Plan "Burza" i przyczyny Powstania Warszawskiego
Plan "Burza" zakładał zbrojne wystąpienie oddziałów Armii Krajowej przeciwko wycofującym się Niemcom. Głównym celem było wyzwolenie ziem polskich przy współpracy z Armią Czerwoną oraz utworzenie struktur Polskiego Państwa Podziemnego (PPP), które miało pełnić rolę gospodarza na wyzwolonych terenach. Plan ten realizowano już wcześniej na Wołyniu i Lubelszczyźnie.
W lipcu 1944 roku sytuacja polityczna skomplikowała się, gdy Związek Radziecki powołał Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (PKWN) z Edwardem Osóbką-Morawskim na czele. Ten komunistyczny organ władzy wykonawczej ogłosił 22 lipca Manifest PKWN, który uznawał konstytucję z 1921 roku, zapowiadał sojusz z ZSRR i reformę wojenną oraz deklarował przejęcie władzy w Polsce przez PKWN.
Powstanie Warszawskie wybuchło 1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17:00 (tzw. "Godzina W"). Bezpośrednimi przyczynami były: zbliżanie się wojsk sowieckich do stolicy, chęć wyzwolenia Warszawy przed wkroczeniem Sowietów, ewakuacja niemieckiej administracji oraz niemieckie wezwanie 100 tysięcy mężczyzn do budowy fortyfikacji nad Wisłą.
Warto zapamiętać: Plan "Burza" był szerzej zakrojoną akcją, a Powstanie Warszawskie stanowiło jej najważniejszy i najbardziej dramatyczny element. Decyzja o jego rozpoczęciu była próbą zamanifestowania polskiej suwerenności zarówno wobec Niemców, jak i Sowietów.