Społeczeństwo i wychowanie spartańskie
Społeczeństwo w Sparcie było ściśle zhierarchizowane i składało się z trzech głównych grup. Na szczycie stali spartiaci - pełnoprawni obywatele, poniżej znajdowali się periojkowie - wolni mieszkańcy bez praw politycznych zajmujący się handlem i rzemiosłem. Najniżej w hierarchii byli heloci - najliczniejsza grupa, która pracowała na ziemiach spartiatów.
Najsłynniejszym elementem kultury Sparty było wychowanie spartańskie zwane agoge. Chłopcy od 7. roku życia byli poddawani surowemu systemowi szkolenia, który miał ukształtować z nich idealnych wojowników. W wieku 12 lat przenosili się do koszar, gdzie intensywnie ćwiczyli sprawność fizyczną, uczyli się taktyki wojskowej oraz podstaw czytania i pisania. W wieku 20 lat zostawali pełnoprawnymi wojownikami.
Co ciekawe, Spartanie dbali również o wychowanie spartańskie dziewcząt, które choć miały przede wszystkim zostać matkami silnych wojowników, również przechodziły trening fizyczny. Wierzono, że silne matki rodzą silnych synów, co było kluczowe dla potęgi militarnej państwa.
💡 Spartańskie powiedzenie "Z tarczą lub na tarczy" doskonale oddaje wartości, które cenili - wojownik miał wrócić z bitwy zwycięski (z tarczą) lub zginąć (być przyniesionym na tarczy), ale nigdy nie uciekać z pola walki!