Żelazna kurtyna i podział Europy
Termin żelazna kurtyna został użyty przez Winstona Churchilla w 1946 roku podczas przemówienia w Fulton, by opisać podział Europy na dwa przeciwstawne bloki. Na wschodzie znalazły się kraje pod wpływem ZSRR (Polska, Jugosławia, Rumunia, Bułgaria), a na zachodzie państwa współpracujące z USA, które przyjęły plan Marshalla i demokratyczny ustrój.
Okres zimnej wojny charakteryzował się napięciem między blokami oraz różnymi wizjami integracji europejskiej. Jean Monnet postulował ścisłą integrację Europy, podczas gdy Charles de Gaulle podkreślał znaczenie tradycji narodowych. W 1948 roku powstał Benelux – związek Belgii, Holandii i Luksemburga, a 4 maja 1949 utworzono NATO jako system zbiorowej obrony Zachodu. W odpowiedzi, 14 maja 1955 roku powstał Układ Warszawski – sojusz wojskowy państw bloku wschodniego.
💡 Chociaż między mocarstwami nie doszło do bezpośredniej wojny, to napięcie między nimi było ogromne – stąd nazwa "zimna wojna". Konflikt przejawiał się w wyścigu zbrojeń i rywalizacji technologicznej.
Szczególnym symbolem podziału Europy stały się Niemcy, podzielone na 4 strefy okupacyjne (USA, Francja, ZSRS, W. Brytania). W 1949 roku z połączenia zachodnich stref utworzono Republikę Federalną Niemiec (RFN) ze stolicą w Bonn, która przystąpiła do NATO. W odpowiedzi 4 października 1949 roku powstała Niemiecka Republika Demokratyczna (NRD) pod kontrolą ZSRR, z siedzibą we wschodnim Berlinie.