Przełomowe wydarzenia 1945 roku

Początek 1945 roku przyniósł kluczowe zmiany w sytuacji Polski. Sowieckie siły opanowały wszystkie polskie ziemie i rozpoczęły likwidację podziemia niepodległościowego.

Highlight: 19 stycznia 1945 roku generał Leopold Okulicki rozwiązał Armię Krajową, chcąc uchronić żołnierzy przed sowieckimi represjami.

Konferencja w Jałcie (4-11 lutego 1945) podjęła kluczowe decyzje dotyczące powojennego ładu w Polsce:

1. Utworzenie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej
2. Przeprowadzenie "demokratycznych" wyborów bez międzynarodowej kontroli
3. Przesunięcie granic Polski na zachód i północ

Quote: "Polsce powstanie Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej"

Te postanowienia, znane jako "zdrada jałtańska", de facto oddawały Polskę pod sowiecką kontrolę.

W czerwcu 1945 roku odbył się pokazowy "proces szesnastu" przywódców polskiego podziemia, oskarżonych o szpiegostwo i działanie przeciwko ZSRR. To wydarzenie ostatecznie rozbiło siły polskiego ruchu oporu.

Example: Proces szesnastu był przykładem sowieckich metod eliminowania opozycji politycznej w Polsce.

Komunizm w Polsce zaczął się umacniać, a terror w latach 1944-1956 stał się narzędziem nowych władz do zwalczania wszelkiego oporu. Rozpoczął się okres kilkudziesięcioletniej dominacji partii komunistycznej w Polsce.

Konsekwencje dla powojennej Polski

Zakończenie II wojny światowej w Europie nie przyniosło Polsce pełnej niepodległości. Konferencje w Teheranie, Jałcie i Poczdamie zadecydowały o losach kraju bez udziału przedstawicieli legalnego rządu polskiego.

Highlight: Polska znalazła się w sowieckiej strefie wpływów, co doprowadziło do wprowadzenia systemu komunistycznego.

Komunizm w Polsce po II wojnie światowej charakteryzował się:

1. Monopolem władzy partii komunistycznej (PPR, później PZPR)
2. Zależnością od ZSRR w polityce zagranicznej i wewnętrznej
3. Gospodarką centralnie planowaną
4. Ograniczeniem swobód obywatelskich i prześladowaniem opozycji

Definition: Komunizm - system polityczny i gospodarczy oparty na własności państwowej, centralnym planowaniu i rządach jednej partii.

Cechy komunizmu w Polsce obejmowały także indoktrynację ideologiczną, cenzurę oraz rozbudowany aparat bezpieczeństwa. System ten trwał do 1989 roku, kiedy to rozpoczął się proces demokratyzacji kraju.

Example: Symbolicznym końcem komunizmu w Polsce były obrady Okrągłego Stołu i częściowo wolne wybory 4 czerwca 1989 roku.

Kto obalił komunizm w Polsce? Było to wynikiem działań opozycji demokratycznej, na czele z "Solidarnością", przy wsparciu Kościoła katolickiego i zmian geopolitycznych w Europie Wschodniej.