Stronnictwa polityczne i pierwsze reformy

Podczas Sejmu Wielkiego wyłoniły się dwa główne obozy polityczne: stronnictwo reform i obóz hetmański. Stronnictwo patriotyczne, czyli stronnictwo reform, było nastawione patriotycznie, niechętne Rosji i przeniknięte ideałami oświecenia. W jego skład wchodzili przedstawiciele części szlachty i magnatów, a popierało je również mieszczaństwo.

Vocabulary: Stronnictwo patriotyczne - grupa polityczna dążąca do reform i uniezależnienia Rzeczypospolitej od wpływów rosyjskich.

Wśród czołowych przedstawicieli stronnictwa reform znajdowali się Ignacy Potocki i Stanisław Małachowski. Z kolei obóz hetmański, nazwany tak od przewodzących mu hetmanów Seweryna Rzewuskiego i Ksawerego Branickiego, skupiał przeciwników reform, nawołujących do utrzymania dawnego ustroju.

Pierwsze reformy Sejmu Wielkiego dotyczyły finansów i wojska. Uchwalono wysoki podatek dochodowy, który miały płacić szlachta i duchowieństwo. Celem było zwiększenie stanu armii do 100 tysięcy żołnierzy, jednak udało się zebrać środki tylko na połowę tej liczby.

Example: Wprowadzenie podatku dochodowego dla szlachty i duchowieństwa było próbą zwiększenia dochodów państwa na cele wojskowe.

Reakcje na Konstytucję 3 maja

Uchwalenie Konstytucji 3 maja spotkało się z różnymi reakcjami zarówno wewnątrz kraju, jak i za granicą. Rosja i Prusy postrzegały konstytucję jako zagrożenie dla swoich interesów, obawiając się, że może ona wzmocnić Rzeczpospolitą.

Wewnątrz kraju przeciwnicy konstytucji, głównie przedstawiciele obozu hetmańskiego, uważali, że pozbawia ona ich tzw. praw kardynalnych, stanowiących podstawę "złotej wolności" szlacheckiej.

Vocabulary: Prawa kardynalne - podstawowe prawa szlacheckie, uważane za nienaruszalne, stanowiące fundament ustroju Rzeczypospolitej.

Mimo tych sprzeciwów, uchwalenie Konstytucji 3 maja było znaczącym osiągnięciem reformatorów i stanowiło próbę ratowania państwa przed upadkiem. Niestety, dalsze losy Rzeczypospolitej pokazały, że reformy przyszły zbyt późno, by zapobiec rozbiorom.

Quote: "Według Rosji i Prus konstytucja w sposób niebezpieczny dla ich interesów mogła wzmocnić Rzeczpospolitą."

Najważniejsze reformy Sejmu Wielkiego, zwieńczone uchwaleniem Konstytucji 3 maja, stanowią jedno z najważniejszych wydarzeń w historii Polski, symbolizujące dążenie do modernizacji państwa i zachowania jego niepodległości w obliczu zagrożenia ze strony sąsiednich mocarstw.