Przedmioty

Historia

Nowożytność

Powrót starego ładu

Powrót starego ładu. kongres wiedeński i jego następstwa

Oświecenie we Francji, Fryderyk II Wielki i Trójpodział władzy - Dział IV WSiP klasa 6

Zobacz

Magdalena Zelmanska

@mz_learning

5558 Obserwujących

Obserwuj

Oświecenie we Francji, Fryderyk II Wielki i Trójpodział władzy - Dział IV WSiP klasa 6

Historia

2/6

Notatka

• Oświecenie we Francji i innych krajach europejskich przyniosło postęp w nauce, technice i filozofii.
• Kluczowe postacie to Wolter, Monteskiusz i Rousseau, którzy krytykowali absolutyzm i proponowali nowe koncepcje władzy.
• Powstała Wielka Encyklopedia Francuska, promująca idee oświeceniowe.
• Rozwinęło się szkolnictwo i nowe podejście do wychowania dzieci.
• Nastąpił rozwój gospodarki, nauki i techniki, w tym wynalezienie maszyny parowej.

31.03.2023

4460

Architektura i sztuka oświecenia

W architekturze i sztuce XVIII wieku dominowały dwa główne style: rokoko i klasycyzm. Rokoko rozwinęło się w pierwszej połowie XVIII wieku, głównie we Francji. Charakteryzowało się lekkością i bogactwem dekoracji. Przykładem architektury rokokowej jest zespół pałacowo-ogrodowy Sanssouci w Poczdamie.

Klasycyzm, który rozwinął się w drugiej połowie XVIII wieku, nawiązywał do wzorców ze starożytnej Grecji i Rzymu. Styl ten miał wpływ nie tylko na architekturę, ale także na sztukę i muzykę europejską.

W dziedzinie rzemiosła artystycznego ważnym wydarzeniem było otwarcie w Miśni pierwszej fabryki porcelany w Europie, co przyczyniło się do rozwoju tej gałęzi sztuki użytkowej.

Definicja: Rokoko to styl w architekturze i sztuce europejskiej XVIII wieku, charakteryzujący się lekkością form i bogatą ornamentyką.

Highlight: Klasycyzm, nawiązujący do sztuki antycznej, stał się dominującym stylem w drugiej połowie XVIII wieku, wpływając na architekturę, sztukę i muzykę europejską.

Europa i świat w XVIII
wieku
Cały dział, Dział IV
1.Kultura oświecenia
Wiek XVIII - „Stulecie świateł – epoka oświecenia
-
- postęp technicz

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Dołącz do milionów studentów

Popraw swoje oceny

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Kultura oświecenia

XVIII wiek, zwany "Stuleciem świateł", przyniósł znaczące zmiany w Europie. Charakteryzował się postępem technicznym, rozwojem oświaty oraz zmianą światopoglądu, kładąc nacisk na racjonalizm i potęgę rozumu. Francja miała największy wpływ na kulturę oświecenia w Europie, mimo że nadal panowała tam monarchia absolutna.

Jedną z kluczowych postaci był Wolter, francuski filozof i zwolennik absolutyzmu oświeconego. Był on przyjacielem króla Prus, Fryderyka II Hohenzollerna, i krytykował średniowiecze jako "wieki ciemne". Wolter wierzył, że XVIII wiek przyniesie ludzkości ogromny postęp.

Highlight: Oświecenie we Francji charakteryzowało się wiarą w potęgę rozumu i racjonalizm, co miało ogromny wpływ na całą Europę.

Definicja: Absolutyzm oświecony to forma rządów, w której monarcha absolutny kieruje się ideałami oświecenia, dążąc do reform i postępu społecznego.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Dołącz do milionów studentów

Popraw swoje oceny

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Wielka Encyklopedia Francuska i rozwój szkolnictwa

Wielka Encyklopedia Francuska była najważniejszym dziełem drukowanym we Francji w XVIII wieku. Składała się z 35 tomów i miała ogromny wpływ na filozofię i naukę oświecenia. Jej autorzy, zwani encyklopedystami, głosili równość wszystkich ludzi i postulowali traktowanie ich jako obywateli posiadających prawa.

Fryderyk II Hohenzollern, król Prus, znany jako "filozof na tronie", był uczniem i przyjacielem Woltera. Głosił, że jego władza wynika z umowy społecznej, a nie wyłącznie z boskiego nadania. Jego poglądy wpłynęły na innych władców, choć nie rezygnowali oni z władzy absolutnej.

W epoce oświecenia nastąpił znaczący rozwój szkolnictwa. Reformowano uniwersytety, zakładano nowe typy szkół średnich i tworzono sieć szkół podstawowych. W Prusach wprowadzono nawet przymus szkolny dla obu płci.

Przykład: Fryderyk II Wielki wprowadził w Prusach obowiązek szkolny zarówno dla chłopców, jak i dziewcząt, co było nowatorskim podejściem w tamtych czasach.

Highlight: Epoka oświecenia przyniosła "odkrycie dziecka" - zaczęto dostrzegać, że dzieciństwo to ważny etap w rozwoju człowieka, a dzieci inaczej odczuwają i myślą niż dorośli.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Dołącz do milionów studentów

Popraw swoje oceny

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Krytyka monarchii absolutnej

Monteskiusz, francuski arystokrata i prawnik, zainspirowany monarchią parlamentarną w Wielkiej Brytanii, opisał w swoim dziele "O duchu praw" zasadę trójpodziału władzy. Koncepcja ta zakładała podział na władzę ustawodawczą (Parlament), wykonawczą (król i ministrowie) oraz sądowniczą (niezależne sądy), które miały się wzajemnie kontrolować. Monteskiusz uważał, że bez tego podziału nie ma wolności obywateli.

Jean-Jacques Rousseau, francuski filozof, proponował, aby lud (całe społeczeństwo) mógł wybrać ustrój państwa na podstawie umowy społecznej. Za najlepszy ustrój uważał republikę. Jego koncepcje miały duży wpływ na zmiany wprowadzone podczas Wielkiej Rewolucji Francuskiej.

Definicja: Trójpodział władzy Monteskiusza to koncepcja podziału władzy państwowej na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, mająca na celu zapobieganie nadużyciom i zapewnienie wolności obywateli.

Highlight: Zasada trójpodziału władzy funkcjonuje obecnie we wszystkich państwach Europy o ustroju parlamentarnym, w tym w Polsce.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Dołącz do milionów studentów

Popraw swoje oceny

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Rozwój gospodarki, nauki i techniki

XVIII wiek przyniósł znaczący rozwój gospodarczy, naukowy i techniczny. Obserwowano wzrost liczby ludności, postępującą urbanizację, zwiększenie produkcji oraz rozwój handlu. Jednym z kluczowych wynalazków była maszyna parowa, której jednym z pierwszych konstruktorów był James Watt.

Maszyna parowa zrewolucjonizowała produkcję, umożliwiając przejście od pracy w zakładach rzemieślniczych do produkcji w manufakturach. W manufakturach pracę dzielono na etapy wykonywane przez wyspecjalizowanych pracowników, co znacznie zwiększało wydajność.

Epoka oświecenia przyniosła wiele innych ważnych wynalazków, takich jak siewnik (1701), fortepian (1709), gaśnica (1722), termometr rtęciowy (1724), piorunochron (1752), czy pierwsza łódź podwodna (1776).

Przykład: Wynalezienie maszyny parowej przez Jamesa Watta w 1769 roku zapoczątkowało rewolucję przemysłową, która zmieniła oblicze gospodarki i społeczeństwa.

Vocabulary: Manufaktura - zakład produkcyjny, w którym wytwarzano masowo jakiś produkt, dzieląc pracę na etapy wykonywane przez wyspecjalizowanych pracowników.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Dołącz do milionów studentów

Popraw swoje oceny

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Prusy, Austria, Rosja – absolutyzm oświecony

W XVIII wieku trzy mocarstwa europejskie - Prusy, Austria i Rosja - rozwijały się w ramach systemu absolutyzmu oświeconego.

Prusy, rządzone przez dynastię Hohenzollernów, wyróżniały się silną armią. Fryderyk II Wielki, znany jako król kapral, był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli absolutyzmu oświeconego.

Highlight: Fryderyk II Wielki był nie tylko skutecznym władcą, ale także filozofem i mecenasem sztuki. Jego rządy przyczyniły się do znacznego wzrostu potęgi Prus.

Example: Jednym z eksperymentów przypisywanych Fryderykowi II był tzw. eksperyment z dziećmi, mający na celu odkrycie "naturalnego" języka ludzkości.

Austria, pod rządami Habsburgów, również przyjęła model absolutyzmu oświeconego. Maria Teresa i jej syn Józef II wprowadzili szereg reform mających na celu modernizację państwa.

Rosja, rządzona przez dynastię Romanowów, dołączyła do grona europejskich mocarstw. Caryca Katarzyna II Wielka, zwolenniczka idei oświeceniowych, prowadziła politykę ekspansji terytorialnej.

Vocabulary: Absolutyzm oświecony - forma rządów, w której monarcha absolutny kieruje się ideałami oświecenia w swoich decyzjach, dążąc do modernizacji państwa i poprawy bytu poddanych.