykami o kontrolę nad bogatymi w złoża mineralne terytoriami.

W 1851 roku Burowie utworzyli własne państwa: Transwal i Oranię, gdzie odkryto złoża diamentów i złota. To doprowadziło do dwóch wojen burskich. Pierwsza wojna burska w latach 1880-1881 zakończyła się zwycięstwem Burów. Druga wojna burska, rozpoczęta w 1899 roku, była bardziej brutalna. Brytyjczycy wprowadzili wówczas pierwsze obozy koncentracyjne, w których więziono cywilną ludność burską.

Na Dalekim Wschodzie rywalizacja kolonialna doprowadziła do wojny japońsko-rosyjskiej w 1904 roku. Konflikt ten zakończył się kapitulacją rosyjskiego Portu Artur w styczniu 1905 roku, co było znaczącym zwycięstwem Japonii i potwierdzeniem jej statusu jako nowego mocarstwa kolonialnego.

Example: Obozy koncentracyjne utworzone przez Brytyjczyków podczas II wojny burskiej są przykładem brutalnych metod stosowanych w konfliktach kolonialnych.

Highlight: Wojna japońsko-rosyjska z 1904 roku była przełomowym momentem, który pokazał, że państwo azjatyckie może pokonać europejskie mocarstwo, co miało ogromny wpływ na postrzeganie relacji między Wschodem a Zachodem.

Definition: Burowie - potomkowie holenderskich, niemieckich i francuskich osadników w Afryce Południowej, którzy stworzyli własną kulturę i język afrikaans.

Nowy podział kontynentów i przyczyny ekspansji kolonialnej

Kolonializm w XIX wieku był systemem podporządkowania krajów słabiej rozwiniętych przez potężne państwa europejskie i pozaeuropejskie. Do rywalizacji o zamorskie posiadłości włączyły się także Stany Zjednoczone i Japonia. Metropolie, czyli kraje macierzyste, ustanawiały różne formy kontroli nad terytoriami zamorskimi, takie jak protektoraty, półkolonie czy dominia.

Ekspansja kolonialna miała złożone przyczyny ekonomiczne, polityczne i społeczne. Do najważniejszych przyczyn ekonomicznych należały:

• Potrzeba zdobywania nowych ziem, bogactw naturalnych i rynków zbytu • Dążenie do opanowania szlaków handlowych • Konieczność pozyskiwania taniej siły roboczej • Polityka kolonialna kompanii handlowych i przemysłowców • Zdobywanie dochodów dla metropolii rywalizujących w Europie

Wśród przyczyn politycznych i militarnych można wymienić:

• Wzmacnianie pozycji państwa na arenie międzynarodowej • Budowanie potęgi militarnej poprzez tworzenie wojsk kolonialnych • Kontrola strategicznych obszarów i szlaków komunikacyjnych • Podnoszenie prestiżu władzy w oczach własnego społeczeństwa

Przyczyny kulturowe i społeczne obejmowały:

• Ideę misji cywilizacyjnej białego człowieka • Przeświadczenie o wyższości cywilizacyjnej Europejczyków • Dążenie do narzucenia europejskich norm społecznych w koloniach

Highlight: Ekspansja kolonialna przyczyny ekonomiczne polityczne społeczne były ze sobą ściśle powiązane i wzajemnie się wzmacniały, napędzając proces kolonizacji.

Definition: Kolonializm to system podporządkowania krajów o niższym poziomie rozwoju przez potężne państwa, mający na celu eksploatację ekonomiczną i polityczną kontrolę nad podbitymi terytoriami.

Example: Przykładem półkolonii były Chiny i Persja - formalnie niepodległe, ale gospodarczo uzależnione od mocarstw europejskich.