republika rzymska

Alternatywny zapis:

bronili Rzymian przed nadużyciami urzędników, dysponowali prawem sprzeciwu (weta) wobec decyzji innych urzędników, dyktator - zostawała nim jedna osoba na okres sześciu miesięcy w szczególnych okolicznościach (np. wojna lub konflikt społeczny), miał nieograniczoną władzę i stał na czele armii. Senat był organem doradczym, wybierano do niego byłych urzędników, miał wpływ na politykę zagraniczną i wyznaczał namiestników prowincji. Społeczeństwo rzymskie Społeczeństwo rzymskie było zhierarchizowane. ↳Społeczeństwo wczesnej republiki rzymskiej: obywatele: • patrycjusze - tworzyli elitę, sprawowali urzędy, • plebejusze stanowili większość wśród obywateli, nie pełnili funkcji politycznych. niewolnicy - pracowali w wielkich majątkach, kopalniach, ale też byli nauczycielami czy lekarzami, niektórzy walczyli jako gladiatorzy. Gladiatorzy toczy pomiędzy sobą walki na smierć i zycie. Oglądanie ich było jedną z popularniejszych rozrywek Rzymian. ↳ Pomiędzy patrycjuszami i plebejuszami toczył się konflikt. Jego skutkiem było: utworzenie urzędu trybuna ludowego, ogłoszenie w 449 r. p.n.e. Prawa XII tablic (zbioru praw), zniesienie zakazu małżeństw pomiędzy tymi dwoma grupami, stopniowe zwiększanie praw politycznych plebejuszy. Kryzys republiki rzymskiej Kryzys republiki rzymskiej rozpoczął się w drugiej połowie II w. p.n.e. ↳ Przyczyny kryzysu republiki rzymskiej: podboje prowadzone przez Rzym wywołały zmiany społeczno-gospodarcze: legioniści będący rolnikami często nie mieli dokąd wracać po latach walk, bo ich gospodarstwa były sprzedawane, gdy służyli w armii, ● • skupujący ziemię tworzyli wielkie majątki (latyfundia), na których pracowali niewolnicy, • byli legioniści przenosili się do Rzymu, gdzie powiększali szeregi biedoty. spór dotyczący własności ziemi - sprzymierzeńcy (podbite przez Rzymian ludy Półwyspu Apenińskiego) chcieli uzyskać takie same prawa jak obywatele, dotychczasowy ustrój nie sprawdzał się w wielkim państwie, jakim stał się Rzym po podbojach. L>Kryzys próbowano rozwiązać poprzez reformy: bracia Grakchowie (trybuni ludowi) zaproponowali nowy podział ziemi, lecz zostali zamordowani przez przeciwników, nadawano działki weteranom - czynili to wodzowie armii. W I w. p.n.e. pozycja wodzów armii stawała się coraz silniejsza. Często dochodziło do powstań niewolników, np. powstanie Spartakusa. Wybuchły wojny domowe, a władzę przejmowali wpływowi politycy i wodzowie: I triumwirat - Gnejusz Pompejusz, Marek Krassus, Juliusz Cezar - ostatecznie samodzielną władzę zdobył Cezar, którego zamordowano w 44 r. p.n.e., Il triumwirat - Marek Antoniusz, Gajusz Oktawian i Marek Lepidus - -w 31 r. p.n.e. pod Akcjum wojska Oktawiana pokonały siły Antoniusza i królowej Egiptu Kleopatry. ↳ 27 r. p.n.e. – upadek republiki rzymskiej i początek panowania Oktawiana.