Historia /

Rozwój demokracji szlacheckiej

Rozwój demokracji szlacheckiej

 Rozwój demokracji szlacheckiej
Pozycja prawna szlachty
Szlachta wykształciła się z rycerstwa. Jej rola w państwie zwiększała się wraz z nad

Rozwój demokracji szlacheckiej

user profile picture

felix

4 Followers

79

Udostępnij

Zapisz

Notatki powstały na podstawie podręcznika „Zrozumieć przeszłość” Nowa Era Zakres rozszerzony

 

1/2

Notatka

Rozwój demokracji szlacheckiej Pozycja prawna szlachty Szlachta wykształciła się z rycerstwa. Jej rola w państwie zwiększała się wraz z nadawaniem jej różnych przywilejów, które wpłynęły na rozwój demokracji szlacheckiej - ustroju, w którym szlachta miała decydujący udział w rządzeniu państwem. Prawo ziemskie - osobne prawo dla szlachty, która była sądzona przez sądy grodzkie. Przewidywało ono łagodniejsze kary za te same przestępstwa niż dla mieszczan i chłopów, którzy posiadali prawo miejskie i byli sądzeni przez sąd miejski. Narodziny demokracji szlacheckiej Nadawanie wielu przywilejów szlachcie, które stały się fundamentem "złotej wolności" szlachty i zostały zapisane w konstytucji Nihil novi (1505) i Artykułach henrykowskich (1573). Na ich mocy szlachta decydowała o najważniejszych sprawach, a gdyby monarcha im się sprzeciwił mogłaby wypowiedzieć mu posłuszeństwo. Wspierali ich możni, którzy nadawali im dożywotnio królewszczyzny- dobra ziemskie należące do króla, które często oddawano w dzierżawę. Polski parlamentaryzm I. Organizacja sejmu walnego - trzy stany sejmujące a. Zwoływał sejm i ustalał datę obrad, b. Miał prawo do mianowania urzędników i nadawania im ziemi, c. Dysponował inicjatywą ustawodawczą, d. Kierował polityką zagraniczną. 1493 r.- wyodrębnienie się dwóch izb parlamentu - poselskiej i senackiej. ● Król Senat a. Biskupi, wojewodowie, kasztelanowie, kanclerze, marszałkowie, podskarbowie Korony i Litwy, b. Na początku XVI w. było 80-90 senatorów, a po Unii Lubelskiej 140, c. Reprezentacja magnaterii, d. Obradował pod przewodnictwem króla. Sejm a. Posłowie ziem wybrani na sejmikach ziemskich Na początku XVI w....

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Więcej zabawy podczas nauki z nami

Ucz się od najlepszych studentów z pomocą 500.000 notatek!
Nawiązuj kontakty z innymi studentami i pomagaj im w nauce!
Zdobywaj lepsze oceny bez niepotrzebnego stresu!

Pobierz aplikację

Alternatywny zapis:

było 40-45 posłów, a po Unii Lubelskiej 170 - w tym 48 z Litwy, b. Uchwalał ustawy, podatki, Nadawał szlachectwo, d. Przyjmował posłów, - ● ● C. e. Kontrolował skarb, f. Zwoływał pospolite ruszenie, g. Dysponował prawem łaski i amnestii, h. Izba poselska obradowała pod przewodnictwem marszałka sejmu wybranego spośród posłów. Obrady sejmu O - Obrady przerywano spotkaniami z monarchą i senatorami, Powoływano wspólne komisje do załatwiania poszczególnych spraw, Przyjęte przez izbę poselską, senat i zaaprobowane przez króla uchwały dzieliły się na: a. Konstytucje (statuty) Zawierały postanowienia o charakterze prawnym lub decyzje polityczne, b. Uniwersały poborowe D D o Rozpoczynały się wspólną mszą z udziałem trzech stanów sejmujących, Izby obradowały oddzielnie, ◊ Określały rodzaj, wysokość uchwalonych podatków i tryb ich ściągania oraz reformy podatkowe. Rodzaje sejmów Sejm walny zwyczajny (ordynacyjny) zwoływany co roku, Początkowo Najczęściej w Piotrkowie, Od artykułów henrykowskich zwoływany co 2 lata na 6-tygodniowe obrady. Sejm walny nadzwyczajny (ekstraordynacyjny) Zawiązany po śmierci króla pod "laską" konfederacji, Podejmował decyzję większością głosów pod przewodnictwem prymasa (interrexa). Wyznaczał czas i miejsce wolnej elekcji, Podejmował decyzje w sprawach porządku publicznego i bezpieczeństwa państwa. ◊ Sejm rokoszowy Odbywał się w czasie rokoszu, Prawo do udziału w nim miał każdy szlachcic Sejmiki ziemskie Przedsejmowy Szlachta nie mogła być zaskoczona tematyką obrad sejmu, dlatego król wysyłał swojego posłańca (legata) na sejmik danej ziemi, Tam przedstawiano tematykę sejmu, Wybierano posłów na sejm (1-6) Sporządzano instrukcje, w której zawarte były wskazówki, jak posłowie mają głosować w danej sprawie, Do instrukcji były dołączone życzenia szlachty dotyczące danej ziemi lub poszczególnych osób, * W XVII w. posłowie musieli przysięgać na instrukcje, tymczasem życzenia ciągle rosły, Lauda - uchwały sejmików ziemskich. ◊ Generalny Tzw. "generał" (działał do połowy XVII w.) Wybrani posłowie i senatorowie danej prowincji zbierali się razem, aby uzgodnić stanowisko prowincji na sejm walny. ◊ Relacyjny Po ukończeniu obrad sejmu posłowie wracali do swoich ziem i zdawali relację. ◊ Elekcyjny Wybierano kandydatów na sędziego ziemskiego. ◊ Kapturowy * Wybierano władzę konfederacji i sądu kapturowego w czasie bezkrólewia dla danej ziemi, Kaptur - konfederacja szlachty w ziemiach i województwach w okresie bezkrólewia. Deputacki Wybór deputata do Trybunału Koronnego i Litewskiego.

Historia /

Rozwój demokracji szlacheckiej

user profile picture

felix

4 Followers

 Rozwój demokracji szlacheckiej
Pozycja prawna szlachty
Szlachta wykształciła się z rycerstwa. Jej rola w państwie zwiększała się wraz z nad

Otwórz

Notatki powstały na podstawie podręcznika „Zrozumieć przeszłość” Nowa Era Zakres rozszerzony

Podobne notatki
Know Demokracja szlachecka thumbnail

177

1751

Demokracja szlachecka

historia klasa 6 nowa era

Know Demokracja szklachecka notatka thumbnail

2

29

Demokracja szklachecka notatka

Historia klasa 6 demokracja szklachecka

Know notatki z historii złoty wiek rzeczpospolitej thumbnail

45

548

notatki z historii złoty wiek rzeczpospolitej

przerobione tematu z działu złoty wiek rzeczpospolita 2 klasa lo (2.1-2.8)

Know Kryzys Rzeczypospolitej (wiek XVII) thumbnail

36

426

Kryzys Rzeczypospolitej (wiek XVII)

Notatka z lekcji: Kryzys Rzeczypospolitej (wiek XVII)

Know Kształtowanie się demokracji szlacheckiej. thumbnail

9

134

Kształtowanie się demokracji szlacheckiej.

rozszerzenie z historii.

Know notatki historia "złoty wiek jagiellonów" thumbnail

21

305

notatki historia "złoty wiek jagiellonów"

notatka z historii z działu "złoty wiek jagiellonów" dla klasy 2 lo na podstawie podręcznika nowa era

Rozwój demokracji szlacheckiej Pozycja prawna szlachty Szlachta wykształciła się z rycerstwa. Jej rola w państwie zwiększała się wraz z nadawaniem jej różnych przywilejów, które wpłynęły na rozwój demokracji szlacheckiej - ustroju, w którym szlachta miała decydujący udział w rządzeniu państwem. Prawo ziemskie - osobne prawo dla szlachty, która była sądzona przez sądy grodzkie. Przewidywało ono łagodniejsze kary za te same przestępstwa niż dla mieszczan i chłopów, którzy posiadali prawo miejskie i byli sądzeni przez sąd miejski. Narodziny demokracji szlacheckiej Nadawanie wielu przywilejów szlachcie, które stały się fundamentem "złotej wolności" szlachty i zostały zapisane w konstytucji Nihil novi (1505) i Artykułach henrykowskich (1573). Na ich mocy szlachta decydowała o najważniejszych sprawach, a gdyby monarcha im się sprzeciwił mogłaby wypowiedzieć mu posłuszeństwo. Wspierali ich możni, którzy nadawali im dożywotnio królewszczyzny- dobra ziemskie należące do króla, które często oddawano w dzierżawę. Polski parlamentaryzm I. Organizacja sejmu walnego - trzy stany sejmujące a. Zwoływał sejm i ustalał datę obrad, b. Miał prawo do mianowania urzędników i nadawania im ziemi, c. Dysponował inicjatywą ustawodawczą, d. Kierował polityką zagraniczną. 1493 r.- wyodrębnienie się dwóch izb parlamentu - poselskiej i senackiej. ● Król Senat a. Biskupi, wojewodowie, kasztelanowie, kanclerze, marszałkowie, podskarbowie Korony i Litwy, b. Na początku XVI w. było 80-90 senatorów, a po Unii Lubelskiej 140, c. Reprezentacja magnaterii, d. Obradował pod przewodnictwem króla. Sejm a. Posłowie ziem wybrani na sejmikach ziemskich Na początku XVI w....

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Więcej zabawy podczas nauki z nami

Ucz się od najlepszych studentów z pomocą 500.000 notatek!
Nawiązuj kontakty z innymi studentami i pomagaj im w nauce!
Zdobywaj lepsze oceny bez niepotrzebnego stresu!

Pobierz aplikację

Knowunity

Dziel się wiedzą

Otwórz aplikację

Alternatywny zapis:

było 40-45 posłów, a po Unii Lubelskiej 170 - w tym 48 z Litwy, b. Uchwalał ustawy, podatki, Nadawał szlachectwo, d. Przyjmował posłów, - ● ● C. e. Kontrolował skarb, f. Zwoływał pospolite ruszenie, g. Dysponował prawem łaski i amnestii, h. Izba poselska obradowała pod przewodnictwem marszałka sejmu wybranego spośród posłów. Obrady sejmu O - Obrady przerywano spotkaniami z monarchą i senatorami, Powoływano wspólne komisje do załatwiania poszczególnych spraw, Przyjęte przez izbę poselską, senat i zaaprobowane przez króla uchwały dzieliły się na: a. Konstytucje (statuty) Zawierały postanowienia o charakterze prawnym lub decyzje polityczne, b. Uniwersały poborowe D D o Rozpoczynały się wspólną mszą z udziałem trzech stanów sejmujących, Izby obradowały oddzielnie, ◊ Określały rodzaj, wysokość uchwalonych podatków i tryb ich ściągania oraz reformy podatkowe. Rodzaje sejmów Sejm walny zwyczajny (ordynacyjny) zwoływany co roku, Początkowo Najczęściej w Piotrkowie, Od artykułów henrykowskich zwoływany co 2 lata na 6-tygodniowe obrady. Sejm walny nadzwyczajny (ekstraordynacyjny) Zawiązany po śmierci króla pod "laską" konfederacji, Podejmował decyzję większością głosów pod przewodnictwem prymasa (interrexa). Wyznaczał czas i miejsce wolnej elekcji, Podejmował decyzje w sprawach porządku publicznego i bezpieczeństwa państwa. ◊ Sejm rokoszowy Odbywał się w czasie rokoszu, Prawo do udziału w nim miał każdy szlachcic Sejmiki ziemskie Przedsejmowy Szlachta nie mogła być zaskoczona tematyką obrad sejmu, dlatego król wysyłał swojego posłańca (legata) na sejmik danej ziemi, Tam przedstawiano tematykę sejmu, Wybierano posłów na sejm (1-6) Sporządzano instrukcje, w której zawarte były wskazówki, jak posłowie mają głosować w danej sprawie, Do instrukcji były dołączone życzenia szlachty dotyczące danej ziemi lub poszczególnych osób, * W XVII w. posłowie musieli przysięgać na instrukcje, tymczasem życzenia ciągle rosły, Lauda - uchwały sejmików ziemskich. ◊ Generalny Tzw. "generał" (działał do połowy XVII w.) Wybrani posłowie i senatorowie danej prowincji zbierali się razem, aby uzgodnić stanowisko prowincji na sejm walny. ◊ Relacyjny Po ukończeniu obrad sejmu posłowie wracali do swoich ziem i zdawali relację. ◊ Elekcyjny Wybierano kandydatów na sędziego ziemskiego. ◊ Kapturowy * Wybierano władzę konfederacji i sądu kapturowego w czasie bezkrólewia dla danej ziemi, Kaptur - konfederacja szlachty w ziemiach i województwach w okresie bezkrólewia. Deputacki Wybór deputata do Trybunału Koronnego i Litewskiego.