Społeczeństwo i wychowanie spartiatów

Społeczeństwo Starożytnej Sparty było zhierarchizowane i podzielone na trzy główne grupy:

1. Spartiaci - pełnoprawni obywatele
2. Periojkowie - wolni mieszkańcy bez praw politycznych
3. Heloci - najliczniejsza grupa pozbawiona praw politycznych

Highlight: Głównym obowiązkiem spartiatów była służba wojskowa, co czyniło armię spartańską znaczącą siłą w Helladzie.

Wychowanie spartańskie, znane jako agoge, było kluczowym elementem kultury Sparty. Tylko mężczyzna, który przeszedł przez ten system, mógł zostać pełnoprawnym obywatelem.

Przebieg agoge:

• Od 7. roku życia chłopcy spędzali czas w grupach rówieśniczych na zabawach i ćwiczeniach.
• 12-latkowie przenosili się do koszar, gdzie rozwijali sprawność fizyczną i uczyli się czytania i pisania.
• W wieku 20 lat spartiata zostawał wojownikiem, a od 30. roku życia mógł zostać urzędnikiem.

Example: Spartańskie wychowanie kładło nacisk na odwagę, a tchórzostwo było publicznie piętnowane.

Highlight: Wychowanie spartańskie dziewcząt również było ważne, choć ich głównym celem pozostawało macierzyństwo.

Kultura Sparty była unikalna w starożytnym świecie, koncentrując się na wartościach militarnych i dyscyplinie. Metoda spartańska wychowania stała się synonimem surowego i wymagającego podejścia do kształcenia młodzieży.

Ustrój polityczny i społeczeństwo Starożytnej Sparty

Starożytna Sparta była grecką polis, która z małego ośrodka przekształciła się w najpotężniejsze miasto-państwo w całej Grecji na przełomie V i IV w. p.n.e. Znana również jako Lacedemon, Sparta stworzyła Związek Peloponeski z innymi poleis.

Highlight: Ustrój polityczny Sparty był oligarchią, w której wpływ na władzę miały najbardziej znaczące rody.

Instytucje polityczne starożytnej Sparty obejmowały:

1. Dwóch królów pochodzących z różnych dynastii, którzy dowodzili armią i pełnili funkcje religijne.
2. Zgromadzenie ludowe (apella), w którym uczestniczyli pełnoprawni obywatele (spartiaci).
3. Geruzję, radę składającą się z dwóch królów i 28 gerontów.
4. Pięciu eforów, urzędników wybieranych na rok, kontrolujących przestrzeganie prawa.

Vocabulary: Geruzja - rada starszych w Sparcie, składająca się z dwóch królów i 28 gerontów powyżej 60. roku życia.

Definition: Eforowie - grupa współsprawująca władzę w dawnej Sparcie, składająca się z pięciu urzędników wybieranych na roczną kadencję.