Rusyfikacja i zmiany administracyjne

Rusyfikacja po powstaniu styczniowym była intensywna i objęła wszystkie sfery życia publicznego. Jednym z kluczowych elementów tej polityki były zmiany administracyjne, mające na celu depolonizację służb cywilnych.

Example: Zmieniono liczbę guberni z 5 do 10 oraz zreorganizowano powiaty, co ułatwiło zastępowanie polskich urzędników rosyjskimi.

Car odebrał prawa miejskie miastom, których władze pomagały powstańcom, co było dodatkową formą kary i kontroli nad społeczeństwem polskim. Po śmierci namiestnika Fiodora Berga w 1874 roku, utworzono urząd generała-gubernatora, który objął Iosif Hurko. Posiadał on szerokie uprawnienia cywilne, policyjne i wojskowe, włącznie z decyzjami o zsyłkach na Sybir i stawianiu osób cywilnych przed sądem.

Jakie działania podjęto w Królestwie Polskim w ramach polityki rusyfikacji? Jednym z kluczowych obszarów była edukacja. Zamknięto Instytut Politechniczny i Rolniczo-Leśny w Puławach oraz Szkołę Główną Warszawską, tworząc w ich miejsce Cesarski Uniwersytet Warszawski oraz Instytut Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa.

Highlight: Aleksandr Apuchtin, rosyjski oficer i kurator warszawskiego okręgu szkolnego, przyczynił się do spadku liczby szkół, upadku kultury polskiej i wzrostu analfabetyzmu.

Noc apuchtinowska to termin odnoszący się do represyjnej polityki realizowanej przez Apuchtina podczas jego rządów jako kuratora warszawskiego okręgu naukowego w latach 1879-1897. W tym okresie nasiliła się rusyfikacja szkolnictwa, co doprowadziło do powstania tajnych kompletów - zakazanych zajęć, na których uczono języka polskiego, organizowanych poza szkołą.

Definition: Tajne komplety - nielegalne zajęcia edukacyjne, na których uczono języka polskiego i historii Polski, organizowane w odpowiedzi na rusyfikację szkolnictwa.

Skutki powstania styczniowego

Powstanie styczniowe, będące ostatnim zrywem niepodległościowym Polaków w XIX wieku, przyniosło tragiczne konsekwencje dla narodu polskiego. Skutki powstania styczniowego były dalekosiężne i objęły niemal wszystkie sfery życia społecznego, politycznego i ekonomicznego.

Highlight: Około 20 tysięcy powstańców zginęło, a 30 tysięcy zostało zesłanych w głąb Rosji na katorgę.

Represje po powstaniu styczniowym były niezwykle surowe. Władze rosyjskie skonfiskowały ponad 3 tysiące majątków należących do powstańców, a na tysiące osób nałożono dodatkowe kontrybucje. Łącznie represjom poddano prawie 250 tysięcy osób.

Vocabulary: Kontrybucja - podatek mający na celu zwrócenie Rosji kosztów związanych z tłumieniem powstania.

Upadek powstania oznaczał koniec epoki romantyzmu na ziemiach polskich. Jednocześnie, paradoksalnie, przyniósł jedyną korzyść w postaci uwłaszczenia chłopów, którzy otrzymali ziemię na własność. To wydarzenie zakończyło epokę feudalizmu na ziemiach polskich i zapoczątkowało okres przemian kapitalistycznych.

Skutki powstania styczniowego w punktach obejmowały również całkowitą unifikację ziem polskich z Imperium Rosyjskim. Królestwo Polskie zostało przemianowane na Kraj Nadwiślański, a jego administracja została podporządkowana Komitetowi Urządzającemu i Komitetowi do spraw Królestwa.

Definition: Kraj Nadwiślański - oficjalna nazwa Królestwa Polskiego po powstaniu styczniowym, podkreślająca jego integrację z Imperium Rosyjskim.

Zabór rosyjski po powstaniu styczniowym charakteryzował się utrzymaniem stanu wojennego (wprowadzonego w 1861 roku) przez kolejne 20 lat. Wprowadzono ścisłą kontrolę nad przemieszczaniem się ludności, wymagając paszportów i zezwoleń na przekraczanie granic. W całym kraju obowiązywała cenzura, a od 1865 roku język rosyjski stał się językiem urzędowym.