Pobierz z
Google Play
Kultura polska przełomu XIX i XX wieku (NE kl 7)
14.02.2023
2530
147
Udostępnij
Zapisz
Pobierz
Kultura polska przełomu XIX i XX wieku Polska kultura narodowa ukształtowała się w XIX w. Walka z germanizacją i rusyfikacją wzmocniła tożsamość narodową Polaków. Dbano o: - zachowanie języka polskiego, - polską kulturę i tradycje, - religijność, zwłaszcza katolicyzm, który utożsamiano z polskością. Kultura polska była pielęgnowana głownie w rodzinnych domach i kościołach. Dzięki autonomii w Galicji rozwijała się polska nauka, kultura i szkolnictwo. Uczelnie wyższe Galicji: - uniwersytet Jagielloński w Krakowie, - Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie. W 1873 r. otwarto Akademię Umiejętności w Krakowie, która skupiała wybitnych polskich naukowców. Poza Galicją ośrodkami kultury polskiej były: Warszawa, Poznań i Wilno. Pozytywizm na ziemiach polskich został zainicjowany przez środowisko warszawskiej inteligencji. Pozytywiści: - głosili potrzebę pracy organicznej oraz pracy u podstaw, przeciwstawiali się działalności konspiracyjnej, - za cel uważali rozwój gospodarczo-społeczny Polski. - Praca organiczna – idea wspólnego wysiłku całego społeczeństwa (jak jednego organizmu) dla dobra ogółu. Najbardziej aktywni byli działacze w zaborze pruskim. Praca u podstaw - idea, której celem było rozbudzanie świadomości narodowej oraz edukacja ludu (najliczniejszej, podstawowej warstwy społeczeństwa). literatura postyczniowa - nawiązująca do wydarzeń powstania styczniowego. Wybitni polscy pisarze pozytywizmu: - Eliza Orzeszkowa, - Bolesław Prus (w swojej najwybitniejszej powieści Lalka opisał polskie społeczeństwo końca XIX w. nawiązywał do powstania styczniowego). Helena Modrzejewska - jedna z najwybitniejszych polskich aktorek, zdobyła uznanie na całym świecie. Historia odgrywała istotną rolę w kształtowaniu i umacnianiu świadomości narodowej. W drugiej połowie XIX w. i na początku XX w. nastąpił rozwój ważnych badań naukowych dotyczących dziejów Polski. Henryk Sienkiewicz...
Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.
Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich
Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.
4.9+
Średnia ocena aplikacji
13 M
Uczniowie korzystają z Knowunity
#1
W rankingach aplikacji edukacyjnych w 11 krajach
900 K+
Uczniowie, którzy przesłali notatki
Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...
Użytkownik iOS
Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D
Filip, użytkownik iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D
Zuzia, użytkownik iOS
Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.
Alternatywny zapis:
- najsłynniejszy polski twórca powieści historycznych. Pisał ku pokrzepieniu serc - podtrzymania Polaków na duchu. Najsłynniejsze jego dzieła to Trylogia i Krzyżacy. W 1905 r. otrzymał literacką Nagrodę Nobla. Jan Matejko – najwybitniejszy twórca nurtu malarstwa historycznego. Przedstawiał na swoich obrazach ważne wydarzenia z dziejów Rzeczypospolitej np. Bitwa pod Grunwaldem, Hołd pruski. Przypominał o świetności Polski. Stanisław Wyspiański - wybitny polski dramatopisarz i malarz. Tworzył dramaty historyczne – Warszawianka, Noc listopadowa. Jest autorem jednego z najważniejszych polskich dramatów - Wesela. Maria Konopnicka - wybitna poetka, autorka nowel i bajek dla dzieci. Pod wpływem działań germanizacyjnych napisała Rotę. Poruszała tematykę patriotyczną i społeczną. Kultura Młodej Polski modernizm - nurt w sztuce europejskiej powstały pod koniec XIX w. zrywał z użytkowym charakterem twórczości. Głosił hasło sztuka dla sztuki. Liczył się pomysł artysty a nie podporządkowanie ideom. Młoda Polska – epoka w dziejach polskiej sztuki i literatury. Jej twórcy nawiązywali do idei modernizmu. Epokę nazywano również neoromantyzmem ponieważ nawiązywała do tych samych motywów co romantyzm. cyganeria - grupy artystów młodopolskich, ich swobodny styl życia zniechęcał do nich konserwatystów. Najwybitniejsi twórcy literatury Młodej Polski: - poeci - Stanisław Przybyszewski, Jan Kasprowicz, powieściopisarze - Stefan Žeromski, Władysław - Reymont, - twórca dramatów Stanisław Wyspiański. Głównymi ośrodkami sztuki młodopolskiej były Kraków i Zakopane (bardzo wówczas popularne). Początki kultury masowej Rozwój prasy i radia pozwolił na docieranie do wielu ludzi, nie tylko bogatych. Pod koniec XIX w. powstała kultura masowa (popularna). Jej odbiorcami byli głównie mieszkańcy szybko rozwijających się miast. Wydawano wiele czasopism i książek, organizowano zawody sportowe i przedstawienia teatralne na świeżym powietrzu. Bardzo popularne było kino. Filmy wyświetlano na kinematografie, który został udoskonalony przez polskiego wynalazcę Kazimierza Prószyńskiego. ogródki jordanowskie – tereny zielone przeznaczone do zabaw i rozwoju fizycznego dzieci i młodzieży. Ich inicjatorem był krakowski profesor Henryk Jordan. Wśród młodzieży popularny był skauting, który przez sport i czynny wypoczynek kształtował miłość do ojczyzny i regionu. Twórcą polskiego ruchu harcerskiego był Andrzej Małkowski. Sprawdź też inne notatki, fiszki i testy na ten temat na moim profilu. Notatka została stworzona na podstawie podręcznika „Wczoraj i dziś 7", wydawnictwa Nowa Era, 2020 MZ Learning